Framsóknarblaðið - 15.12.1952, Page 5

FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
-------^----------------<■■■.>■■■»»■■»" gr
ÁV ARP
forseta bœjarstjórnar Vestmannaeyja flutt á skipsfjöl
við burtför Esju 5. júlí 1952.
Vestmannaeyingar og aðrir
þeir er mál mitt heyra:
Meðal þeirra góðu gesta, sem
um þessa iielgi hafa heimsótt
Eyjarnar er Gísli J. Johnsen,
stórkaupmaður, heiðursborgari
Vestmannaeyja og kona hans,
frú Anna. Vil ég í nafni Vest-
mannaeyja og íbúa þeirra á-
varpa hann nokkrum kveðju
og þakklætisorðum.
Ef staldrað er við mitt í dags-
ins önn hér í Eyjum og horft í
kringum sig, þá dylst það eng-
um að Eyjarnar til viðbótar því
að vera óvenju fagrar frá náttúr
unnar hendi, eru vel byggður
bær með miklum og fjölbreytt-
um atvinnutækjum til lands og
sjávar, þannig að hvergi á landi
hér er tiltölulega betur í garð-
inn búið í þeim efnum, en það
blómlega og búsældarlega um-
hverfi sem hér getur að líta
byggist á þeim grundvelli sem
Gísli J. johnsen lagði hér um
síðustu aldamót er hann ung-
ur að aldri leysti Eyjarnar und-
an járnhæli erlendrar verzlun-
arkúgunar, svo ungur að hann
þurfti sérstakt aldursleyfi til
þess að stofnsetja atvinnurekstur
sinn, en um þrjá fyrstu áratugi
tuttugustu aldarinnar var hann
stórvirkasti brautryðjandi í at-
vinnuframkvæmdum Eyjanna.
Stórskáldið Einar Benedikts-
son kvað:
Þú fólk með eyntd í arf. Snautt
og þyrst við gnóttir lífsins linda.
Reistu í verki viljans merki —
vilji er allt sem jrarf.
Trúðu á sjálfs þín hönd, en
uridur eigi
Þú sonur kappakyns, lít ei svo
með löngun yfir sæinn.
Líttu út og lát þér segjast góð-
ur.
Níð ei landið, brjót ei bandið,
boðorð hjarta þíns,
Þú býrð við lagarband — bjarg-
arlaus við frægu fiskisviðin,
fangasmá, þótt komist verði á
miðin.
Vissirðu hv'að frakkinn fékk til
hlutar.
Eleytan er of smá, sá gr-ái er ut-
ar.
Flý þó ei. Þú svafst þig ei til
dauða.
Þeim sem vilja vaka og skilja
vaxa þúsund ráð.
Gísli J. Johnsen skildi vel
hvar skórinn kreppti að, og
hann skorti ekki hug né dug >til
þess að ganga á liólm við erlent
peningavald, sundrung og deyfð
samborgara sinna og hverskyns
erfiðleika.
Ef við lítum nokkra áratugi
aftur í tímann þegar hér voru
GÍSLI
J. JOHNSEN
eingöngu nokkur frumstæð ára-
skip, óvarin höfn fyrir opnu út-
hafi og svo grunn að þessi litlu
áraskip flutu ekkí á höfninni
nema með háurn sjó og berum
þær aðstæður saman við höfn-
ina í dag jrar sem glæsileg haf-
skip sigla út og inn hvernig sem
á sjó stendur, er hægt að gera
sér lítillega í hugarlund við
hvað * hefir veri ðað stríða,
og hvílíka orku hefir þurft
til þess að umbylta at-
vinnurekstrinum og taka nú-
tíma véítækni í þjónustu liugar
og handa. Þetta gerði Gísli J.
johnsen, hann innleiddi hér stór
felda og álnifaríka atvinnubylt-
ingu ef svd mætti að orði kveða.
Það var Gísli J. Johnsen sem
útvegaði hingað fyrsta vélbát-
inn og :;íðan hvern af öðrum,
og jmrfti samtímis að sjá fyrir
útvegun fjármagns til kaup-
anna, og á þrjátíu árum, einu
sinni á hverjum áratug hafði
hann forystu um að yngja upp
veiðiflota Eyjanna með stækk-
uðmn og nýjum bátum.
Það er arfur Vestmannaey-
inga frá Gísla J. Johnsen, að
Eyjamenn hafa sett metnað sinn
í það að liafa skip sín og báia
svo vel búin að aí hefir borið í
íslenzka flotanum.
Það var Gísli J. fohnsen senr
byggði fyrstu fiskimjölsverk-
smiðjuna, fyrsta frystihúsið og
fyrstur lét setja talstöðvar í
fiskibáta hérlendis, og þessar
frafpkvæmdir gerði hann í Vest-
mannaeyjum. Gísli J. Johnsen
hefir verið forgöngu og hvata-
maður að þ\ í að taka upp margs
konar öryggistæki til hjálpar sjó
farendum, sem nú þykja svo
sjálfsögð, að engum dettur í hug
að jrað hafi á sínum tírna kostað
baráttu að koma þeim á' fram-
l'æri.
Það eru ýmsir, sem skilja
ekki þýðingu Vestmannaeyja
fyrir íslenzka jyjóðfélagið, ‘,en
þeir góðir gestir sem hér eru
staddir um borð í glæsilegu haf
skipi sem flýtur hér við trausta
bryggju mega vel leiða hugann
að því, að svona ferðir eru þvi
aðeins orðnar framkvæmanlegar
að dugmikið fólk eins og sjó-
menn Eyjanna sækja aflaföng á
djúpmiðin og afla þann veg
gjaldeyris til kaupa erlendra
lífsþæginda, og það var Gísli J.
Johnsen sem hér í Eyjum lagði
trausta hornsteina undir gjald-
eyrisöflunina.
Gísla J. Johnsen sem ungum
dreng súrnaði í augum að horfa
á erlendu veiðiskipin sópa fiski
slóðir umhverfis Eyjarnar á
sama tíma og Eyjamenn kom-
ust ekki á flot vegna vantandi
tækja.
Þess var getið í blöðum og
útvarpi á s.l. vetri, að vonir
stæðu til að tvö hundruð manns
kæmust í tímabundna atvinnu á
Keflavíkurflugvelli, og jróttu
mikil atvinnubjargráð. Ekki
skal lítið úr því gert, en þó er
Jrað atvinna, sem tengd er við
dvöl erlends herliðs, sem menn
vona að verði áðeins stundar-
fyrirbrigði.
Um liitt var rninna rætt sem
jró er jrjóðinni þýðingarmeira,
að á sama tíma, vetrarvertíðinni,
höfðu 16—1800 aðkomumenn
góða atvinnu í Vestmannaeyj-
um við arðbær framleiðslustörf.
Röm er sú taug, er rekka
dregur, föðurtúna til.
Vestmannaeyjar og íbúar
þeirra eru bundnir traustum
böndum við fólkið í hinum
dreifðu byggðum landsins, fólk-
ið sem býr hér uppi á strönd-
inni jog sér í góðu veðri ljósin
blika yfir Eyjunum á kyrrum
vetrarkvöldum, fylgist líka með
ljósum frá annarri raflystri borg
sem líka eru Vestmannaeyjar,
bátaflotanum, Jrar sem synir og
feður og bræður fólks hvaðan-
æva af landinu eru þátttakend-
ur í atvinnusókninni, og fylg-
ist með góðum hug og hlýjum
óskum með ferðum bátanna
sem dreifast um fiskislóðirnar
umhverfis Eyjarnar. Það er
margt heimilið utan Eyja sem
byggir lífsafkomu sína á afla-
föngum sem dregin eru á land
í Vestmannaeyjum.
Þær eru ntargar fjölskyldurn-
ar um land allt sem hafa stofnað
heimili sín með þeim föngum
sent aflað .yar úti í Vestmanna-
eyjurn og framan af öldinni
ekki hvað síst í þjónustu Gísla
5
Aðfangadagur
Framliald af 2. síðu.
gekk á undan og hún í sporin
og jrau urðu að halda sér upp að
berginu. Bráðum voru þau
sloppin yfír skaflinn, en nú
reis alda svo hátt, hún sleikti
sig upp eítir mannínum og kon
an, sem var á eftir fékk ískalda
skvettuna alveg upp að mitti og
nú varð hún hrædd, alveg lé-
magna. Henni fannst sjórinn
draga sig niður, niður, niður og
snjókrapið lagðist að fótum henn
ar og hélt þeim föstum. Maður-
inn hennar snéri sér við til þess
að hjálpa henni. „Við erunr al-
veg að sleppa“ sagði hann, og
um leið flaug henni í hug sag-
an um ekkjuna við Ekkjustein.
— Hér verður aldrei slys. — Nú
var skaflinn rétt búinn og þau
komin fyrir nesið, og nú blasti
litla þorpið við, svo vinalegt og
hlýlegt með ljós í hverjum
glugga. Bráðum voru Jrau kom-
in inn að Bakaríi. Þar höfðu
Jrau herbergi og þur löt, og áð-
ur en klukkan var orðin 6 voru
þau komin inn í litla samkomu-
húsið, þar átti að halda aftan-
sönginn og jrað var svo fagur-
lega uppljómað og þar sem voru
brosandi vinarandlit, hvar sent
litið var. — Gleðileg jól, gleði-
leg jól.---Eftir aftansönginn
var erfiðast að segja nei við alla
þá, sem vildu að þau kæmu til
sín. — Börnin bíða, börnin bíða.
— En í Bakaríinu var búið að
dúka borð og ekki hjá því kom-
izt að drekka sjóðheitt súkkulað.
Þegar Jrau lögðu af stað aftur
var komið sæmilega bjart veður,
sjórinn fallinn af fjörunum, svo
að ferðin gekk ágætlega út með
fjallinu. Þegar upp í dalinn
kom, sáust ljósin heiman af
prestsetrinu og litla kirkjan á
hólnum var uppljómuð og frá
henni bárust 'skærir klukkna-
hljómar út í stjörnuskreyttan
geiminn. „Jón er þá kominn
heirn og hringir kirkjuklukk-
unum“, sögðu hjónin, og brostu
hvort til annars og þegar þau
leiddust heim að dyrunum gægð
ust þar út fjögur geislandi
björt barnaandlit. — Pabbi og
mamma komin heirn. —
Ofanleiti 10. des, 1952.
Lára Kolbeins.
J. Johnsen. Og ótalin eru þau
ungmenni sem hafa kostað skóla
vist sína me'ð afrakstri atvinnu
í Vestmannaeyjum.
Margir geta því tekið undir
með Erni Arnar:
Manstu ökkar iyrsta fund, forð-
um daga-í Eýjúm.
Framhald á bls. 9