Fréttablaðið - 31.05.2010, Blaðsíða 10

10 31. maí 2010 MÁNUDAGUR
FRÉTTASKÝRING
Hvernig er útkoma stóru stjórnmála-
flokkanna fjögurra í samanburði við
síðustu sveitarstjórnarkosningar og
alþingiskosningar?
Útkoma allra fjögurra stóru flokk-
anna í sveitarstjórnarkosningunum
á laugardag er lakari en úr sveit-
arstjórnarkosningunum 2006, sam-
kvæmt útreikningum Fréttablaðs-
ins. Miðað er við meðaltal atkvæða
flokkanna í öllum sveitarfélögum
sem þeir buðu fram í undir eigin
nafni.
Í þeim sveitarfélögum sem Sam-
fylkingin bauð fram í eigin nafni
í kosningunum á laugardag fékk
flokkurinn að meðaltali 22,1 pró-
sent greiddra atkvæða. Í sveitar-
stjórnarkosningunum 2006 fékk
flokkurinn 30 prósent atkvæða þar
sem hann bauð fram. Það er svip-
að og fylgi flokksins á landsvísu í
alþingiskosningunum 2009, sem var
29,8 prósent.
Stuðningur landsmanna við
Samfylkinguna hefur því dregist
umtalsvert saman, um hér um bil
átta prósentustig, hvort sem miðað
er við síðustu sveitarstjórnarkosn-
ingar, eða þingkosningarnar í fyrra.
Sjálfstæðisflokkurinn fékk að með-
altali 37,4 prósent atkvæða í kosn-
ingunum á laugardag. Í síðustu
sveitarstjórnarkosningum, árið
2006, fékk flokkurinn 41,6 prósent
atkvæða, ríflega fjórum prósentu-
stigum meira.
Niðurstaða sveitarstjórnarkosn-
inganna á laugardag er þó langt yfir
stuðningi við Sjálfstæðisflokkinn í
þingkosningunum í fyrra. Í þeim
kosningum fékk flokkurinn 23,7
prósent atkvæða. Úrslitin frá því
á laugardaginn er því góð séu þau
skoðuð í því ljósi, þó þau séu slæm
í samanburði við síðustu sveitar-
stjórnarkosningar.
Framsóknarflokkurinn fékk sína
verstu kosningu frá upphafi í sveit-
arstjórnarkosningunum 2006. Þá
studdu 11,8 prósent flokkinn í þeim
sveitarfélögum þar sem hann bauð
fram í eigin nafni. Útkoman á laug-
ardaginn er enn slakari, um 10,9
prósent studdu flokkinn að meðal-
tali þar sem hann bauð fram.
Samanburðurinn við þingkosning-
arnar í fyrra er fráleitt hagstæðari
fyrir flokkinn. Þar fékk Framsókn-
arflokkurinn 14,8 prósent atkvæða,
um fjórum prósentustigum meira
en meðaltalið á laugardag.
Vinstri græn fengu 9,6 prósenta
fylgi í þeim sveitarfélögum þar sem
flokkurinn bauð fram undir eigin
nafni í nýliðnum sveitarstjórnar-
kosningum. Það er talsvert verri
niðurstaða en árið 2006, þegar 12,6
prósent studdu flokkinn þar sem
hann bauð fram.
Stuðningur við flokkinn í sveit-
arstjórnarkosningunum er þó
langt frá góðu gengi í þingkosning-
unum í fyrra, þegar 21,7 prósent
studdu flokkinn. Munurinn á því
góða gengi og slæmri niðurstöðu í
kosningunum á laugardag eru ríf-
lega tólf prósentustig. Miðað við
það hefur flokkurinn tapað ríflega
helmingi fylgisins.
Samanburður milli kosninga
getur gefið ágæta mynd af gengi
flokkanna á landsvísu, en rétt er að
geta þess að margt getur haft áhrif.
Til dæmis í hversu mörgum sveitar-
félögum flokkarnir bjóða fram og
hvort þeir bjóða bara fram í þeim
sveitarfélögum sem þeir eru sterkir
í. Þá hefur einnig áhrif að flokkarn-
ir bjóða víða fram í samstarfi við
aðra flokka. brjann@frettabladid.is
HÁSKÓLABRÚ
Háskólabrú er samstarfsverkefni Keilis og Háskóla Íslands og býður deildin
upp á eins árs aðfararnám á vegum HÍ fyrir einstaklinga sem ekki hafa lokið
stúdentsprófi. Að loknu námi uppfylla nemendur almenn inntökuskilyrði
innlendra háskóla og telst námið sambærilegt stúdentsprófi samkvæmt
samningi Keilis, HÍ og menntamálaráðuneytisins.
Námið er lánshæft hjá LÍN.
Nánari upplýsingar á keilir.net
Umsóknarfrestur er til 7. júní 2010.
ÁSBRÚ - SÍMI: 578 40 00 - WWW.KEILIR.NET
Langar þig í háskóla
en vantar stúdentspróf?
Eftir nám á Háskólabrú Keilis kemst þú
í næstum hvaða háskólanám sem er.
Allir flokkarnir tapa fylgi
Stuðningur við alla fjóra stóru stjórnmálaflokkana hefur dregist saman frá síðustu sveitarstjórnarkosning-
um. Samfylkingin tapar hlutfallslega mestu. VG hafa tapað meira en helmingi frá þingkosningum í fyrra.
Niðurstöður kosninganna á laugardag eru áfall
fyrir alla fjóra stóru flokkana, þó með ólíkum hætti
sé, segir Grétar Þór Eyþórsson, prófessor í stjórn-
málafræði við Háskólann á Akureyri. Hann segir
Sjálfstæðisflokk og Samfylkingu hafa fengið skýrustu
skilaboðin um að flokkarnir verði að gera róttæk-
ar breytingar eftir hrunið. Framsóknarflokkur hafi
orðið fyrir áfalli á höfuðborgarsvæðinu og vonbrigði
Vinstri grænna séu að ná ekki flugi.
„Þetta eru skilaboð til allra þessara flokka um
að fólk vill fá einhverja nýja hugsun og er þreytt á
hefðbundnum vinnubrögðum stjórnmálamanna,“
segir Grétar.
Hann segir að áhuginn á því að efna til þingkosn-
inga á næstunni hljóti að vera í sögulegu lágmarki á
Alþingi eftir þessa niðurstöðu. „Óvissan er svo mikil,
þingmennirnir vita ekkert á hverju þeir eiga von.
Þeir eru búnir að sjá hvað kjósendur eru tilbúnir til
að gera,“ segir Grétar.
Niðurstaðan sýnir að kosið var til Alþingis of
skömmu eftir hrunið. Grétar segir að of lítill tími hafi
verið fyrir þá sem staðið hafi utan flokka að skipu-
leggja sig og bjóða fram. Aðeins
Borgarahreyfingin hafi náð að
bjóða fram og flokkurinn hafi ekki
höfðað til allra. Nú segir Grétar
augljóst hvað geti gerst þegar fólk
hafi tíma til að átta sig á afleið-
ingum hrunsins og skipuleggja
framboð. Það hljóti forsvarsmenn
flokkanna að óttast.
„Hvað Sjálfstæðisflokk og Sam-
fylkingu varðar held ég að þeir
verði að fara af miklu meiri alvöru
í þá uppstokkun sem þeir eru smám saman að
fallast á að þurfi að ráðast í,“ segir Grétar. Formenn
flokkanna verði að reka hraðar á eftir því að gengið
verði í að hreinsa til eftir styrkjamál og mál tengd
hruninu.
„Það getur þýtt afsagnir margra þingmanna áður
en fólk tekur flokkana í sátt aftur,“ segir Grétar.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir, fráfarandi þingmaður
Samfylkingar, hafi fyrst tilkynnt að hún ætli að víkja.
Aðrir hafi reynt að sleppa með þann kattarþvott að
víkja tímabundið. Það er ótrúverðugt og alls ekki
sannfærandi fyrir kjósendur, segir Grétar. Kjósendur
vilji aðgerðir og forystumenn flokkanna hljóti að sjá
að þeir geti ekki tekið áhættuna af því að humma
kröfur kjósenda fram af sér lengur.
Framsóknarflokkurinn sýpur að mestu leyti seyðið
af því að hafa verið í ríkisstjórn skömmu fyrir hrun.
Grétar segir augljóst að endurnýjun í framvarðasveit
flokksins hafi ekki skilað neinu fyrir flokkinn. Ráðast
verði í róttækari breytingar.
Þó Vinstri græn séu ekki plöguð af styrkjasukki
frambjóðenda eða hruninu verða framboð flokksins
fyrir verulegu hnjaski vegna þátttöku flokksins í
ríkisstjórn, segir Grétar. Kjósendur virðist senda
flokknum skýr skilaboð um að þeim líki ekki sá
óstöðugleiki sem verið hafi í þeirra þingflokki í
ríkisstjórnarsamstarfinu. Staðreyndin er sú að
stjórnin er í mörgum tilvikum eins og minnihluta-
stjórn sem getur ekki náð erfiðum málum í gegnum
þingið, segir Grétar. Flokkurinn eigi að láta sér þessa
niðurstöðu að kenningu verða og sýna að hann sé
stjórntækur.
Segir uppstokkun geta kallað á afsagnir þingmanna
GRÉTAR ÞÓR
EYÞÓRSSON
„Heilt yfir þá er ég ánægður með
að við sjálfstæðismenn erum
að sækja í
okkur veðrið.
Við unnum
mikilvæga
sigra í þessum
kosningum en
hins vegar er
ekki hægt að
líta framhjá
því að það
felast í þess-
um kosning-
um skilaboð um óánægju með
ástandið í landinu. Þau birtast
auðvitað í Reykjavík og á Akureyri
og víðar. En þegar staða Sjálf-
stæðisflokksins er borin saman
við aðra flokka sem bjóða fram þá
höfum við styrkt okkur verulega
frá því fyrir ári síðan“, segir Bjarni
Benediktsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins.
Bjarni segir að víða um land
hafi ýmsum málum sem tengjast
hruninu verið beitt gegn flokknum
sem þrátt fyrir það hafi unnið
góða sigra. „Það á við sveitarfélög
á höfuðborgarsvæðinu þar sem
andstæðingar okkar voru stans-
laust að tengja okkur við hrunið;
biðja kjósendur um að hafna
flokknum sem þeir vilja meina að
beri ábyrgð á því. Það er ótvírætt
að það var reynt að láta Sjálf-
stæðisflokkinn líða fyrir ástandið
í landsmálunum. En niðurstaðan
er hins vegar sú að kjósendur létu
vinstri flokkana líða fyrir ástandið,
og í því felast mikil tíðindi.“
Bjarni segir stóru tíðindin í
borginni auðvitað vera árangur
Besta flokksins. „Það dregur fram
veikleikann í borgarstjórnmál-
unum á kjörtímabilinu. Af þessu
verða menn að draga sína lexíu.
Sjálfstæðisflokkurinn fékk mun
betri útkomu í borginni en spáð
var og það þakka ég málefnalegri
kosningabaráttu og sterkum og
vinsælum borgarstjóra.“ Bjarni
segir ómögulegt að geta sér til
um hvað gerist næst í borgar-
málunum. „Við skulum ekki gefa
okkur það að mikil lausung verði
í framhaldinu. Verum vongóð um
að flokkarnir komi sér saman um
hvernig best sé að stjórna borginni
næstu fjögur árin.“
Höfum styrkt
stöðu okkar
BJARNI BENE-
DIKTSSON
50
40
30
20
10
0
11,8
14,8
10,9
41,6
23,7
37,4
30,0 29,8
22,1
12,6
21,7
9,6
Stuðningur við fjórflokkinn
■ Sveitastjórnarkosningar 2006
■ Alþingiskosningar 2009
■ Sveitastjórnarskosningar 2010