Sameiningin - 01.03.1932, Side 23

85
takmörkunum háður. Brahma er hvorugkyns, algjört, eilíft, þaS eina,
sem til er i raun og veru. Tilvera, þekking, blessun—er alt, sem verður
um “það” sagt. Alheimurinn og alt, sem i honum er, er þar af leiö-
andi sjónhverfing, sem varir aöeins um stund. Hún byrjaði í tím-
anum og hlýtur að enda. Sál mannsins er eilíf, fæðingar og endurfæð-
ingar taka við fyrir henni hver af annari. Hún lætur stjórnast af
“karma”-lögmálinu, unz hún hefir fengið þá fræðslu, að hún leggur
inn á einhverja af brautunum, sem leiða til hjálpræðis. Lausninni er
lýst með ýmsum hætti hjá sértrúarflokkunum, hún er tilveruleysi
(nirvana), samrunnin við guðdóminn eða sameining við þá guðlegu
tilveru, sem gagnsýrir alt. Sumir sértrúarflokkar hverfa frá þessum
ópersónulega guði, og dýrka einhvern af þeim óteljandi guðasæg, sem
Brahma er talinn birtast í. Þeir leita frelsunar með því að helga sig
þeim drotni, er þeir hafa valið sér, og frelsunin er í þeirra augum í
því falin að renna saman í eitt við hann. Kenning kristindómsins um
Guð byggist á.lífi hins sögulega Krists, sem kom fram í Palestínu fyrir
2000 árum. Þetta brýtur algjörlega í bága við heimspeki Inverja,
sem heldur því fram, að eilífur sannleikur geti ekki bygst á. sögu-
legum viðburðum. Kenning kristindómsins um friðþæginguna er önnur
hneykslunarhellan fyrir hugsun Indverja. Hún virðist neita “karma-”
lögmálinu, að hver maður fái laun eða hegningu fyrir sínar eigin mis-
gjörðir. Á líkan hátt stríðir hugmyndin um líðandi Guð gegn hugsun
Indverja.
Leit Indverja öldum saman að lausn mannssálarinnar frá sorgum
og táli jarðlífsins, þráin til að sameinast Guði og síðast en ekki sízt
kærleikshugsjónin háa eru það, sem trúarbrögð Indverja leggja fram
til þess að auka trúarhugmyndunum varanlegt gildi.
Víðtæk trúarbrögð Indverja með heimspekikerfum sínum, guðs-
dýrkun og guðasæg er í samræmi við anda Austurlanda. Austast er
þar að finna í Kína og Japan trú Búddha, heimspeki Konfúsíusar og
“veginn”, sem nefndur er Shinto.
Konfúsíusartrúin er ekki nema að hálfu leyti trúarkerfi, og lagði
Konfúsíus þar engan trúargrundvöll. Starf hans var í því fólgið, að
skipa i kerfi þeim siðgæðishugsjónum, er bygðust á þjóðfélagsskipun
ættanna og ná áhrif fians nú yfir Kína, Kórea og Japan. Búddha-
trúarmenn og ,Shintomenn hafa mjög fylgt heimspeki Konfúsíusar,
svo að það hefir verið sagt, “að Japaninn fæðist sem Shintomaður,
lifi sem Konfúsíusartrúarmaður og deyi sem Búddhatrúarmaður.”
Shinto—“vegur guðanna”—á heirna i Japan og hefir lifnað mjög
við tvo siðustu mannsaldrana. Aðaleinkenni þeirrar trúar eru ættfeðra-
dýrkun og náttúrudýrkun og trú á það, að guðir hafi skapað heiminn.
Hreint hjarta og einlægni eru höfuðdygðir lífsins, sem eru kendar og
brýndar fyrir mönnum með helgihaldi og trúarsiðum.
I frumstæðum trúarbrögðum er ekki gjörður nægur greinarmunur
á efni og anda. Með hvorttveggja er farið eins og það sé eitt. Ánd-
arnir heyra til þeirri einingu, sem er einkenni i þessum trúðarbrögðum,