19. júní - 19.06.1961, Blaðsíða 20

SIGURVERK
Þegar ég var þriggja ára, tóku foreldrar mínir
kennara; skyldi hann dveljast nokkrar vikur og
hjálpa eldri börnunum við nám. Þessi piltur var
frá næstu sveit. Ekki var hann kennari að mennt-
un, en hæfileika góðs kennara átti hann. Hann
var 24 ára og hafði fengizt eitthvað við kennslu
frá fermingaraldri, enda gekk hann undir nafn-
inu kennarinn. Þessi ungi maður var mikill að
vallarsýn, ekki talinn andlitsfríður, en hreinn á
svip og bjartur yfirlitum, glaður í bragði og prúð-
ur í framkomu. Hylli vann hann hvarvetna og þá
einkum barnanna, sem nutu fræðslu hans, enda
gerðist hann þá einnig leikbróðir þeirra. Fór hann
með þeim í sleðaferðir, kenndi þeim á skiði og
skauta, ef svo bar undir, og svo ýmsa leiki og jafn-
vel dans. Oft fór hann með þau stuttar gönguferðir.
Ég var mömmubarn og þýddist fáa, en fljótt
hændist ég að þessum manni. Hann var svo nær-
færinn og mildur í máli. Væri ég eitthvað að vola,
talaði hann svo vel til mín og tók mig stundum í
fang sér, hossaði mér á hnéi sér eða hélt mér hátt
yfir höfði sér og sagði: „Sjáið, hvað stúlkan min
er stór, stúlkan mín er öllum stærri.“ Hann kall-
aði mig ævinlega stúlkuna sina, litlu stúlkuna sína.
Stundum lánaði hann mér úrið sitt. Pabbi átti úr,
en ég fékk aldrei að snerta það.
„Láttu ekki barnið vera með úrið þitt,“ sagði
mamma, „það getur dottið og brotnað“.
„Engin hætta,“ sagði kennarinn, „stúlkan mín
brýtur ekki sigurverk.“
„Hvað er sigurverk?“ spurði ég mömmu.
„í úrinu eru mörg lítil hjól, sem snúast,“ sagði
hún. „Þau stjórna vísunum, sem sýna okkur, hvað
tímanum líður. Þau kallast sigurverk. Lítil börn
mega ekki snerta slíka hluti, þeir eru svo brot-
hættir og dýrir.“
„Stórt fólk brýtur stundum,“ sagði ég og fór.
Mig langaði ekki að heyra meira.
18
Timinn leið, og vináttan hélzt. Ég fékk að ganga
út og inn í kennslustundunum, og þegar krakkarn-
ir sátu hljóðir og skrifuðu, tók kennarinn mig á
kné sér og sýndi mér stafina. Áður en hann fór,
þekkti ég þá alla .
„Ég vona, að þú gleymir hvorki mér né stöf-
unum, þangað til að ég kem aftur,“ sagði hann,
um leið og hann kvaddi mig á hlaðvarpanum, en
ég hélt annarri hendi í pils mömmu og var ákaf-
lega niðurlút.
Næsta vetur kom kennarinn aftur. Ég hafði
engu gleymt. Meira að segja var ég farin að kveða
að smáorðum hjá mömmu. Brosandi kom ég með
kverið mitt að hnjám hans, áður en mamma hafði
nokkrum góðgerðum að honum bugað.
„Ég vissi, að stúlkan mín yrði dugleg," sagði
hann, er ég hafði stautað hjá honum nokkrar lin-
ur. „Þú verður alveg læs í vetur eins og stóru
krakkarnir,“ mælti hann og klappaði á kollinn á
mér. Það varð orð að sönnu. Þegar hann fór þenn-
an vetur, var ég allæs og farin að pára prentstafi.
Ég man svo margt frá þessum vetri. Það var oft
mikill snjór, svo að kennarinn fór sjaldan í göngu-
ferðir með krökkunum, sem hann hafði gert oft
áður í ljósaskiptunum. Nú var sá háttur á hafður,
að i rökkrinu safnaðist fólkið í baðstofuna. Pilt-
arnir voru komnir frá gegningunum, stúlkurnar
lögðu rokkana til hliðar og tóku prjónana. Mamma
settist ofurlitla stund, áður en hún fór að sýsla við
kvöldverðinn. Jafnvel fjósamaðurinn gaf sér ofur-
lítið tóm og settist inn milli gjafar og vatns. Fólk-
ið ræddi saman og hafði uppi gamanmál, setti í
horn, gaf skip, fór með gátur og auðgaði vísna-
forða sinn með því að kveðast á. Kennarinn hélt
oft á mér, meðan þessu fór fram, og þá sofnaði
ég stundum við barm hans. öllum þótti kennar-
inn skemmtilegur, stóru krakkarnir dáðu hann,
og ég sóttist eftir að vera í nálægð hans. Hann
19. JÚNl