Sameiningin - 01.06.1916, Page 13

109
Norðurálfu-menningar. Eina þjóðin, sem getur frelsað
oss frá banvænni og sálarlausri félagsskipun, er srí þjóð,
sem alt af hefir metið mannssálina meira en nokkra al-
fullkomna stjórnarvél. ”
Sjálfsagt ber að taka lof höfundarins með afföllum.
En það er þó engu að síður satt, að margir merkir menn
bera rússneskri alþýðu sömu söguna. Hafa fundið ein-
hverskonar barnslega trúareinlægni hjá þeirri þjóð, ein-
hvern einfaldleik, einhvern hjartanlegan og elskuverðan
hlýleik í orðurn og viðmóti. En sömu einkennanna gætir
hjá öllu fólki, sem gevmir fjársjóð kristindómsins á vöxt-
um í lijarta fremur en heila. Og það er engum vafa
bundið, að barnslegur alþýðu-kristindómur, hvort sem
liann hefir geymst á Eússlandi eða annarsstaðar, á eftir
að frelsa þjóðirnar frá helkaldri vitsmunadýrkun, nú
eins og oft áður.
“Óboðinn gestur,” heitir ný saga eftir Jón Trausta,
sem hann hefir birta látið í síðasta hefti Eimreiðarinn-
ar. Þar segir höfundurinn íslenzkri flokkapóltík mjög
hispurslaust tii syndanna, og dregur ekki af. Lítill vafi
getur leikið á því, að ákúrur hans hitti naglann á höf-
uðið, því sálarsagan öll, sem þar er ieidd fram eins og í
sýnishorni, kemur vestur-íslenzkum lesanda svo einkar-
kunnuglega fyrir. Það er eins og maður þekki hvern
drátt í myndinni, sem þar stendur úthleypt, eða eins og
maður rekist alveg óvart á gamla kunningja sína frá
heimahögum í fjarlægu landi. Yesturiieims-pólitíkin er
komin þarna lifandi, og hefir aldrei verið líkari sjálfri
sér, finst manni.—Orðið er hér auðvitað haft í þröngu
og illu merkingunni, um verri hliðina, ranghverfuna, á
stjórnarfari þessa lands; stjórnmálin hafa auðvitað alt
af átt sína kosti, og eins mennirnir, sem hafa gefið sig
við þeim. En að þessum varnagla reknuin má líka
minna á það, að ranghverfan veit inn, og særir þjóðlík-
amann, og má því ekki telja slíkar ádeilur sem sögu þessa
illa til fundnar eða út í hött, þó lítið sé þar um björtu
litina.
Sem sagt, vér Vestur-lslendingar sjáum þarna lif-