Samtíðin - 01.12.1944, Blaðsíða 7

SAMTiÐIN
Desember 1944 Nr. 108 11. árg., 10. heíti
ÚTGEFANDI: SIGURÐUR SKÚLASON MAGISTER. UM ÚTGÁFUNA SJÁ BLS. 32
U' YRIR NOKKRU er út komin í íslenzkri
þýðingu mjög hressandi bók, sem
nefnist Allt er fertugum fært.
Þeir, sem lesið hafa ýmsa útlenda vasa-
heimspekibæklinga eða umgengnismenn-
ingar-bókmenntir opna þessa bók ef til
vill með hálfum huga. En óttinn við húm-
búk-ismann hverfur brátt, enda er höfund-
urinn, Walter B. Pitkin, prýðilega mennt-
aður maður. Þegar sagt er, að hér sé um
hressandi bók að ræða, er slíkt alls ekki
sjónarmið fertugs manns, sem farinn er
að kvíða ellinni, því að væntanlega er
hann höfundi aigerlega sammála um, að
frá ýmsum sjónarmiðum megi segja, að
nýtt og betra tímabil, a. m. .k. í ævi karl-
manna, byrji um fertugt. Á þessum stríðs-
bölsýnistímum er gaman að lesa það, sc
höfundur segir um framtíðina í kaflanum:
Hinn nýi heimur. Þar stendur m. a.: „Á
árunum milli 1970 og 1980 verður raforka
og kemisk orka eins ódýr og vatn er
nú; orkan verður ekki framar'liður í fram-
leiðslukostnaði neyzluvara. í þeim lönd-
um, sem lengst eru á veg komin, svo sem
okkar landi, Kanada, Engandi, Nýja-Sjá-
landi og ef til vill nokkrum öðrum, mun
matvaran ekki skipta neinu verulegu máli
í búreikningum manna, því að hagnýting
vísindalegrar tækni verkfræðinnar hefur
lækkað svo framleiðslukostnað helztu
'landbúnaðarafurða, að hann verður að-
eins lítið brot af því, sem nú er. Nú þeg-
ar er hægt að framleiða 75% af fæðu
mannanna á þennan hátt, að svo miklu
leyti er kemur til kasta tækninnar; það
vantar ekki annað en upplýsta bændur
og upplýsta bankastjóra. Klæðnaður verð-
ur svo ódýr, að enginn þarf að gera sér
áhyggjur út af verðlagi á honum, nema
þar sem um er að ræða skrautklæðnað.
Húsnæði verður enn dýrt, en þó ódýrara
en það er nú; og byggða- og héraðaskipu-
lag hefur þá breytt geysistórum landflæm-
um í skemmtigarða, ýmiss konar sveita-
setur og fagrar menningarstöðvar bæja-
og sveitafélaga. Borgir verða hitaðar frá
hitamiðstöðvum, svo að loftslagi verður
hagað eftir vild. Þið getið, með því að
snúa skífu, flutt Kongóhéraðið eða Græn-
Iand að miðdegisborðinu ykkar með hita-
geymum og rakaveitum. f flestum grein-
um framleiðslunnar munu vinnuafköst
verkamannsins hafa aukizt að mun, sam-
anborið við vinnuafköstin árið 1932.
„Tækniorsakað atvinnuleysi“ mun verða
miklum mun meira en nú er, en eins og
við munum síðar sjá, þá verður margt
til þess að milda það árið 1975. Helztu
framleiðslugreinir verða nákvæmlega
samhæfðar neyzlunni, en dreifingar kostn-
aður verður þá lítill í samanburði við
það, sem hann er 1932. Menntun manna
verður þá og miklu nátengdari kröfum
og hugsjónum raunveruleikans; öllum
mönnum verða kennd vinnubrögð í fimm
eða sex starfsgreinum og kennt að nota
tómstundir sínar sér til gagns og gleði.
Tækniþjálfun verður ekki látin dragast
aftur úr hinni almcnnu menntun; eins
og ég hef sýnt fram á í fyrri útreikning-
um, mun árið 1975 ekki verða færri en
2.500.000 og ekki fleiri en 4.000.000 há-
menntaðra vísindamanna og verkfræðinga
og annarra sérfræðinga í heiminum. Þeir
munu fá að vinna sjálfráðir í kaupsýslu-
félögunum, sem verða miklu virkari í
starfi sínu en nú gerist, og þessir menn
munu fá afkastað ólíkt meiru en for-
feður þeirra árið 1932. Afrek þeirra munu
því hraða mjög framförunum. Almenn
heilsuvernd og almenn menntun munu
leggjast á eitt um að fjölga atgervismönn-
um um heim allan. Á okkar dögum eru