Dýraverndarinn - 01.07.1959, Blaðsíða 5

UR DAGBOK
5MALA5TÚLKUNNAR
Verðlaunaritgerð II.
eftir Auðbjörgu Albertsdóttur
á Hafursstöðum
Út um græna grundu
gakktu, hjörðin mín!
Yndi vorsins undu,
eg skal gæta þín.
Stgr. Thorst.
1.
FYRIR þrjátíu árum voru engar girðingar til fyrir
fé um sauðburðinn. Þá rásaði það frjálst ferða
sinna um haglendið. Flestar ær tolldu í heima-
högum um burðinn, en þeirra þurfti að gæta vel.
Smalarnir gengu þá til ánna og héldu þeim saman
eins og hægt var.
Gömul forystuær
Smalinn þarf að kunna skil á mörgu. Hann
þarf að kynnast hjörðinni vel, þekkja hverja kind
og athuga vandlega hætti hennar. Hann þarf að
vita, hvar hver kind vill helzt halda sig i landar-
eigninni um vortímann. Vanti eina ána, getur
um það, að þeir geti beinlínis gert ráðstafanir til
úrbóta fyrir opinbert fé, en á kostnað fjáreig-
anda, ef fjáreigandi þrjózkast beint eða óbeint
við að hlíta fyrirmælum forðagæzlumanns eða
sveitarstjórnar eða jafnvel stekkur frá fé sínu og
lætur það lönd og leið, eins og dæmi eru til. Þarf
sýslumaður að hafa greinilegt vald til að þröngva
fóðri upp á fjáreiganda, kosta daglega gæzlu þess,
að fyrirmælum sé hlýtt — og — þá er þetta dugir
ekki — ráða mann til fjárgæzlunnar eða koma
fénu í fóðrun — og jafnvel selja það — eða láta
farga því, ef annars er ekki kostur. Ennfremur
er brýn þörf á að breyta mjög öllum refsiákvæð-
um. Brot gegn 71. gr. reglugerðarinnar, sem fjall-
ar um mótþróa gegn ráðstöfun forðagæzlumanns
eða hreppsnefndar eða stjórnar fóðurbirgðafélags,
svo að af leiðir vanlíðan fjár eða jafnvel horfelli,
varða 500—5000 króna sektum eða einföldu fang-
elsi, allt að sex mánuðum. Fimm hundruð krónur
eru hálft annað dilksverð og fimm þúsund aðeins
andvirði einnar kýr, og hvort mundi horfellir, sem
a sér ekki einu sinni þá afsökun, sem felst í
beimskulegri bjartsýni og síðan neyð, ekki vera
verður þyngri refsingar en ýmis þau afbrot, sem
menn hljóta fyrir sex mánaða fangelsi? Þá virð-
ast og brot trúnaðarmanna einungis varða 100
til 5000 króna sektum. En hvort mundu ekki hæfa
meiri viðurlög, ef forðagæzlumaður eða sveitar-
stjórn veldur því með vanrækslu eða misskilinni
vorkunnsemi, að búandmaður pínir eða jafnvel
fellir fjárstofn sinn? Loks þyrfti að vera það
ákvæði í reglugerð um forðagæzlu, að ekki að-
eins hreppsnefnd, hlutaðeigandi sýslumaður og
Búnaðarfélag Islands, heldur líka Samband dýra-
verndunarfélaga Islands fái skýrslur forðagæzlu-
manna úr öllum sveitum og bæjum á landinu.
Væri það veruleg trygging fyrir þvi, að forða-
gæzlan væri rækt eins og skyldi.
Dýraverndunarfélag Islands hefur unnið það
þrekvirki að fá samin og samþykkt lög um fugla-
friðun og ný lög um dýravernd og átt mikinn og
góðan þátt í samningu ýmissa reglugerða, er að
þessum málum lúta, og Samband dýraverndunar-
félaga íslands verður að fá þannig breytt fyrir
næsta haust reglugerðinni um forðagæzlu, að bætt
sé úr þeim ágöllum, sem nú eru á henni.
DÝRAVERNDARINN
37