Heilbrigðismál - 01.12.1995, Qupperneq 4

Jóhannes Long
Hætt er við að viðvaran-
irnar á tóbaksvörum,
sem þóttu mjög merkar
á sínum tíma og voru
taldar til fyrirmyndar,
fari að hætta að sjást og
nýjar og minni merking-
ar komi í þeirra stað.
leg áhrif á heilsu". Á
sígarettupakka koma auk
þess til skiptis níu textar
(sjá ramma), fjórir mis-
munandi textar á vindla
og reyktóbak en á um-
búðum reyklauss tóbaks
(m.a. neftóbaks) skal
standa: „Veldur krabba-
meini."
Það telst til nýjunga að
á hlið sígarettupakka
skulu prentaðar upplýs-
ingar um tjöru og nikótín
í viðkomandi tegund.
Magn þessara efna getur
verið mismunandi mikið
en ekki eru allir á eitt
sáttir um hvort „léttar"
sígarettur séu nokkuð
skárri en aðrar.
Hollari fæða
á Reykjalundi
Matreiðsluaðferðum í
eldhúsinu á Reykjalundi
hefur verið breytt í takt
Nýjar viðvörunarmerkingar
á sígarettupökkum
• Reykingar valda krabbameini
• Reykingar valda hjartasjúkdómum
• Reykingar valda banvænum sjúkdómum
• Reykingar valda dauða
• Reykingar á meðgöngu skaða fóstrið
• Verndið börnin - látið þau ekki anda að sér
tóbaksreyk
• Reykingar þínar eru heilsuspillandi fyrir þá
sem eru nálægt þér
• Ef þú hættir að reykja dregur þú úr líkum á
alvarlegum sjúkdómum
• Reykingar valda fíkn
Innlent
Minni merkingar
Viðvörunarmerkingar
þær sem verið hafa á
umbúðum tóbaksvara
hér á landi síðustu tíu ár
gætu brátt farið að heyra
sögunni til. Islendingar
verða nú að hlýta sam-
ræmdum merkingaregl-
um á Evrópska efnahags-
svæðinu og geta átt von
á nýjum merkingum jafn-
hliða þeim gömlu, sam-
kvæmt nýrri reglugerð
frá heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytinu.
I stað myndskreyttra
viðvarana sem voru 12
fersentimetrar (30x40
mm), koma viðvörunar-
textar sem þurfa ekki að
þekja nema 4% af tveim-
ur stærstu flötum sígar-
ettupakka, eða um 3,5
fersentimetra, og mega
vera enn minni á öðrum
tóbaksvörum, eða sem
nemur 1% heildarflatar-
máls umbúðanna.
Á allt tóbak skal setja
svohljóðandi viðvörun:
„Tóbak hefur mjög skað-
við manneldismarkmið.
Þetta kemur fram í SÍBS-
fréttum, í viðtali við Geir
Þorsteinsson matreiðslu-
mann. Hann segir að
lögð sé rík áhersla á að
fituinnihald sé rétt og af
matseðlinum hafa horfið
saltfiskur, saltkjöt, reykt
kjöt, hamsatólg og bráðið
smjör. Allur matur er
gufusoðinn, þurrsteiktur
eða gufusteiktur.
Að jafnaði eru 260-280
manns í fæði á dag á
Reykjalundi. Sumir
þeirra eru hjartasjúkling-
ar í endurhæfingu, en hjá
þeim er rétt mataræði
hluti af meðferð.
Allra karla elstir
„Meðalævi karla er
lengst á Islandi," segir í
Hagtíðindum þar sem
birtir eru útreikningar á
meðalævilengd 1993-1994.
Islenskir karlar geta
vænst þess að lifa í 77 ár
en konur í 81 ár. I ritinu
segir að eftir nýjustu töl-
um sé meðalævi kvenna
lengst í Japan, 82,1 ár, í
Frakklandi er hún 81,8 ár
og í Sviss 81,6 ár, en ís-
lenskar konur eru í fjórða
sæti.
Árangur af
brjóstamynda-
tökum
Eftir að skipuleg hóp-
leit með brjóstamynda-
töku hófst hjá Krabba-
meinsfélaginu fyrir átta
árum greinist brjósta-
krabbamein oftar en áður
á fyrstu stigum sjúk-
dómsins, minna er um að
konur finni hnút við
sjálfsskoðun og algeng-
ara er að lítil skurðað-
gerð sé látin nægja. Þetta
kom fram þegar lækn-
arnir Gunnar Mýrdal og
Þorvaldur Jónsson athug-
uðu upplýsingar um
konur sem gengust undir
skurðaðgerð á Borgar-
spítalanum vegna
brjóstakrabbameins á
tímabilinu frá 1982 til
1992. Sem dæmi má
nefna að árin 1982-87 var
svonefndum fleygskurði
(takmarkaðri aðgerð)
beitt í 24% tilfella en í
52% tilfella árin 1988-92.
Mikilvægi röntgen-
myndatöku af brjóstum
hefur verið undirstrikað
með nýrri íslenskri
rannsókn.
- \r |f í. H v
l « S \ . 1 f
-■ JM *
4 HEILBRIGÐISMÁL 4/1995