Búnaðarrit - 01.06.1918, Blaðsíða 61
BUNARAKRIT
187
moldin undan grassveiðinum, holbakkar myndast og
grassvörðurinn brotnar niður smátt og smátt.
Hvort heldur er, þá heldur uppblásturinn áfram og
verður ávalt meiri og meiri. Sandurinn safnast saman í
hrannir og fýkur sitt á hvað eftir áttum, reyndar oftast
mest í eina átt — en moldin þyrlast burtu. Slíkur upp-
blástur heldur svo áfram svo lengi að landið getur
blásið, ef ekki er gert við.
Varnir gegn svona uppblæstri og sandfoki er annað-
hvort: að þekja svæðið með haldgóðu efni, sem ekki
getur blásið, og verður þá að jafna, ef börð eru, gera
þau ávöl og má halli á þeim ekki vera meiri en 1 : 30,
eða hlaða fyrir uppblásturinn. Sé landið nokkurn veginn
jafnt, sem er að blása, skal gera garðana með hér um
bil 25 m. millibili og um 1 m. á hæð. Bezt er að gera
þá úr hraungrjóti og hafa þá einhlaðna — en gæta
verður þess, að búa svo um undirstöðuna að vindur
rífi ekki undan görðunum. Dugir oft að þekja undir
garðinn eða fylla með torfi milli neðstu steinanna. Séu
garðarnir gerðir úr öðru efni en grjóti, þá er þó ávalt
bezt að hafa tvö efstu lögin gijót. Garðarnir varna upp-
blæstri og að þeim safnast sandur, sem helzt kyr, og
sé um græðslu að ræða, þá er sáð hlémegin við þá.
Byggja skal þá þvert við aðalfokátt. Fjúki af öllum
áttum, þá er ekki trygt, nema gera þá t. d. bæði frá
vestri til austurs og frá norðri til suðurs og láta þá
skera hvora aðra. Annars er ekki hægt að gefa full-
gildar reglur fyrir gerð á þeim, því að þeim verður að
haga eftir landslagi og staðháttum. Þakningin kemur
sjaldan að gagni, nema landið, sem þakið er, fáist friðað
fyrir fénaði og allri umferð.
Qrœðsla. Fyrsta skilyrðið fyrir að hægt sé að græða
sanda er að fá þá friðaða, bæði fyrir umferð og fénaði.
Það atriði er svo mikils varðandi, að ekki þýðir að
hugsa sér verulegan árangur af græðslu-tilraunum þar
sem friðun er ófullkomin — en friðun er hér á landi