Sameiningin - 01.01.1891, Blaðsíða 14

—174—
vanalegu mildu og mannelskufullu framkomu. Og svo
má enn taka fram, að það er býsna ervitt að sam-
ríma annan eins flaustrs-hugsunargang eins og hér kemr
fram hjá Mr. Huxley við þá dómara-alvöru, sem hann
tileinkar sjálfum sér, eða þann göfuga vitnisburð, sem hann
ber sér og sínum líkum, en frádœmir öllum öðrum, að þeir
beiti engu öðru en „vopnum vísindalegrar nákværnni'*.
SVAR TIL „SAMEININGARINNA.fí“.
Hr. ritstjóri ! Um leið og þér prentið í sfðasta bl. Sam. RœSu eftir
yðr, segið þér neðanmáls, að Lögberg 8. Okt. hafi tekið eitt atriði í henni
til umtals, og „vegið það á sínum trúarlegu metaskálum“. fetta er ekki
rétt, eins og hver maðr getr séð.O Lögberg gjörði ekki nokkurt tníar-atriði,
ekki neina rr//<rr-kenning að umtalsefni. f>að gjörði að umtalsefni það, sem
því fannst misbrúkun á íslenzku máli, skilninginn á orðinu ,,lífsskoðun“.2> petta
er er allt og sumt, af því sem í tilvitnuðu blaði Lógbergs stendr, sem hugsað
eða til er orðið í tilefni af rœðu þessari. Síðari lcafli greinarinnar kemr rœð-
unni sérstaklega ekkert við.1 2 3 4) Tæpum mánuði áðr hafði eg í Lögbergi (10.
Sept.) bent á, að það væri eðlilegt, að kennimaðr (og hver maðr reyndar)
áliti þá trú, sem hann hefir sjálfr, sanna („góða og göfusa“); og þá er og
jafn-eðlilegt, að hann áliti hverja kenning, sem fer i bága við hana, ósanna.
J>að er því tæplega góSgjarnlegt, að bera mér (sem hefi skrifað téða I-ög-
bergs-grein) það á brýn, að eg kalli paS ofstœki eða Farísea-hátt af yðr, þótt
þér álituð skoðanir, sem koma í bága við kriotincióminn, ósannar. Vitaskuld
áliti eg það sanngjarnari og mannúðlegri aðferð, að segja : „Vér erum sann-
fœrðir um að þetta sé rangt“, heldr en að setja sig á dómstól og segja :
petta er rangt. En ofboð fyrirgefanlegt finnst mér það, því að vitaskuld þýðir
hvorttveggja það sarna. }>að sem eg í Lögbergi kallaði, og kalla enn og mun
ávallt kalla í allra mildasta lagi Farísea-hátt, það er: að gefa í skyn, ekki
að eins að þeir hafi rangt fyrir sér, sem hafa aðra trú, en að þeir sé
,,spilltir“ rnenn ,,óráðvandir“ o. s. frv.4)
1) Ef hverjnaSr á að geta séð þetta, þá telr hr. J. Ól. ritstjóra „Sam.“
ekki mann, því hann getr ekki séð þetta.
2) Svo þetta raus í ,,Lögb.“ móti því að „lífskoðun" vantrúarinnar sé það,
sem vér kölluðum dauðaskoðan, á þá eftir allt sarnan að eins að hafa
verið málfrœðisleg athugasemd(!).
3) Hverjtt kemr hann þá við? Og hví skyldi þeirn lestri um Faríseahátt o.
s. frv. hafa hnýtt verið aftan í málfrœðis-athugasemdina út af lífs-ldauða-)
skoðan vantrúarmannanna?
4) Vér leyfum oss með Jesú Kristi að kalla vantrúna synd, meira að segja
mannkynsins aðalsynd. pað er á móti þessum punkti, sem hr. Jón Ól.
er hér að berjast, þegar hann er að dylgja urn }>að, að vér köllrnn menn
pjeð annarlegri trú „óráðvanda“ o. s. frv.