Sameiningin - 01.05.1949, Blaðsíða 15

SAMEININGIN
77
HALLGRÍMUR PÉTURSSON
æfi hans og starf
Eftir MAGNÚS JÓNSSON, PROFESSOR, DR, THEOL, (Útdráttur)
Höf. bætir svo við:
“Hann undrast öfgarnar sem hann horfir á alt umhverfis
sig, örvæntingu eða oflátungs hátt, skriðdýra hátt eða hroka.
Og hann sér betur og betur, að hér í þessu. jarðneskalífi
er meðalhófið allra mannkosta rétt pláss. Þannig talar mik-
ill spekingur, segir hann.
Hjónaband og heimilislíf
Hér getur höf. þess, hversu víðfrægt að hjónaband séra
Hallgríms og Guðríðar Símonardóttir hefir orðið í sögnum
og munnmælum er lifað hafa, og kynslóðir liðinnar tíðar
hafa haldið á lofti og jafnan sennilega viðaukið. Fátt af
þeim sögum telur hann þó að séu sögulega staðfestar. Hann
telur Guðríði hafa fallið í hlut að standa við hlið þess manns,
“sem vafalaust hefir verið erfiður í sambúð í þessu lífi fyrir
konu, sem ekki lítilsvirti gæði þessa heims jafnt og hann,
en þó hálfu verri í sambúðinni, eftir að þau voru bæði héðan
af heimi gengin og' þjóðin fór að mála myndir sínar og gera
sínar kröfur og ráðstafanir þessu óskabarni sínu til handa.
Örlög slíkra kvenna mega heita vonlaus. Ef kona óskabarns-
ins, dýrðlingsins, nær ekki markinu sem henni er sett — og
hver nær því? — Þá er blaðinu snúið við og hún gerð að
nokkurskonar baktjaldi við myndatökuna. Má þá nærri geta,
að þetta baktjald verður að vera dökkt til þess að maðurinn
njóti sín því betur.” —
Höf. gerir ítarlega, en um leið sanngjarna tilraun — að
birta sanna en öfgalausa mynd af Guðríði, eftir þeim
sannanagögnum sem fyrir hendi eru. Hann telur víst að
hún hafi hvorki verið heilög kona, en heldur ekki sú
“fordæða, sem þjóðsagan hafi viljað gera hana.” Ber hann
á borð vitnisburð þeirra fáu er varpa ljósi á Guðríði og
sambúð hennar og séra Hallgríms. —
Ýmsar sagnir um Guðríði, er hafa lifað manna á milli,
kynslóð eftir kynslóð telur hann algerlega rangar og ósann-
anlegar að vera, eins og t.d. það að hún hafi gengið af trúnni