Sameiningin - 01.03.1888, Síða 14

—10 —
austrlenzku trúarfrœðabœkr frá fornöld. segir hann: ,,þær allar
kenna, að sáluhjálpina verði að kaupa fyrir verð, og að eina
lausnargjaldið sé vor eigin verk og verðleikr. Vor eigin heil-
aga biblía, hin helga bók vor frá austrlöndum, er frá upp-
hafi til enda hrópandi rödd á móti þeirri kenning. Reyndar er það
satt, að oss er haldið til góðra verka í þeirri lielgu austrlenzku
bók með langt um meiri áherzlu heldr en í nokkurri annarri
helgibók frá austrlöndum; en þau góðverk eru að eins ávöxtr
sprottinn upp úr þakklátu hjarta, að eins þakkarfórn, atíeiðing
trúar vorrar. ])au eru aldrei lausnargjald hinna sönnu læri-
sveina Krist.s. það verði oss eigi, að lolca augum vorum fyrir
því, sem er ágætt og satt og virðulegt í þeim helgu bókum, en hitt
skulum vér kenna Hindúum, Búdda-trúarmönnum ogáhangendum
Múhameðs, að til er að eins ein austrlenzk bók, sem verið getr
máttartaug þeirra á hinni voðalegu stund, þá er þeir hver í sínu
lagi hverfa inn í hinn ósýnilega heim. það er bókin helga, sem
hefirað geyma hið áreiðanlega orð, sem verðskuldar, að því sétrú-
að, eigi að eins af oss, er kristna trú játum, heldraf öllum mönn-
um,körlum, konum og börnum, að Jesús Kristr er kominn íheim-
inn synduga menn sáluhólpna að gjóra.“ þessi ytírlýsing Max
Mullers er enn eftirtektarverðari fyrir þá sök, að margir drógu
áðr þá ályktan af því, er hann segir í hinni merkilegu hók
sinni um „uppruna og þroska trúabragðanna", að kristindómr-
inn standi að eins einu stigi ofar en öll önnur trúarhrögð
fornaldarinnar, en að eðli og uppruni kristnu trúarinnar og
annarra trúarbragða sé þó í rauninni alveg eins. Og einn
staðr í þessari hók hans hetír oft verið þýddr svo, eins og það
væri skoðan liöfundarins, að algjiirlega fullkomin trúarbrögð
mum fyrst koma fram í heiminum á ókomnum tíma, og að þau
fullkomnu trúarhrögð muni verða einskonar samsteypa af kenn-
ingum hinna ýmsu trúarbragða, sem þegar eru komin fram, og
að kristindömrinn muni ekki stórt meira leggja til í þá sam-
steypu lieldr en sum hinna trúarbragða fornaldarinnar. Orðin,
sem þegar voru til fœrð úr hinurn nýja fyrirlestri Max Mullers,
sýna, að annaðhvort hefir þetta aldrei verið skoðan hans, og það
er lang-líklegast, ellegar hann er nú algjiirlega horfinn frá þeirri
skoðan, því orð hans hera þess fyllilega vott, að það er hjartans