Austri - 15.12.1960, Side 6

6
AUSTRI
Jólin 1960.
Skrafað við prentara og
prentsmiðjan skoðuð
KÆRI LESARI. — Má ég
kynna: Haraldur Guð-
mundsson, prentarameist-
ari, Þiljuvöllum 36, Neskaupstað,
það er hann, sem hefur prentað
Austra frá upphafi, og lærlingur
Lárus Sveinsson, Borghól, Nes-
kaupstað, hann hefur unnið hjá
Haraldi í nær fjögur ár. — Einnig
skal nefndur Guðmundur Haralds-
son, aðstoðarmaður hjá föður
sínum, enn ekki „kominn á samn-
ing“.
Það er langt síðan við ákváð-
um það, Austramenn, að fala þátt
úr prentsmiðjunni í þetta jóla-
blað og skyldi ég rekja gamir úr
Haraldi. Og sjá: miðvikudags-
kvöld 30. f. m. knúði ég dyra á
Þiljuvöllum 36. Húsbóndinn leiddi
gest sinn til stofu. Hann hafði
víst verið að skrifa nótur fyrir
lúðrasveitina. Komumaður lét það
ekki aftra sér, dró upp tilfæring-
ar sínar og kom sér í stellingar.
Svo byrjaði yfirheyrsla.
Haraldur er fæddur í Vest-
mannaeyjum 30. júlí 1922. Faðir
hans er ættaður undan Fjöllunum
eins og fleiri Eyjaskeggjar, móð-
irin komin af norðlenzkum bænda-
ættum, náskyld Bólu-Hjálmari.
— Yrkirðu kannske, Haraldur?
— Aldrei í Ijóðum, — svolítið í
tónum þegar ég var unglingur, en
hef ekki borið það við síðan ég var
tvítugur.
Á slóðum prentsVertunnar
Atta ára gamalla fluttist Har-
aldur til Reykjavíkur og ólst þar
upp síðan.
Fyrstu kynni hans af „svert-
unni“ voru við sendisveinastörf
hjá Víkingsprenti, en þar ræður
ríkjum hinn þjóðkunni listunnandi
— og fjáraflamaður, Ragnar
Jónsson, oft kallaður Ragnar í
Smára.
Svo byrjaði prentnámið 1938,
fjögur og hálft ár. Eftir það
prentarastörf eins og gengur. Ein
tvö ár þó ekki í fastri vinnu, en
þá við að setja bækur í ákvæðis-
vínnu fyrir Ragnar Jónsson,
gjarnan unnið um nætur rneðan
vélarnar voru ekki notaðar til
annars.
Haraldur fluttist til Vestmanna-
eyja 1949, var þar í þrjú ár, þá til
Reykjavíkur á ný 1952 og lolis
austur hingað 1955.
Hann kvæntist Grétu Þórarins-
dóttur 1941. Þau eiga fjögur
börn: Guðmund og Þuríði, Smára
og Rós.
Þetta er strax orðinn myndar-
búskapur hjá þeim í nýja húsinu
þeirra þar á Þiljuvöllum, þó enn
sé það raunar ekki að fullu frá
gengið.
Samt segi ég nú sí sona við
Harald: Hvernig kanntu við þig
hér ,,úti“ á landsbyggðinni ? Sakn-
arðu ekki borgarinnar?
Hann svarar: Alls ekki. Hér uni
ég ágætlega. Ég var orðinn þreytt-
ur á hávaðanum, hraðanum, spenn-
unni. Það var fyrst í Eyjum, sem
ég gat átt einhverjar næðisstundir
heima. í Reykjavík bjuggum við í
úthverfi. Miðdagur etinn á vinnu-
stað. Eftir vinnutíma æfingar eða
spila á böllum og sjaldnast tími
að fara í kvöldmatinn einu sinni.
— Þetta var einn sprettur.
Mér skilst nú reyndar að enn sé
haldið sprettinum. — Núna fastar
æfingar hjá lúðrasveit og karla-
kór 4 kvöld í viku!
En þetta hæfir hér. Fólk í Nes-
kaupstað bælir sig ekki þessi miss-
erin. Annríki og mannekla hefur
sett svip á bæjarlífið.
í öðrum heimi
Þótt Haraldur hafi lengst af
unnið fullt starf á vegum svert-
unnar þá er sagan varla hálfsögð.
— Hann á sér annan heim og
betri þar sem er hljómlistin. Strax
við komuna til Neskaupstaðar tók
hann við stjórn lúðrasveitarinn-
ar, en árið áður hafði hann raunar
dvalizt hér um stund og æft sveit-
ina, sem þá var undir stjóm Hösk-
uldar Stefánssonar. — Þá stofn-
aði Haraldur fljótlega danshljóm-
sveitina H. G.-sextettinn, sem
margir Austfirðingar kannast við.
Sextettinn spilaði nokkur ár, en
hefur nú legið niðri um hríð vegna
vanheilsu stjórnandans. — En nú
gengur Haraldur í endumýjung
lífdaganna eftir frábæra klössun
hjá Elíasi lækni, og er þá líka
byrjaður á nýjum verkefnum:
Karlakór Norðfjarðar var form-
lega stofnaður í haust. Formaður
kórsins er Anton Lundberg og
kórfélagar um 30 talsins bæði úr
kaupstaðnum og sveitinni. Dálítið
var æft í fyrra vetur og mun kór-
inn hafa komið fram opinberlega í
fyrsta sinni á skemmtikvöldi leik-
félagsins á sl. vori. — Nú æfa
hvorir tveggja kappsamlega, kór-
inn og lúðrasveitin, og hyggjast
koma upp sameiginlegu hljóm-
leikakvöldi í fyllingu tímans.
Ég forvitnaðist líka um afskipti
Haralds af þessum málum syðra.
Þar lék hann mikið í danshljóm-
sveitum, m. a. alllengi með Birni
R. Einarssyni. — Hann stóð að
stofnun Mandólínhljómsveitar
Reykjavíkur og stýrði henni í sex
ár, þetta var orðin 30 manna
hljómsveit. Einnig stofnaði hann
Lúðrasveit verkalýðsins og stýrði
henni í fyrstu. í Vestmannaeyjum
kom Haraldur einnig við sögu
hljómlistarinnar, var m. a. stjórn-
andi Vestmannakórsins um hríð.
Lærlingur Lárus Sveinsson
Ég leiði talið að prentnemanum.
Meistarinn lætur af honum hið
bezta. — Svo er þetta svoddan af-
bragðs hljóðfæraleikari, segir
Haraldur. Og ég heyri hann telur
það ekki svo lítinn kost á mannin-
um.
Daginn eftir rölti ég mig niður
í prentsmiðju og hitti þá Lárus
sjálfan. Hann sagðist vera fæddur
7. febrúar 1941, maður austfirzk-
ur í báðar ættir. Uppalinn hér í
Neskaupstað, hefur þó aldrei ver-
ið á sjó, en með 5 sumra þjálfun í
sveitamennsku frá föðurfrændun-
um í Vopnafirði. Útskrifaður frá
Oddi Sigurjóns og úr fagskóla
prentara, búinn hjá Haraldi um
næstu áramót.
— Og hvað svo næst, Lárus?
— Ég innritast í Tónlistarskóla
Reykjavíkur um áramótin. Maður
er með delluna. — Meistari er
búinn að koma þessu inn hjá
manni! — Ég mun æfa á trompet-
inn áfram. Og svo auðvitað læra
almenna hljómfræði. — Svo veit
maður ekki hvað við tekur.
— Þú ætlar náttúrlega að vinna
samhliða náminu?
— Já, það virðist muni verða
nóg að gera. Mér hefur boðizt
vinna í prentsmiðjum. Einnig að
spila á böllum. Það er nú ekki
beint upplyftilegt að vísu, en tölu-
vert vel borgað.
— Ertu að æfa núna?
Þetta var víst bjánalega spurt!
Lárus æfir á trompetinn daglega,
allt upp í tvo tíma, er auk þess á
æfingum lúðrasveitarinnar tvisvar
í viku, — og tvö kvöld í leik-
fimi, bætir hann við.
Já, þetta er nú ytra borðið á
þessum tveim heiðursmönnum,
sem, auk Guðmundar Haraldsson-
ar aðstoðarmanns, búa austfirzku
biöðin í hendur góðfúsra lesenda.
— En ég hef í Musiea, tónlistar-
riti, rekizt á þessi látlausu niður-
lagsorð í grein, þar sem ögn er
rætt um tónlistarstörf Haralds á
tilteknu tímabili: „— Og hann er
alltaf hinn góðlyndi félagi, sem
öllum er vel við“. — Ég þekki
manninn ekki mikið. En öll kynn-
in benda til þess að umsögnin sé
hárrétt. Og ég held, að þessi fá-
orða mannlýsing megi líka heim-
færast upp á hann Lárus. — Það
er áreiðanlega ekki þeirra sök,
prentaranna, þó stundum sé garri
í blöðum Austfirðinga!
Nesprent hf.
Fyrsti desember, að morgni. Og
fyrsti stórhríðardagur vetrarins.
Ég ríf upp hurðina á hinu gamla
verzlunarhúsi Jóns Isfeld og hraða
mér inn. Haraldur meistari kem-
ur neðan úr kjallara: Fjandinn
hefur hlaupið í miðstöðina. —
Hann fer að símanum og hringir
Lárus spilar á trompetinn.
Þar sem Austri verður til