SunnudagsMogginn - 27.06.2010, Side 31

27. júní 2010 31
É
g er bara venjuleg sveitakona sem hef ekki afrekað neitt sérstakt um dagana,“
segir Jakobína B. Jónasdóttir í merkilegu viðtali sem Orri Páll Ormarsson tók við
hana fyrir Sunnudagsmoggann.
Þannig talar átta barna móðir, sem barnabörnin skrifa ritgerðir um í skól-
anum. Hún er Íslandsmeistari í kleinubakstri og „svolítið skáldmælt“. Hún er líka ein af
þeim einstaklingum, sem eru talsmenn átaksins Til fyrirmyndar, en það er tileinkað Vigdísi
Finnbogadóttur forseta og íslensku þjóðinni.
Hógværð og lítillæti eru dyggðir, sem lítið hefur farið fyrir í íslensku samfélagi undanfarin
misseri. Útrásin snerist um það hjá sumum íslenskum fyrirtækjum að Íslendingar yrðu best-
ir í heimi á ótrúlegustu sviðum. Það var eins og aðeins væri til efsta stig lýsingarorða þegar
kom að stefnumótun íslenskra fyrirtækja. Ef til vill má skilgreina þetta hugarfar sem „kaup-
thinking“. Stefnan sem eigendur sumra útrásarfyrirtækjanna mótuðu varð síðar að stefnu
gegn þeim.
Jafnvel Háskóli Íslands féll í þessa gryfju þegar stefnan var sett á það opinberlega að hann
yrði einn af hundrað bestu háskólum í heiminum, þrátt fyrir að engar forsendur væru fyrir
því, í þessu fámenna landi á norðurhjara veraldar. Af hverju var ekki nóg að byggja upp
góðan háskóla, sem stundaði rannsóknir og stuðlaði að framgangi nemenda sinna?
Það má segja að þessi þankaskekkja hafi kristallast í auglýsingum Thule-bjórsins, þar sem
því var slegið upp að hann væri „þriðji besti bjór í heimi“. Það var svo mikil afdalamennska í
samanburði auglýsinga hinna fyrirtækjanna, sem öll voru fremst í heiminum á sínu sviði, að
það varð beinlínis fyndið.
Það fór vel á því að Ragnar Axelsson tæki myndir af Jakobínu; konu sem er með báða fæt-
ur á jörðinni og næma tilfinningu fyrir því sem skiptir máli í lífinu. RAX sýnir „veruleika
sem bítur“ í sögunni á bak við myndina í Sunnudagsmogganum í dag. Þar fjallar hann um
fátækrahverfið í Khayelitzha í Suður-Afríku í myndum af krökkum sem höfðu ekkert til að
leika sér með nema bíldekk og fólki sem lá fyrir dauðanum með alnæmi. Á sama tíma við-
urkenndu æðstu embættismenn og ráðamenn í Suður-Afríku ekki að alnæmi væri vanda-
mál, sögðu að fólkið léti lífið af öðrum völdum og því þyrfti ekki lyf.
„Afneitun á staðreyndum var alger, eins og svo oft í pólitík, það verður að snúa öllu sem
augljóst er á hvolf – það er svo gáfulegt – og á meðan hrynur heilt samfélag,“ skrifar RAX.
„Það dóu mun fleiri en þurftu. Kannski verður einhvern tíma fundið upp lyf við heimsku en
það yrði örugglega verðlagt svo hátt að enginn getur tekið það inn. Við höktum bara áfram í
sama farinu.“
Það er stórvarasamt að gengisfella orð, hvort sem verið er að fegra ástandið eða breiða yfir
hversu slæmt það er. Þá er betra að segja hlutina eins og þeir eru, standa og falla með því.
Annað hefnir sín.
Lífið er til að takast á við það. Það kenndi Jakobínu að baka kleinur og hún hefur komið
átta börnum til manns. „Þetta er bara eitthvað sem maður fær upp í hendurnar og hættir
ekkert við. Ég hef streist við það að börnin mín yrðu sjálfbjarga og stæðu við sitt. Það hefur
gengið ágætlega.“ Svo viðurkennir hún: „Það gat verið fjör.“
Það gat verið fjör
„Góður kajak á að vera hreyfanlegur
eins og hryggjarsúlan í þér.“
Baldvin Kristjánsson kajakframleiðandi og kaj-
akleiðsögumaður.
„Verðið var að okkar mati orðið
óeðlilega lágt og er lægra en í lönd-
unum í kringum okkur.“
Samúel Guðmundsson, framkvæmdastjóri vöru-
stýringar hjá Olís.
„Við munum nota umsóknarferlið
til að sjá til þess að Íslend-
ingar standi við skuldbind-
ingar sínar, því við viljum
fá þessa fjármuni aftur.“
David Cameron forsætisráðherra
Bretlands um aðildarumsókn Ís-
lands að ESB.
„Ég myndi gjarnan
vilja hitta Anelka og
kynna honum sjón-
arhorn móður.“
Móðir þjálfara franska landsliðs-
ins í knattspyrnu, Germaine
Domenech, en téður Anelka á að
hafa kallað son hennar „hóru-
son“.
„Það er ekki jafnskemmtilegt að
vera leikkona og svo margir halda.“
Amanda Bynes sem hefur kvatt Hollywood, 24 ára
að aldri.
„Þessi orðaleikur um að standa við
skuldbindingar sínar er orðinn lang-
dreginn.“
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins.
„Ég hef alltaf verið athyglisjúk.“
Þorbjörg Marinósdóttir, blaða- og sjónvarpskona
og rithöfundur.
„Málið er einfalt; við verðum að
vinna næsta andstæðing okkar til þess
að komast í átta liða úrslit. Engu
máli skiptir hver hann verður.“
Fabio Capello, landsliðsþjálfari Englendinga,
sem mæta Þjóðverjum á HM.
„Þetta er bara eins og þegar
Morgunblaðið flutti úr mið-
bænum, allt hefur sinn stað
og stund.“
Einar Bárðarson um flutning útvarps-
stöðvarinnar Kanans af Vellinum í Skeif-
una.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
ekkert til mála hér á landi, svo sem vonlegt var. Er
lýsing greinarhöfundar á því öllu einkar dapurleg
og ekki síður á hvern veg stjórnsýslan undir hinni
nýju stjórn nálgaðist verkefni sitt ráðþrota og
rugluð.
Þannig mætti lengi vitna til greina í hinu nýja
hefti Þjóðmála og eins í athyglisverða bókadóma
tímaritsins. Og hinu fríska efni fylgir einnig
þroskað og sígilt þar sem einn málsnjallasti kenn-
ari síðustu aldar, Árni Pálsson prófessor, lifandi
goðsögn á sinni tíð, ræðir um lýðræðið og vanda
þess. Fellur þar margt ágætlega að umræðu dags-
ins, þótt áttatíu ár séu liðin frá ritgerðarsmíðinni.
Ein fáránlegasta dilla sem nú er uppi í stjórnmála-
umræðunni er sú að vegna þess sem gerðist í
bankaheiminum 2008, bæði hér heima og erlend-
is, þá sé nauðsynlegt að kalla saman sérstakt
stjórnlagaþing og fylkja þangað froðusnökkum.
Árni Pálsson kveður sér hljóðs um það, reyndar
fyrir 80 árum. Hann segir: „En þá spyr ég: til hvers
eru þá allar tillögurnar um breytingar á stjórn-
arlögum, ef maður má ekki reyna að treysta því,
að þekking og siðferðisþrek almennings fari vax-
andi. Ég hygg að oss mundi koma að litlu haldi, þó
að vér smíðuðum oss svo fullkomna stjórnarskrá,
sem föng eru til, ef tómlæti, siðferðislegt hirðu-
leysi og pólitísk fáfræði alls almennings á alltaf að
vera á sama stigi sem nú.“ Annar prófessor, Sig-
urður Líndal, fór yfir stjórnarskrármeinlokuna
nýlega með skýrum hætti.
Engin ríkisstjórn hefur talað meira í frösum um
opna stjórnsýslu en sú sem nú situr. Engin hefur
talað meira um gegnsæi. Engin hefur talað meira
um fagleg vinnubrögð. Engin meira um heiðar-
leika. Engin meira um ábyrgð og engin meira um
traust. Engin ríkisstjórn í manna minnum hefur
farið eins illa að ráði sínu í öllum slíkum efnum um
það sem hún lofaði að hefja upp til skýja og horfa
til í daglegum störfum. Um það eru dæmin mörg
og æpandi. Henni líður illa í kastljósi veruleikans
og leitar því skjóls í leiktjöldum gerviverald-
arinnar. Henni mun ekki takast að fela sig þar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
tímum