Dýraverndarinn - 01.02.1973, Qupperneq 16

í beitu og selt undir vöruheitinu
Raticare. Opinberir aðilar vestra
hrósa því á hvert reipi. í Banda-
ríkjunum er áætlað, að ein rotta
sé á hvern íbúa. Rottum fjölgar
hratt: kvendýr getut átt afkvæmi
með tuttugu og tveggja daga fresti.
Hún getur átt eitt þúsund og fimm
hundruð afkomendur eftir árið,
ef allt kemst á legg. Vestra er áætl-
að, að hver rotta éti og eyðileggi
matvöru fyrir tuttugu og fimm
dollara á ári. Það er samanlagt
meðalframleiðsla hundrað þúsund
bóndabýla. Rottan nagar sig gegn-
um timbur, málm og steinsteypu.
Hún ræðst á íbúa fátækrahverf-
anna, einkuin börn. Hún kostar
Bandaríkjamenn yfir billjón doll-
ara á ári.
Paul Friggens segir svo frá í
neytendaskýrslu Reader’s Digest:
„Nýlega fylgdist ég með tilraunum
á nýju rottueitri. Það var í rann-
sóknarstöð McNeil Laboratories
Inc. Hún er rétt fyrir utan Phila-
delphia. Þar er efnið Raticate fram-
leitt. Fyrst lét ungur vísindamaður
sex rottur og sex mýs éta fimm
milligramma skammt. „Taktu eftir
eyrunum á þeim", sagði hann.
Efdr sjö mínútur sá ég bleik eyr-
un náfölna. Þremur mínútum síð-
ar tók fyrsta rottan skyndilega
dauðakippi og valt um.
„Þessi rotta varð fyrir miklum
samdrætti á æðum og hjarta" út-
skýrði vísindamaðurinn: „Hún varð
fyrir losti. Líffærin fengu ekki
nægilegt blóð og útlimirnir föln-
uðu."
Nú voru tvær aðrar rottur farnar
ar að fölna. Lyfið verkaði á hjarta
og æðakerfið í þeim. Onnur rottan
lá í valnum innan fjórtán mínútna.
Þegar tuttugu og þrjár mínútur
voru liðnar voru allar sex dauðar.
Mýsnar voru enn á stjái. Það voru
þær enn nokkrum klukkutímum
seinna.
Oruggasta og fljótvirkasta eitrið.
Kansas City var fyrsta borgin,
sem gerði tilraun með Raticate í
stórum stíl. Tuttugu og þrjár til-
raunir voru gerðar. Niðurstöðurnar
sýndu árangurinn í iðnaðarhverf-
um, verzlunarbyggingum í mið-
borginni og ræsakerfi frá mið-
stéttaheimilum. (Með tilkomu rusl-
kvarna í eldhúsvöskum hafa mörg
bandarísk heimili breytt aðferðum
sínum við sorplosun. Kjöt- og
grænmetisafgöngum er í miklum
mæli skolað niður um vaskinn. Þess
vegna hefur rottugangur stóraukizt
í ræsum úthverfanna.) í Kansas
City reyndist meindýraeyðum Rati-
cate öruggasta og fljótvirkasta eit-
ur, sem þeir höfðu séð.
Meindýraeyðarnir beittu Raticate
með þrennu móti: í hamborgara-
bitum, plastmassa á stærð við syk-
urmola og grænni froðu úr sprautu-
brúsa. Froðan var ekki óáþekk rak-
kremi og með hnetusmjörsbragði.
Flestar tilraunir sýndu allt að
100% beitunýtingu eftir því sem
mælingum var komið við. Minni
beitunýting virtist helzt stafa af
ofbeitingu eða slælegum vinnu-
brögðum. í íbúðarhverfunum voru
ræsin næstum iðandi af rottum.
Eftir að Raticate hafði verið notað,
mátti skófla upp dauðum skrokk-
unum.
Aðeins fimm milligrömm.
Velflestar tegundir rottueiturs
verka hægt. Einn skammtur dugar
oft ekki til. Og finni gömlu rott-
urnar til eiturverkana, aðvara þær
allt samfélagið. Þess vegna verður
beitunýtingin oftast ekki nema
20%. Af Raticate þarf ekki nema
fimm milligramma skammt. Ekki
lítur út fyrir, að rotturnar vari hver
aðra við.
Tilraunir annarra borga - New
York, Boston, Los Angeles, Phila-
delphia, St. Louis, Dallas, Milwau-
kee og margra annarra — staðfesta
reynslu Kansas City. Eitt af stærstu
kornskemmufyrirtækjum Banda-
ríkjanna varð fyrir alvarlegum
skemmdum af rottugangi í mið-
vesturríkjunum. (Rotta spillir ná-
lega tíföldu því, sem hún étur).
Eftir að allar tiltækar tegundir eitr-
unar höfðu verið reyndar, settu
meindýraeyðar upp 375 tilrauna-
beitur af Raticate. Þrátt fyrir að
rotturnar væru þegar farnar að
taka beitu með nokkurri varúð,
varð nýtingin allt að 100%. Til-
arunin tókst mjög vel.
Sennilega verður Raticate bezt
16
DÝRAVERNDARINN