Samtíðin - 01.09.1942, Page 12

SAMTÍÐIN
Glæsilegt útgáfufyrirtæki
FVRIR NOKKRU stofnuðu 25 mcnn hér
á landi bókaútgáfufélag, sem hlaut
nafnið Landnáma. I'élagið hefur nú hafið
mjög vandaða útgáfu á verkum skáldsins
Gunnars Gunnarssonar, og hefur hið mikla
rit Kirkjan á Fjallinu fyrst orðið fyrir val-
inu. Er áformað, að það verði hér 3 stór
bindi, og er hið fyrsta, Skip heiðríkjunn-
ar, komið út fyrir nokkru, annað bindið,
Nótt og draumur, er í þann veginn að
koma út, og hið þriðja, Óreyndur ferða-
langur, mun vera komið i prentun. Þýð-
inguna á þessu riti hefur Halldór Kiljan
Laxness annast, og virðist hún hafa tek-
izt ágætlega.
Samtíðin vill liér með fyrir sitt leyti
vekja athygli lesenda sinna á þessari út-
gáfu, sem eingöngu er ætlað að gefa út
úrvalsrit eftir íslenzka menn til fastra
áskrifenda. Það er mér sérstakt fagnaðar-
efni, að stórskáldið Gunnar Gunnarsson
skuli fyrstur hafa orðið fyrir valinu hjá
Landnámu. Árið 1930 vakti ég máls á því
1 útvarpserindi, að ekki væri vammlaust
að vita höfuðrit hans lengur óíslenzkuð,
berandi frægð íslands víða um heim, en
lítl kunn öllum þorra íslenzku þjóðar-
innar. Þá óraði mig ekki fyrir því, að
þjóð vor ætti eftir að endurheimta Gunn-
ar, svo sem nú.er orðið. En nú er hvort
tveggja, að hann er kominn heim eftir
langa og frækilega útivist og tekið er að
sýna ritum hans viðurkvæmilega rækl.
Það mun hafa vakað fyrir forgöngumönn-
um Landnámu, að gera tvcnnt í senn:
greiða hinum heimsfræga höfundi að
nokkru óbætta skuld, sem íslenzka þjóðin
stendur í við hann, og veita mönnum hér
greiðan aðgang að snilldarverkum hans.
Aftan við Skip heiðríkjunnar hefur
Gunnar Gunnarsson skrifað e.k. eftirmála,
sem er merk heimild um það, hvernig
Iíirkjan á fjallinu varð til. Þar segir hann
m. a.: „Einn góðan veðurdag náði ég i
fyrstu setninguna, það var löng setning
og sleip eins og áll, en ég sleppti ekki
tökunum. Bókin varð, eins og þegar er
gelið, allt önnur en ég hafði ætlað. Mér
hafði verið Iegið á hálsi fyrir það, að ég
væri búinn að gleyma islenzkum lands-
hátlum. Mig hafði aldrei langað til að
svara þeim ásökunum öðruvísi en með
brosi, og nú var tækifærið. Ég hafði ekki
í hyggju að skrifa neina skáldsögu í venju-
legu formi. Þetta átti bara að vera „bók“.
Hún átti fyrst og fremst að rúma sann-
leikann um lífið og tilveruna að svo miklu
leyti, sem ég væri megnugur að skynja
hana. En svo varð úr þessu leikur. Ljöð-
lína Jónasar var það eina„ sem við álti
sem heiti á bókinni."
Enn mun tækifæri til að ganga í
Landnámu og gerast þar með áskrifandi
að verkum Gunnars, og ættu menn að
gera það sera allra fyrst. Samtíðin birtir
hér mynd af Gunnari Gunnarssyni, er
hann var enn, á æskuskeiði. Hún var tek-
in árið 1916.
S. Sk.