Dýraverndarinn - 01.02.1978, Blaðsíða 28

Hleiðargarður í Eyjafirði, teiknað eftir Ijósmynd frá árinu 1910, eða þar um bil.
S('ð á hlið gamla batjarins úr norðri. Torfufellshnjúkur á miðri mynd.
ótaldir eru þá deigbitarnir og
mjólkursoparnir, sem hún gaukaði
að þeim. Vegnaði þeim vel í búrinu
þar til batinn kom.
Og árin liðu. Skjóni varð bæði
stór og sterkur, en alltaf var hann
sami letinginn. Hann lék sér aldrei,
og ef hann hreyfði sig eitthvað,
var sem hann ætlaði niður í jörð-
ina, svo þungstígur var hann. Móð-
ur minni var þetta þungbært, og
sagðist hún oft hafa grátið fögrum
tárum yfir honum, og oft sagðist
hún hafa beðið guð heitt og inni-
lega að gefa sér gott reiðhross. —
Nokkrum sinnum bað hún föður
sinn að hafa skipti á tryppunum,
og láta sig fá Snarfara, en jafnan
eyddi hann því tali.
Er Hjörtur var fjögurra vetra var
farið að koma á bak honum, en
honum var óreitt með öllu og allir
uppgáfust við hann. - Þetta vor var
venjulegt manntalsþing haldið í
Saurbæ seinni hluta maímánaðar.
Afi minn sagði við dóttur sína
þann dag er þinga átti, að nú ætlaði
hann að ríða skjóna þangað. Ef illa
gengi, kvaðst hann bara teyma
hann, en ekki er nema snertuspölur
milli bæjanna. Móðir mín sagði, að
því skyldi hann ráða.
Er Ólafur var ferðbúinn steig
hann á bak skjóna, en ekki vildi
hann fara úr sporunum, og sló þá
afi minn í hann; drattaðist hann þá
af stað, en varla mjakaðist hann
áfram. Móðir mín var úti á hlaðinu
og sá hvað gerðist. Gekk hún þegj-
andi inn, en fólk sem þar var statt,
sagði að tár hefðu runnið niður
kinnar henni.
Lengi voru þeir félagar á leið-
inni, þótt stutt væri. Er þeir komu
í Saurbæ, stakk Ólafur skjóna inn í
hesthús til hrossa er þar voru fyrir.
Síðan gekk hann á þingið. Er hann
hafði lokið erindum sínum þar, tók
hann skjóna og steig á bak.
En þá gerðist undið mikla. Hjört-
ur var orðinn að umskiptingi.
Ólafur var varla kominn í hnakk-
inn, er skjóni tók sprettinn, og þaut
sem fugl flygi ofan götuna frá
Saurbæ og niður á þjóðveginn. Þar
beygði hann heim á leið og hélt
sömu rokunni og fór nú alltaf á fín-
ustu og fegurstu vekurð.
Skjóni hélt sprettinum látlaust
eftir veginum, þar til hann kom á
hlaðið í Hleiðargarði, en um það lá
hann á þeim árum. Dálítil hæð er
norðan við túnið, og vildi svo til,
að móðir mín var úti stödd, er þeim
félögum skaut upp á hæðina. Þekkti
hún þegar hverjir þar voru á ferð,
en ekki ætlaði hún að trúa sínum
eigin augum. - Er á hlaðið kom
stansaði skjóni. Sté Ólafur af baki
og gekk til dóttur sinnar, heilsaði
henni og sagði: „Nú skal ég hafa
hestakaupin, dóttir góð." Móðir
mín svaraði brosandi: „Nei, pabbi
minn. Ég held að best sé að hvort
okkar eigi sitt." „Þá skai svo vera,"
sagði Ólafur, „og njóttu vel og
lengi."
Hjörtur varð hinn besti hestur,
sem raun bar vitni um. Varð hann
kunnur um allan Eyjafjörð og víð-
ar. Margir ágirntust hann, og sýslu-
menn, faktorar, prestar og aðrir
„heldri menn" sóttust eftir honum
og buðu fyrir hann mikið fé, en
móðir mín gaf hann aldrei falan,
þótt sjóðirnir væru oft gildir og
girnilegir, er hampað var frammi
fyrir henni.
Margir hagyrðingar sveitarinnar
kváðu um skjóna. Sumt af því er nú
gleymt, annað lifir enn á vörum
eldra fólksins í firðinum, en verður
ekki hér til tínt.
Ólafur afi minn, móðir mín og
Jón Ólafsson bróðir hennar, riðu
einn sunnudag til Miklagarðskirkju.
Atti Jón reiðhest, gráan að lit, sem
hann kallaði Fálka, og reið honum
nú. Um þá ferð var þetta kveðið:
Leit óg hvar um Ijónamarinn þeytti,
á Snarfara Ólafur.
Allra var hann fimastur.
Hans við síðu hœgri prýði meður.
Reiðar fríðan fjörgar són,
Fálka sínum renndi Jón.
Jafnframt þeim á jórageimSigrtður,
stjörnu rýnar ströndin björt,
stýrði sínum góða Hjört.
Velti maður fyrir sér atburði
þeim, sem hér hefur verið frá sagt,
verður ekki hjá því komist, að sú
spurning kafi upp í huga manns:
Hvað gerðist í hesthúsinu í Saur-
bæ? Hvernig mátti það verða, að
skjóni varð þessi umskiptingur?
Fólk á þeim tíma ræddi mikið um
28
DÝRAVERNDARINN