Skólablaðið - 01.12.1933, Page 4
-4-
blindar hsnn svo, að hsnn lítur með ellt öðr--
um augum en venjulega á honuna, sem hann
elskar. (,ÞÚ er ljót", segir hann. Svo fer
hann að búa sig út til að fara út í hríðina
og niður í byggð til Þess að stela. En Halla
sér að Þetta er óðs manns æði, og letur hann
arangurslaust fararinnar. "Dreptu mig, áður
en'Þú ferð.— VesæLa grútartýru myndir Þú
slökkva aður en Þu færir - Þú hefðir ekki
geö til að lata hana loga yfir engu1,1 segir
Halla. Eyvindur hættir við að fara og nú
bíða bæði dauöans, dauðans, sem kemur til
allra og breiöir yfir allt,- Halla fer út í
hríöina og Eyvindur Þýtur á eftir henni.
Hann finnur hana ekki og hrópar: "Halla.1
Halla.'"- Þarna ríkir veturinn, hríðin, hungr--
iö - og dauðinn. "Þaö fennir inn í tóman
kofann".
Þannig er x stuttu máli sorgarleikurinn un
Eyvind og Höllu, sorgarleikurinn um manninn,
sem ekki var nógu ráðvandur til Þess aö drep--
ast úr hungri, Þegar hann átti að gera Það,
sorgarleikurinn ram Þjóðfélagið heimska og
óréttláta, sem elur suma Þegna sína upp við
skilyrði, sem beinlínis skipar Þeim að brjóta
lög og rétt, Þjóðfélagið heimska ó ósvífna,
sem dirfist að varpa mönnum í fangelsi fyrir
að gera Það, sem Þeir eru nauðbeygðir til
að gera, Þjóðfélagið heimska og óhagsýna,
sem ekki sér, að með Þessu athæfi sínu er
Það einungis að vinna sér tjón og safna glóð--
um óslökkvandi elds að höfði sér. Þetta er
sorgarleikurinn um skort og gnapgð, ást og
hatur, von og örvæntingu, baráttu og ósigur,
líf og dauða. Þetta er sorgarleikurinn, sem
alltaf er að gerast, alstaðar Þar, sem menn-
irnir eru svo skammt á veg komnir, áð efst I
blaði Þeirra stendur: Eins líf er annars
dauði.
Álltaf eru Þjóðfélögin að ala sér upp nýja
Pjalla-Eyvinda, byggja ný fangelsi fyrir
Fjalla-Eyvindana sín«, sem allt hefðu getað
orðið heiðarlegir menn, ef farið hefði verið
með Þá eins og menn. Alltaf geymir réttvísin
í svartholum símmi menn, sem engin skynsam-
leg ástæða var fyrir að yrðu glæpamenn, önn-
ur en sú, að aðbúðin, sem Þjóðfélagið veitti
Þeim, var óréttlát og ófullnægjandi, menn,
sem Þráðu að njóta lífsins og ljóssins í
svipuðum mæli og meðbræöur Þeirra, sem léku
Þa svo grátt. Og Þó má segja, aö Þar sem
fangelsunum hefir verið breytt frá Því, sem
tíðkaðist á miðöldxmi, lifi menn "kónga"-lífi
í samanburði við ýmsa Þá, sem ennÞá nj óta
"frelsisins" marglofaða. 1 dýflissunni situr
fanginn og hefir saanilegt fyrir munn og maga.
Hærri kröfur skyldi hann ekki lata sér detta
í hug aö gera. En hreysi verkamannanna
læöist hungurvofan og Þrýstir ísköldu inn-
sigli sínu á allt, sem lífsanda dregur.
Faðirinn er atvinnulaus. Móðirinn verður að
hlusta á hungursvæl barnanna án Þess að geta
bætt úr. Svo kemur veturinn og hríöin.
í steinhúsinu við Kirkjustræti sitja full-
trúar Þjóðarinnar í mjúkum stólum og semja
og samÞykkja frumvörp til laga um ríkislög-
reglu, sem á að verja líf og eignir borgar-
anna fyrir ofbeldisseggjunum, Þ. e. minnstu
bræórunum, sem ekki eru nógu ráðvandir til
Þess að drepast úr hungri, Þegar Þeir eiga
að gera Það, en ekki nógu óráðvandir til
Þess að geta haft til hnífs og skeiðar. 1
skítugúm bælunum veltast horaðir og loppnir
mannahvolpar, sem áttu minna en ekkert er-
indi inn í Þessa veröld. Það eru Fjalla-
Eyvindar, sem íslenzka ríkið er að ala upp
handa sér, svo að réttvísin Þurfi ekki að
vera alveg aðgerðalaus hér eftir frekar en
hingað til. Það er svo sem áskipaðj tvö og
Þrjú í hverju rúmi. Þarna ríkir veturinn,
hríðin, hungrið og dauðinn - eða Það, sem
verra er en dauðinn. Það fennir inn í fullan
kofann.
Þórarinn Guðnason.
EÆKURN'ÁR_OG_VIÐ.
Óprúttnir stjórnmalaspekúlantar og menn-
ingarsnobbar hafa um mörg ár logið Því að
íslenzku Þjóðinni, að hún væri einhver ógn-
ar menningarÞjóð. 1 fjálgleik og trúarlegri
hrifningu hafa Þeir lýst mikilleik forn-
bókmenntanna og Þýðingu Þeirra fyrir allar
aldir, og ekki hefir hrifningin verið íninni,
Þegar minnst er á hina miklu bóka- og blsða-
útgáfu nútímans, sem Þeir segja vera einstaka
í sinni röð.
í Þjóðernisbaráttu íslendinga var Þetta
að vísu afsakanlegt vopn, til Þess að rétta
við sjálfsvitund Þjóðarinnar, sem algerlega
hafði týnst á Þrengingartímanum. En nú
Þegar Þessari tylliástæðu er ekki lengur
til að dreifa, Þá er ekki annað sýnna en að
unnið sé að Því að ala hér upp Þjóðernisleg-
an gorgeir, sem býður allri skynsamlegri
hugsun býrginn og skapar á hinn bóginn
grundvöll fyrir fasisma og ómenningarfylgj-