Dýraverndarinn - 01.02.1978, Blaðsíða 14

Dýrin og við
Fyrstu vikur hvolpanna
í þessu blaði verður rætt um
fyrstu vikur hvolpanna. Nokkrir
erfiðleikar geta komið upp strax
eftir fæðinguna, t. d. ef tíkin á
hvolpana mjög ört og hefur ekki
nægan tíma til að þurrka þá að
fullu. Ef hvolpur á í erfiðleikum
með andardrátt eftir að naflastreng-
urinn hefur verið slitinn, þ. e. slím-
ið í öndunarfærunum er ekki kom-
ið upp, má taka hvolpinn milli
handa sér í bómull, „cellostof", eða
handklæði, og honum haldið þann-
ig að höfuð hvolpsins snúi frá ykk-
ur. Síðan skal hvolpinum sveiflað
upp og niður í nokkrar sekúndur í
einu. Við þessar sveiflur tekur
hvolpurinn andköf og fær loft í
lungun, jafnframt því sem slímið
kemur upp. Slímið skal þurrkað
jafnóðum og hvolpurinn nuddaður
af og til með handklæði. Nuddið
dálítið harkalega, það örfar blóð-
rásina.
Ef tíkin og afkvæmin eru öll við
góða heilsu þarf Iítið sem ekkert að
skipta sér af hvolpunum fyrsta
hálfa mánuðinn. Tíkin sér alveg
um að fæða þá og hirða.
Ef tíkin mjólkar lítið eða ekkert
skal eftirfarandi blanda gefin
hvolpunum á tveggja tíma fresti:
Blandið saman
800 mg flóuð mjólk.
200 mg rjómi.
Hrært egg.
6 gr kalkduft.
Frá og með 14. degi fara hvolp-
arnir að opna augun. Mikið fjör
verður þá í hópnum, því nú þarf að
skoða heiminn. Hvolparnir hreyfa
sig meira og fara nú að pissa og
kúka hér og þar, þannig að tíkin á
fullt í fangi með að þrífa eftir þá.
Ef tíkin er með hvolpana í stórum
fæðingarkassa, sem þeir komast
ekki út úr, er mjög gott að setja
dagblöð í helming hans, en hafa
áfram lak í hinum helmingnum.
Dagblöðin má bleyta dálítið í
hlandpolli, því þá finna hvolparnir
lyktina af blöðunum og þeir læra
fljótt að það er betra að pissa á
blöðin og geta legið á þurru laki.
Þegar hvolparnir eru 3-4 vikna
fer fæðingarkassinn að verða of
lítill fyrir þá og er þá best að taka
hann. Best er, ef það er hægt, að
nota heilt herbergi fyrir hvolpana,
herbergi sem er ekki teppalagt.
Dagblöð á að leggja á gólfið í stór-
um hluta herbergisins, en eftir því
sem þeir venjast því að nota blöð-
in má minnka „blaðasvæðið". Þetta
hjálpar hvolpunum að læra hrein-
læti og er til mikilla bóta þegar
þeir fara á nýtt heimili 8-10 vikna
gamlir.
Það er nauðsynlegt að útbúa her-
bergið þannig að tíkin geti komist
frá hvolpunum þegar hún vill, t. d.
með lágri girðingu eða á einn eða
annan hátt sem hentar í hverju til-
viki. Það er nauðsynlegt bæði fyrir
tík og hvolpa að það geti gengið
eðlilega fyrir sig að venja hvolpana
frá tíkinni. Það sjá tíkurnar sjálfar
um og tekur það allt að 8 vikum.
Þegar hvolparnir stækka verða þeir
oft mjög aðgangsharðir við móður
sína, þannig að hún verður að geta
komist frá þeim til að hafa frið.
Einnig þarf þá að fylgjast með
klónum á framfótum hvolpanna,
því þeir geta klórað tíkina ilal er
þeir sjúga hana. Alfremsti hluti
klónna er þá klipptur af. Þarf að
gera oftar en einu sinni.
Þegar hvolparnir eru 3 vikna á
einnig að byrja að gefa þeim að
eta. Byrjað er með mjólkurmat og
er best að flóa mjólkina í fyrstu.
Til að ákvarða magn fæðis fyrir
hvolpana skal vigta þá. Deila með
5 í 20% af þyngd hvers hvolps.
T. d. ef hvolpur er 1000, gr eru
20% af því 200 gr og deilt með 5
verða það 40 gr matar í máltíð.
Þessi regla gildir meðan hvolparnir
fá 5 máltíðir á dag. Auka má pró-
sentuna um 5% fyrir hvern hálfan
mánuð þar til magnið er 35%. Það
gildir þar til hvolpurinn er 5 mán-
aða.
í mjólkurmatinn skal blanda
kornmat, t. d. Ceerios, tvíbökum,
hafragraut, heilhveitibrauði, barna-
mjöli eða hundakexi. Þetta er látið
blotna vel upp í mjólkinni áður en
gefið er. - Kalk er nauðsynlegt að
gefa öllum hvolpum. Notið svo-
kallað barnakalk (fæst í lyfjabúð-
um). Byrjað er með örlítið fyrir
hvern hvolp og smáaukið. Hundur
þarf að fá kalk allt fyrsta árið. Dag-
skammtur kalksins er hvolpurinn
14
DÝRAVERNDARINN