Straumar - 01.08.1927, Blaðsíða 3

STRAUMAR
MÁNABAREIT UM KRISTINDÓM OG TRÚMÁL
1. árg.
Reykjavik, i ágúst 1927
8. tbl.
„Eftir sinni myndu.
Svo segir í Bibliunni, að guð hafl skapað manninn í
sinni mynd, og hefir það jafnan verir eitt atriði trúbragð-
anna, bæði kristinnar trúar og annarra, að skyldleiki mik-
ill væri með manneðlinu og guðseðlinu. En sumir hafa
viljað snúa orðum ritningarinnar við og hafa sagt, að
mennirnir hafi jafnan skapað sér guð eða guði í mann-
legri mynd og líkingu. Og því verður heldur ekki neitað,
að guðshugmyndir manna fara mjög eftir því þroskastigi,
sem þeir standa á, þótt að vísu hafi þjóðfræðingurinn
Andrew Lang bent á það (í „The Making of Religionu),
að sumar mjög óþroskaðar þjóðir og mannflokkar, t. d.
Astraliu negrar, hafi furðu-háleitar guðshugmyndir. Hitt
mun vera venjulegra, að t. d. herskáar þjóðir skapi sér
herskáa og blóðþyrsta guði, — skapi guðina í sinni mynd
eins og t. d. víkingarnir norrænu Oðin.
En það er samt sem áður efamál, hvort menn hafa
ekki, í heimspekilegum skilningi, rétt til þess, að hugsa
sér guð mannlegan. Að vísu verðum vér ætíð að hafa
það hugfast, að guð hlýtur jafnan að ná út yfir þær hug-
rnyndir, sem vér getum gert oss um hann. En hitt virð-
ist auðsætt, að guð hljóti að hafa í sér fólgið alt, sem
mannlegt er, og hljóti meira að segja að vera líka í synd-
inni, eins og Einar H. Kvaran kemst að orði. Frumorsök
tilverunnar eða tilveruheildin, hvort sem maður vill nú
heldur segja, hlýtur að ná yfir alt, sem einstakir hlutar
hennar hafa til að bera. Mikið hefir verið rætt um það,
hvort guð væri persónulegur eða ópersónulegur. Það sýn
ast liggji í augum uppi, að guð hljóti að fela í sér per-