Íslendingur - 11.04.1956, Blaðsíða 6

6
íSLENDINGUH
Miðvikudagur 11. apríl 1956
Kemur út
bvern miðvikudag.
Útgcfandi: Útgáfufélag íslendings.
Ritstjórí og ábyrgðarmaður:
JAKOB Ó. PÉTURSSON,
Fjólugötu 1. Sími 1375.
Skrifstofa og afgreiðila í Gránufélagsgötu 4. Simi 1354.
Skrifstofutími:
Kl. 10—12, 1—3 og 4—6, á laugardögum aðeins 10—12.
PrentsmiSja BjSrm Jónssonar h.j.
Skollaleikurinn mikli
Framsóknarflokkurinn hefir nú sett á svið eitt skringilegasta
sjónarspil, er um getur í íslenzkri stjórnmálasögu. Nýtur hann til
þess aðstoðar nokkurra menntamanna og embættismanna úr hópi
svonefndra Krata, en í stað þess á að tryggja þeim þingsetu og ein-
hver viðbótarembætti. Hinir fyrri kjósendur Framsóknarflokksins
víðs vegarum land standa nú ráðvilltir og ruglaðir og spyrja hverj-
ir annan:
Hvernig stendur á því, að Framsókn, sern látið hefir mikið yfir
stjórnarstefnu núverandi ríkisstjórnar og talið sig hafa mótað hana,
söðlar skyndilega um, telur hana leiða til hruns og eyðileggingar
og leggur ofurkapp á að mynda stjórn með þeim flokki, er einna
hatrammast hefir barizt gegn hinni „mótuðu“ Framsóknarstefnu?
Hvernig stendur á því ofurkappi, sem Framsókn lagði á að komast
í ríkisstjórn með Krötum nú þegar, og vildi til þess vinna að mynda
minnihlutastjórn, er ekkert gerði, annað en sjá um kosningarnar?
Og loks: Hvernig stendur á hinni skyndilegu endurfæðingu Fram-
sóknar í varnarmálunum?
Spurningarnar eru að vísu miklu fleiri. Og kunnugir menn eiga
svör við mörgum þeirra. Þeir vita, að allur þessi gauragangur er til
kominn af því einu, að formaður Framsóknarflokksins telur for-
sætisráðherrastólinn ekki setinn „réttum manni“. Þeir vita líka, að
skyndisamþykktin í varnarmálunum í þinglok stafar af því, að
Framsóknarflokknum fylgir uppvakningur, sem sýgur blóð úr
Framsóknarmaddömunni líkt og tilberinn saug ærnar í þjóðtrúnni.
Þessi uppvakningur nefnist Þjóðvarnarflokkur og á aðeins eitt
stefnumál: Að vera á móti vörnum landsins. Svo mikið þótti við
liggja að slæva þenna uppvakning, að ekki var horft í að rjúfa ein-
ingu lýðræðisflokkanna í utanríkismálum, snúa utanríkisráðherran-
um í hálfhring og draga varnarmálin inn í kosningabaráttuna. Sýn-
ir allt þetta, hversu purkunarlaus léttúð og ábyrgðarleysi einkennir
allar athafnir hins nýja kosningabandalags Hermanns Jónassonar,
Haraldar og Gylfa.
Sjálfstæðisflokkurinn vildi ekki taka þátt í skollaleiknum í varn-
armálunum. Hann vildi ekki láta fyrirhugaðar kosningar hafa áhrif
á samstöðu lýðræðisflokkanna í utanríkismálum, sem lengstaf und-
anfarið hefir verið haldið þannig á, að við höfum haldið virðingu
okkar meðal vestrænna þjóða. Sjálfstæðismenn á Alþingi vissu, að
fram að þeim degi, er tillaga nýja bandalagsins kom fram á Al-
þingi, hafði aldrei verið ágreiningur milli stjórnarflokkanna um
meginstefnu varnarmálanna, þ. e., að hér ætti ekki að dvelja erlent
varnarlið lengur en nauðsyn krefði vegna öryggis landsins. Á Al-
þingi í fyrra fluttu alþingismennirnir Magnús Jónsson og Sigurður
Bjarnason þingsályktunartillögu þess efnis, að þegar í stað skyldi
gera ráðstafanir til þess, að íslendingar yrðu þjálfaðir til að taka
við radarstöðvum og öðrum mannvirkjum, sem hér hefir verið
komið upp í öryggisskyni, en þá léð Framsókn ekki máls á slíku.
Það hefir verið upplýst, að slík þjálfun taki nokkur ár, og virðist
því ekki hafa verið nein goðgá að fallast á þá tillögu fyrir þá, sem
er svo brátt að losna yið varnarliðið sem Framsókn!
í rökstuddri dagskrá, er Sjálfstæðismenn báru fram við umræð-
ur um varnarmálatillögu Framsóknar- og Alþýðuflokksmanna í ut-
anríkisnefnd, var gert ráð fyrir að Alþingi ályktaði, að þegar skyldi
hafinn löglegur undirbúningur að því, að her dveldi.ekki lengur í
landinu en nauðsynlegt væri, en í tillögu Framsóknar og Krata er
alveg gengið fram hjá ákvæðum 7. gr. varnarsamningsins og engin
tímatakmörk sett um, hvenœr varnarliðið eigi að hverfa úr landi.
ÖIl mun málsmeðferð þessi eiga eftir að skýrast betur. Á meðan
getur Tíminn hafa það sér til dundurs, að skýra lesendum sínum
frá því, að skollaleikurinn í varnarmálunum á Alþingi um daginn
sýni, að Sjálfstæðisflokkurinn vilji alls ekki missa herinn úr landi!
Og hann mun áreiðanlega halda áfram fram að kosningum að
„harma það, að samheldnin skyldi rofna um þá stefnu, að ekki
skuli hér Ieyfð herseta á friðartímum“, eins og segir í leiðara hans
4. apríl. Það er honum aukaatriði, að varnarlið það, er með fullu
samþykki allra lýðræðisflokkanna kom hingað á friðartíma, hefir
síðan setið hér á friðartíma og utanríkisráðherra Framsóknar ekki
hreyft hönd eða fót til að fjarlægja það alla sína stjórnartíð.
Framsóknarílokkurinn, eða öllu heldur forustumenn hans, bera
Gerí grein fyrir nokkrum mdlnm,
sem varða bsjarfélagið
í eftirfarandi grein skýrir þingmaður bæjarins,
Jónas G. Rafrtar, fró ýmsum framkvæmdum í bæn-
um, er ríkissjóður ber kostnað af að sínum hluta, og
hversu þær eru ó vegi staddar, svo og fró framlög-
um ríkissjóðs til ýmissa menningarmóla bæjarins.
Flugvöllurinn.
Framkvæmdirnar við flugvöll-
inn hafa verið öilum Akureyring-
um og Eyfirðingum hið mesta
fagnaðarefni. Það er ekki lítill
munur frá þvi, sem var, að hafa
flugvöllinn núna rétt við bæinn.
Þá er það gerbreyting, að unnt er
að nota Skymasterflugvélar á
leiðinni Akureyri-Reykjavík þeg-
ar flutningaþörfin er mest. Ör-
yggisútbúnaður er nú einnig all-
ur meiri og betri en var og fært
að lenda á nýja flugvellinum í
myrkri.
Framkvæmdum miðar
vel ófram.
Þegar litið er á allar aðstæður
og þau fjárráð, sem flugmála-
stjórnin hefir haft á undanfarandi
árum, verður ekki annað sagt, cn
að framkvæmdum hér við flug-
völlinn liafi miðað vel áfram. Ur
öllum áttum hafa borizt kröfur og
beiðnir um flugvelli og lagfæring-
ar á flugbrautum. Forráðamenn
flugmálanna hafa því haft í mörg
honi að líta. Á fjárlögum 1954
voru veittar til flugvallagerða 1.3
millj. kr., 1955 1.8 millj. kr. og
1956 3.6 millj. kr. í ár að auki %
millj. kr. til sjúkraflugvalla. Þá
mun flugmálastjórnin hafa feng-
ið nokkurt fé til umráða af um-
framtekjum flugvallanna.
Eftir þeim upplýsingum, sem
ég liefi fengið, var kostnaður við
byggingu Akureyrarflugvallar:
31. des. 1955
1. jan. 1956
skuld ca.
Sanddæla
kr. 4.962.525.00
— 850.000.00
— 456.000.00
Samtals kr. 6.268.525.00
Hefir þannig verulegur hluti af
fjárfestingarfé flugmálanna geng-
ið til Akureyrarflugvallar síðustu
Næsíu framkvæmdir.
Á flugvellinum verður mest að-
kallandi að koma upp flugstöðv-
arbyggingu og stjórnturni (áætl-
aður kostnaður kr. 750.000.00)
og verður það verk vonandi haf-
ið núna í vor. Þá þarf strax og fé
er fyrir liendi að lengja flug-
brautina, svo hún verði 2000 m.,
og búa hana undir asfalt. Koma
þarf upp flugskýli fyrir Skymast
erflugvélar og fá fullkomin snjó
moksturstæki. Ómögulegt er að
segja, hvað allar þessar fram-
kvæmdir koma til með að kosta,
en eftir áætlunum, sem nýlega
hafa verið gerðar, mun kostnaður
verða töluvert á 6. millj. kr.
Miklar framkvæmdir
í heilbrigðismólunum.
Síðustu árin hefir sjúkrahúsa-
kosturinn í landinu mjög verið
bættur. Má fyrst og fremst benda
á sjúkrahús okkar Akureyringa,
sem er hið fullkomnasta að öllum
búnaði, ný sjúkrahús á Akranesi,
Keflavík, Blönduósi, endurbætur
á Landsspítalanum og bvgging
hjúkrunarkvennaskóla. Um nauð-
syn þessara framkvæmda hafa
allir verið sammála.
Fjórðungssjúkrahúsið.
Þegar hafizt var handa um
byggingu fjórðungssjúkrahússins
hér í bænum var stórhugurinn
^ látinn ráða, og þarf nú ekki að
^ sjá eftir því, þegar litið er á allar
aðstæður. Eiga þeir menn miklar
þakkir skyldar, sem stóðu að
byggingu sjúkrahússins og á-
kváðu allt fyrirkomulag. Reynsl-
an hefir sýnt, að hér er full þörf
fyrir sjúkrahús, sem tekið geti á
móti yfir 100 sjúklingum.
Kostnaðurinn við byggingu
sjúkrahússins hefir að sjálfsögðu
orðið mjög mikill, og meiri cn til
var ætlast vegna hækkana á öllum
sviðum. Byggingin hefir því kraf-
ist mikilla fjárframlaga frá bæj-
arfélaginu.
Eftir þeim upplýsingum, sem
ég hefi fengið, mun fjár til bygg-
ingarinnar hafa verið aflað þann-
jg:
kr.
2.860.000.00
1.400.000.00
Jónas G. Rajnar.alþm.
fjárlögum, sem er kr. 75
hækkun frá því í fyrra.
þús.
Bærinn lagt fram
Söfnun
Lántökur á vegum
bæjarins
Ríkissj óðsf ramlag
3.000.000.00
4.560.000.00
Samtals kr. 11.820.000.00
Til viðbótar ríkisframlaginu
koma núna í ár kr. 575.000.00 á
fu!la ábyrgð á því, að varnarmálin eru dregin inn í kosningabar-
áttuna í sérstökum tilgangi. Um það þýðir ekki að saka Sjálfstæð-
isflokkinn. Hann vill ekki vera samábyrgur um, að pólitískar heim-
iliserjur annarra flokka baki þjóðinni álitshnekki og vanvirðu með-
al vinveittra nágrannaþjóða.
Hluti útbúnaðar núna
styrkhæfur.
Samkvæmt sjúkrahúsalögum
greiðir ríkissjóður bæjarfélögum
allt að %, en öðrum sveitarfélög-
um allt að % kostnaðar af að
reisa almenn sjúkrahús og sjúkra-
sk'li. Ef í hlut eiga fjórðungs-
sjúkrahús greiðir rikissjóður allt
að % byggingarkostnaðar. (Ak-
ureyri fær þannig 60% bygging-
arkostnaðar úr ríkissjóði eftir því
sem fé er veitt á fjárlögum). Þessi
ákvæði um stuðning ríkisins við
byggingu sjúkrahúsa í landinu
hafa verið framkvæmd þannig, að
styrkurinn hefir eingöngu verið
miðaður við húsbyggingarkostn-
að en ekki látinn ná til kaupa á
búnaði. Eins og eðlilegt er hefir
þcssi framkvæmd valdið óánægju
sveitarfélaganna, þar sem útveg-
un nauðsynlegra tækja er mjög
verulegur liður í kostnaði við að
koma upp sjúkrahúsi, liður, sem
hlutfallslega hefir farið hækkandi
eftir því sem tækninni hefir mið-
að áfram. Ég flutti því frumvarp,
ásamt Pétri Ottesen, fyrir 3 eða 4
árum um að allt innbú sjúkrahús-
anna nyti styrks úr ríkissjóði, en
jVegna andstöðu ónefndra aðila,
náði það ekki fram að ganga.
Núna í vetur var málið tekið upp
aftur í þinginu i þeim búningi, að
! ákveðin tæki (aðalröntgentæki,
þvottavélar, matreiðsluvélar) og
lagfæring á lóð yrði styrkhæf
með sama hætti og byggingin
sjálf. Það varð svo að samkomu-
I lagi í heilbrigðismálanefnd, að
miða þennan styrk við 40%
I kostnaðar, og varð frumvarpið
I þannig breytt að lögum. Enda
þótt að með þessu hafi verið
I skemmra gengið en ég óskaði,
fela lögin þó í sér verulega lag-
færingu, en þau ná til sjúkrahúsa,
sem tekið hafa til starfa síðan 1.
janúar 1952.
Forganga Akureyringa
um að fó reksfrarstyrk
íil sjúkrahúsa.
Áður en fjórðungssjúkrahúsið
var tekið í notkun, voru forráða-