Skólablaðið

Árgangur

Skólablaðið - 01.12.1933, Síða 7

Skólablaðið - 01.12.1933, Síða 7
-7- _in hv-'ð Þú 'tt gott _ (Þunglyndislegt bros). 0, jæja .... ” Jú ... Þú ert frjals.' Engar áhyggjur ... engin ábyrgð ... en ég ... Ég skil ... Það er starf Þitt sem inspec- tor ... - Æ, minstu ekki á Þaðj hundrað og attatíu unglingar - sem allir treysta mér, og trúa a mig - og ef ég nú brigðist ... - Engin hætta góði - en meðal annara orða, Þetta er geysiumfangsmikið starf; fundarhöld - ræðuhöld - skriftir o. s. frv, ; segðu^mér eitt - tefur Það Þig ekki voðalega frá nami? Ég hugsa ekkert um Það, fyrst Þið - svo námiðj - Fallega sagt Oddur.' Fallega sagt.' Stutta stund er eins og ósýnileg hönd Þtgrki áhyggjurnar af hinu ariska andliti inspectorsins. Hið háhvelfda enni sléttist, munnurinn opnast og hugsjónabálið leiftrar úr tinnusvörtum augun\im. Já ... ég skal leiða ykkur fram til sig- urs ... ykkur öll sömun ... alla Þjóðina ... alla íslendinga.'- Ha - segi ég steinhissa og glápi á mann- inn. Augu hans brenna mig. Þú skilur mig ekki ... ég er enginn venju- legur nemandi. Ég er - (hendur hans hefjast og barmurinn svellur) - ég er Oddur.' - Já ... segi ég bjánalega. Þunglyndið grípur hann aftur. Farðu ... farðu.' segir hann tónlaust. Láttu mig vera einan með áhyggj\ir mínar ... áhyggjur ykkar ... ég skal bera Þær einn... Þakka Þér fyrir - segi ég hrærður. Svq læðist ég b-urt á tánum, til Þess að trufla hann ekki. Síðasta augnatillit - og ég sé hvernig hann starir fram fyrir sig eins og í leiðslu. Mánaðarfríin eru Það versta - segir hann klökkur og andlit hans myrkvast. Sæll Oddur - tauta ég klökkur. L. P. BORGARARNIR 0G FASISMINN. Borgararnir x fyrstu verzlunarbæjunum vorU fyrsti vísir borgarastéttarinnar. A dögUm aðalsins var borgarastéttin undirokuð stétt. Mótsetningarnar milli hinnar uppvax- an&j. vélaframleiðslu og lénsvaldsins grund- völluðu byltingu borgaranna. Þeim tókst að safna undir sitt merki öllum Þeim er kúgað- ir voru og Þá fyrst og fremst fátækum bænd- um og hinum uppvaxandi launaverkalýð. Þegar borgarabyltingin var um garð gengin, og margra áratuga reynzla fengin fyrir "ágæti" frjálsu samkeppninnar, kom í ljós að afleið- ingar hennar urðu allt aðrar en borgararnir höfðu lofað. Þeir höfðu haldið Því fram, að með frjálsu samkeppninni myndi almenn velmegun skapast. En nú sýndi reynzlan allt annað, Þeir voru að vísu allmargir, sem nú nutu gæða lífsins, en allur fjöldinn fékk að kenna á skorti og örbyrgð. Auðvald- ið blómgaðist nú Jjraöan, einkum Þó eftir að vélarnar fullkomnuðust. Þjóðfélagið skiftist nú meir og meir í tvær algjörlega ósamrýmanlegar stéttir: Auðmenn og öreiga- lýð. Verkalýðurinn trúði í fyrstu, að hin frjálsa samkeppni myndi skapa almenna vel- megun. En brátt varð hann var við hagsmuna- mótsetningar^ar við atvinnurekbndurna, og vaknaði hann/til stéttabaráttu fyrir hags- munum sínum án Þess að 'skilja eðli borgara- lega Þjóðfélagsins og hlutverk ríkisvalds Þess, sem kúgunartækis í höndum borgaranna. En Þa kom til sögunnar Karl Marx og Friedrich Engels. Þeir tengdu Þessa baráttu takmark- inu um alræði öreiganna með vísindalegum rannsóknum á auðvaldsskipulaginu. Auðvald- ið sat nú á nálum: Það óttaðist byltingu verkalýðsins. En Þegar neyðin er stærst er hjálpin næst: Sosial-demokratar stungu upp kollinum, Þeir afneituðu hinu sögulega hlutverki verkalýðsins, byltingunni. Þeir sögðust ætla að framkvaana sosialismann gegnum hið borgaralega lýðræði. Verkalýcur- inn blekktist til fylgis við sosial-demo- krata, Auðvaldsskipulaginu var borgið um stund. Sosial-demokratar vörðu Það falli. Er nú ekki von að maður spyrji í mesta sak- leysi: "Varð sosial-demokratíið til að undir- lagi auðvaldsins?" Hvort sem svo er eða ekki, hafa sosial-demokratar alltaf stað- ið x vegi fyrir Því, að uppbygging sosial- ismans hafi getað byrjað, Ef sosial-demo- kratar hefðu aldrei verið til væri uppbygg- ing sosialismans byrjað 1 öllum heiminum, Með arunum hefir auðvaldið komist að raun um, að menningin er tortíming Þess. Athugum vélamenninguna. Með Þróun vélanna eykst at- vinnuleysið. Vegna atvinnuleysisins er gífur- lega mikið framboð á vinnu. Vegna svo mik- ils framboðs á vinnu, sér auðvaldið sér fært að lækka laun verkalýðsins stórum. Það Þýðir: Með Þróun vélanna versna kjör verkalýösins til muna, og Það Þyöir aftur: Kaupgeta meiri

x

Skólablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skólablaðið
https://timarit.is/publication/782

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.