Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2003, Page 160

í lok árs 2001 sóttu Orðabók Háskótans og Málgreiningarhópurinn um styrk tit
verkefnisstjórnar menntamálaráðuneytis í tungutækni til þess að gera vétrænan
málfræðimarkara fyrir íslensku. Með málfræðitegri mörkun er átt við að orð í
samfetldum texta séu merkt á kerfisbundinn hátt með orðflokki og hvers kyns
málfræðilegum upplýsingum. svo sem um kyn, tölu. fall. persónu. tíð og stig. Til
þess að búa til vélrænan markara þarf að hafa aðgang að textasafni sem hefur
verið greint handvirkt eftirsama kerfi og vélræna greiningin á að nota. Forritin
eru látin læra hvernig á að greina orðin og notar hvert forrit sína aðferð tit þess.
Vinnu við markarann er að mestu lokið og er þess vænst að hún nýtist við marg-
vísleg tungutækniverkefni.
Síðla árs 2001 var undirritaður samningur milti menntamálaráðuneytisins og
Orðabókar Háskólans um gerð íslensk-enskrar orðabókar í rafrænu formi. sem
ætluð er nýbúum. Því verki hefur miðað vel og er gert ráð fyrir því að því tjúki um
mitt ár 2004.
Unnið var að undirbúningi íslensk-sænskrar orðabókar í samstarfi við háskólann
í Gautaborg. Áhugi var einnig á að koma á sams konar samvinnuverkefni um ís-
tensk-norska orðabók. [ því sambandi var ákveðið að teita til háskólans í Bergen
um samstarf. Þar kom fram áhugi og staðfesting fékkst frá Norsk Institutt í
Bergen í desember að stofnunin tæki þátt í verkefninu ef fé fengist.
Miktar breytingar urðu á húsnæði Orðabókarinnar. Efsta hæðin á Neshaga 16 var
stækkuð og flutti stofnunin alla starfsemi sína á þá hæð en lét á móti það rými
sem hún hafði haft á annarri hæð.
Rannsóknarmiðstöð í
jarðskjálftaverkfræði
Almennt
Rannsóknarmiðstöð Háskóla íslands í jarðskjátftaverkfræði var stofnsett árið
2000 að frumkvæði Sveitarfélagsins Árborgar, menntamátaráðuneytisins og
dómsmátaráðuneytisins. og er stofnun og rekstur miðstöðvarinnar í samræmi við
stefnu Háskóla íslands um eflingu rannsókna- og fræðastarfsemi á landsbyggð-
inni. Rannsóknarmiðstöðin er að Austurvegi 2a á Selfossi.
Rannsóknir á sviði jarðskjálftaverkfræði á jarðskjáiftaáhrifasvæðum á Suður- og
Norðurlandi hófust fyrir um það bil aidarfjórðungi í rannsóknaraðstöðu Háskóla
íslands í Reykjavík. svonefndri Aftfræðistofu. Þaðan voru rannsóknirnar síðan
stundaðar þangað til að Aflfræðistofan var flutt og sameinuð hinni nýju Rann-
sóknarmiðstöð á Selfossi.
Stundaðar eru fjölfaglegar rannsóknir með megináherslu á áhrif tengd jarð-
skjálftum. Rannsóknastarfsemin skiptist í þrjá meginþætti: undirstöðurannsóknir,
þróunarstarfsemi og þjálfun starfsfólks við rannsóknarstörf.
f húsnæði Rannsóknarmiðstöðvarinnar á Selfossi eru skrifstofur starfsmanna.
rannsóknarstofur. tötvustýrð stjórnstöð mælakerfis. sem nær yfir meginjarð-
skjálftasvæði á íslandi. þ.e. Norður- og Suðurtand. tilheyrandi viðhaldsþjónusta og
rafeindaverkstæði. Einnig er sérhönnuð aðstaða fyrir undirbúning og útgerð fjöl-
faglegra vettvangsrannsókna. þar til gerður rannsóknarbúnaður. sérhæfðar
geymlsur og sérstök rannsóknarbifreið. Auk þess er á Rannsóknarmiðstöðinni
aðstaða og nútímatæknibúnaður fyrir fundi og smærri ráðstefnur.
Á Rannsóknarmiðstöðinni starfa fjórir sérfræðingar á sviði jarðskjálftaverkfræði.
einn í mælitækni. einn í jarðverkfræði og tveir á sviði félagsvísinda. Auk þessa er
einn fulltrúi á skrifstofu og einn ræstingamaður. Þá er að jafnaði einum innlend-
um eða ertendum gestafræðimanni veitt tímabundin starfsaðstaða á miðstöðinni.
Til viðbótar vinnur breytilegur fjöldi nemenda og tausráðinna starfsmanna. en láta
mun nærri að jafngildi tólf ársverka hafi verið unnið við miðstöðina árið 2003.
Ragnar Sigbjörnsson prófessor er forstöðumaður Rannsóknarmiðstöðvarinnar.
Starfsemi
Unnið er að alþjóðlegum rannsóknum í jarðskjálftaverkfræði á háskóiastigi. rekin
upplýsingaþjónusta og haldnir kynningarfundir um jarðskjálftaverkfræði og
tengdar greinar. Helstu viðfangsefni eru eftirtalin:
156