Morgunblaðið - 25.06.2010, Síða 22

22 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. JÚNÍ 2010
Alþingi er farið í
sumarfrí og skilur
þjóðina eftir í umsókn-
arferli til Evrópusam-
bandsins með stuðn-
ingi 29 þingmanna sem
vilja ekki trúa því sem
forsætisráðherra Ís-
lands hefur ítrekað
sagt, að niðurstaða
þjóðaratkvæðagreiðslu
hér heima verði bara
„ráðgefandi“. Ekkert til að fara eftir
sérstaklega!
Félagsskapurinn Sjálfstæðir Evr-
ópumenn, (er vitnar fjálglega til
stefnu Sjálfstæðisflokksins!) bætir
svo um betur og kyrjar sönginn
„Evrópusambandinu allt“ fyrir fullu
húsi og telur, að Ísland geti ekki orð-
ið „þjóð meðal þjóða“ fyrr en inn-
limun Íslands í sambandið er orðin
staðreynd!
Félagsskapur þessi hefur svo sem
ekki ímynd breiðfylkingar enda erf-
itt að kyngja skyndisveiflu af hálfu
þorra sjálfstæðismanna í þessa veru.
– Vænlegra til fylgis við Evr-
ópumenn þessa hefði verið að auka
áróður fyrir aukinni neyslu skyndi-
réttanna 1944, sem voru auglýstir
fyrir „sjálfstæða Íslendinga“ og stór
hluti landsmanna
kyngir þó dag hvern.
Líka varnarmálin
Það er ekki bara að
ESB-sinnar vilji af-
tengja sjálfstæði þjóð-
arinnar með hraði og
færa til höfuðstöðv-
anna í Brussels, heldur
ganga íslensk stjórn-
völd hart fram í því að
aftengja varnarmál
landsins að mestu leyti
með því að leggja niður
Varnarmálastofnun frá
1. jan. nk.
Enginn veit hvað þetta þýðir í
raun, t.d. hvort hætt verður eftirlits-
flugi með loftrými Íslands sem fram-
kvæmt hefur verið af herþotum úr
flugherjum ýmissa NATO-ríkja.
Aldrei hefur þeirri mannsæmandi
taktík verið haldið á lofti af hálfu
stjórnvalda hér, að Íslendingar
tækju sjálfir þátt í þessu eftirlits-
flugi, svo sem með því að fá þjálfun
fyrir íslenska flugmenn hjá ein-
hverri NATO-þjóðinni (sem Íslend-
ingum væri innan handar að fá
ókeypis), t.d. Norðmönnum. Nei,
ekkert í þá áttina. – „Það myndi falla
undir hernaðartækni“ er viðkvæði
íslenska ráðamanna! – En eru Ís-
lendingar ekki þátttakendur í
NATO, eða hvað?
Á Norðurlöndunum og víðar um
Evrópu þykir herskylda sjálfsögð og
ungt fólk af báðum kynjum þjálfað
til varnarstarfa fyrir sína þjóð. Svíar
telja það ekki óvirðingu við verðandi
þjóðhöfðingja sinn að láta 18 herþot-
ur fljúga yfir skrautsýningu við
brúðkaup hans. Aðrir þjóðhöfð-
ingjar horfa á með lotningu. Líka
þjóðhöfðingi Íslands á fremsta bekk
boðsgesta.
Á Íslandi hefur aldrei mátt minn-
ast á neins konar skyldustörf sem
tengjast varnarmálum. Ekki einu
sinni þegnskylduvinnu ungs fólks í
nokkra mánuði ævi sinnar. Og
þyrftu þó slík þegnskyldustörf ekki
einu sinni að tengjast beinni her-
skyldu, aðeins varnarstörfum, en
mættu allt eins snúa að verkþekk-
ingu almenns eðlis; úr atvinnulífi
þjóðarinnar til lands og sjávar.
Það verður ekki fyrr en Sjálf-
stæðir Evrópumenn fá ósk sína upp-
fyllta um ESB-aðild, að Íslendingar
verða – líkt og aðrar Evrópuþjóðir –
skikkaðir til herþjónustu í sameig-
inlegum her Evrópu. Fremur ættum
við Íslendingar að mynda okkar eig-
in stefnu í varnarmálum innan
NATO en að gangast undir skyldur
Evrópuríkjanna í þeim efnum.
Veljum Vesturálfu
Í nýlegri og tímabærri grein í
Mbl. eftir Jón Hákon Magnússon
fyrrv. form. Samtaka um vestræna
samvinnu (Köld samskipti við
Bandaríkin skaða hagsmuni Íslands)
segir hann ríkisstjórn Íslands láta
eins og ekkert skipti meira máli en
aðild að ESB og telur eina skýr-
inguna kunna að vera þá, að of
margir ráðherrar hennar séu gamlir
hernámsandstæðingar, og að sam-
tök þeirra hafi ætíð haft horn í síðu
Bandaríkjanna og viljað minnka
stjórnmálatengsl þessara tveggja
Atlantshafsþjóða.
Hvernig sem mál kunna að skip-
ast í örvæntingarfullri en árangurs-
lausri umleitan stjórnvalda Íslands
til að sameinast ESB sem traustasta
bakhjarlinum, þarf ekki að efast um
að ríkur vilji er enn meðal meirihluta
íslensku þjóðarinnar fyrir að efla
tengslin fremur við þjóðirnar í Vest-
urálfu, Bandaríkin og Kanada.
Nýlegt ávarp utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, Hillary Clinton, og
árnaðaróskir til Íslendinga í tilefni
þjóðhátíðardags Íslands, sýnir að
engin bönd hafa slitnað milli þessara
vinaþjóða. Og alls ekki af hálfu
Bandaríkjanna.
Í Kanada er ríkur vilji þarlendra
ráðamanna í efnahagsmálum til að
aðstoða Ísland við að reisa við
bankakerfið, sem nú molnar úr dag
frá degi. Það ætti ekki að vefjast fyr-
ir stjórnvöldum hvað þjóðin vill í
þeim efnum.
Kynni tenging við ESB að verða
niðurstaðan ef allt um þrýtur og
þjóðaratkvæðagreiðsla hér um þá
leið verður einungis „ráðgefandi“
eins og ráðherrar hér hafa staðhæft,
hlyti það að flokkast undir föð-
urlandssvik.
Það á hins vegar ekki að þurfa að
bíða þess að öll ráð þrjóti áður en allt
fer norður og niður í efnahagsmálum
okkar. Þjóðin á ekki að gera meira
en hún ræður við. Leita á til þeirra
bandamanna sem hafa reynst okkur
best og lögðu mest af mörkum þegar
á reyndi.
Eða hafa Íslendingar nú gleymt
stuðningi Bandaríkjanna við að
koma okkur í hóp sjálfstæðra þjóða?
Það var árið 1944. – Hvort er betra
að vera Sjálfstæðir Evrópumenn eða
sjálfstæðir Íslendingar?
Austur – vestur ekki norður og niður
Eftir Geir R.
Andersen » Þjóðin á ekki að gera
meira en hún ræður
við. Leita á til þeirra
bandamanna sem hafa
reynst okkur best og
lögðu mest af mörkum
þegar á reyndi.
Geir R.
Andersen
Höfundur er blaðamaður.
Umræða um svoköll-
uð tölvuský eða „cloud
computing“ hefur verið
hverfandi á Íslandi
fram að þessu. Samt
telja flestir sérfræð-
ingar að í tölvuskýj-
unum felist einhver
mestu umskipti sem átt
hafa sér stað í upplýs-
ingatæknimálum frá
upphafi.
En hvað eru tölvuský? Þau eru í
raun ekkert annað en risavaxin
gagnaver sem fyrirtæki tengjast í
gegnum netið og geta notað til að
keyra hugbúnaðarlausnir sínar í stað
þess að byggja upp eigin tölvuver. Í
þessum „skýjum“ er einnig hægt að
vista gagnagrunna fyrirtækja og
stofnana.
Samlíkingin við ský er ekki alveg
ný af nálinni. Verkfræðingar hafa
þannig gjarnan notað ský sem tákn
fyrir netið og sömuleiðis hafa ský ver-
ið notuð til að tákna símkerfið. Þjón-
ustu sem er alls staðar, auðvelt er að
tengjast en er engu að síður ekki
áþreifanleg.
Tölvuskýin sem slík eru heldur
ekki nýtilkomin. Stór hluti Íslendinga
hefur þegar nýtt sér tölvuský í veru-
legum mæli á undanförnum árum.
Með því að nota tölvunetfang frá t.d.
Hotmail eða Gmail er viðkomandi að
geyma póstinn sinn í tölvuskýi. Í
hvert skipti sem hann fer í pósthólfið
sitt er hann ekki að sækja gögn sem
vistuð eru á netþjón í næsta húsi
heldur í gagnaveri einhvers staðar í
heiminum.
Það sem nú er að gerast er að fyr-
irtæki stór sem smá geta farið með
alla sína tölvuvinnslu í skýin. Starfs-
menn fyrirtækjanna munu ekki taka
eftir miklu. Þeir sækja sín gögn eins
og venjulega rétt eins og við sækjum
póstinn okkar á Hotmail án þess að
þurfa að velta því fyrir okkur hvar
hann er geymdur.
Þessi þróun breytir engu að síður
mörgu og markar róttæk kaflaskil í
upplýsingatækni. Þótt almenn um-
fjöllun um tölvuskýin hafi ekki verið
mikil á Íslandi hafa óbeinu áhrifin
þegar verið allnokkur. Öll umræða og
áform um byggingu og rekstur
gagnavera hér á landi byggist þannig
einmitt á þessari þróun – það er að
fyrirtæki og stofnanir útvisti í stór-
auknum mæli tölvuver sín.
Íslensk fyrirtæki rétt eins og önn-
ur munu á næstunni þurfa að vega og
meta hvort, hvernig og hvenær það
henti þeirra þörfum að fara með
tölvuver sín í skýin að einhverju eða
öllu leyti.
Tölvuskýin henta sumum fyrir-
tækjum, öðrum ekki. Sumum mun
henta að setja hluta gagnagrunna
sinna í skýin en halda öðrum í húsi.
Kostirnir eru augljósir. Með því að
fara í skýin þurfa fyrirtæki ekki leng-
ur að hafa áhyggjur af uppfærslum
og endurnýjun hugbúnaðar. Gagna-
og vinnsluöryggi er mun meira en í
hefðbundnum tölvuverum og það er
alltaf nóg pláss í skýjunum .
Með því að færa tölvuverið í skýin
geta fyrirtæki oft sparað sér umtals-
verða fjármuni að ekki sé minnst á
fyrirhöfn. Einn helsti kostur þeirra er
líka að hægt er að sníða þá þjónustu
sem fyrirtæki kaupir fullkomlega að
stærð fyrirtækisins og umfangi þjón-
ustunnar sem þörf er á. Hún getur
verið breytileg eftir deildum og jafn-
vel árstímum.
Þau fyrirtæki sem verða fyrst til að
tileinka sér þessa þróun og skilgreina
hvort og þá hvernig hægt er að nýta
hana til að draga úr kostnaði og auka
skilvirkni í rekstri munu hafa mikið
forskot á samkeppnisaðila sína þegar
fram líða stundir.
Hugsanlegt samkeppnisforskot
snýr hins vegar ekki einungis að fyr-
irtækjum heldur einnig löndum.
Hættan fyrir Ísland er sú að fyrir-
tæki og stofnanir dragi lappirnar og
stór alþjóðleg fyrirtæki sjái sér því
ekki hag í því að setja upp lítil gagna-
ver fyrir íslenska markaðinn. Það er
hins vegar raunhæfur möguleiki ef
stórir aðilar á borð við ríkið eða fjár-
málafyrirtækin taka frumkvæðið.
Ella verða allir íslenskir notendur
háðir þeirri bandbreidd sem býðst í
gegnum strengi til útlanda og þurfa
að taka á sig verulegan kostnað út af
erlendu niðurhali hyggist þeir fara
með tölvuvinnslu sína í skýin.
Gögnin í skýjunum
Eftir Kristin Eiríks-
son og Ólaf Róbert
Rafnsson
» Íslensk fyrirtæki
munu á næstunni
þurfa að vega og meta
hvort, hvernig og hve-
nær það henti þeirra
þörfum að fara með
tölvuver sín í skýin.
Kristinn Eiríksson
Höfundar starfa sem ráðgjafar hjá
Capacent og hafa unnið að stefnumót-
un í upplýsingatækni um árabil.
Ólafur Róbert Rafnsson
Lengi hefur verið
um það rætt innan
kirkjunnar, að þörf sé
á breytingum og end-
urbótum á starfs-
skýrslum presta
þannig að skýrslurnar
gefi gleggri mynd af
umfangi kirkjustarfs-
ins, enda hefur starf-
ið gjörbreyst og orðið
sífellt fjölbreyttara á
síðustu árum og ára-
tugum. Í ljósi þess var því ákveð-
ið, að taka upp reglubundna taln-
ingu á völdum þáttum starfsins í
Reykjavíkurprófastsdæmi eystra
og liggja niðurstöður þessarar
talningar fyrir tímabilið október
2009 til mars 2010 nú fyrir.
Eitt af því sem sjá má af þess-
ari talningu er, hversu fjöl-
breytilegt starfið í prófastsdæm-
inu er orðið og hversu mikil
þátttaka er í safnaðarstarfinu,
þegar betur er að gáð. Það kemur
m.a. fram, að alls tóku 156.756
manns þátt í þeim liðum safn-
aðarstarfsins sem talið var í þetta
hálfa ár, og er þar þó ýmislegt
undanskilið, eins og t.d. allt kóra-
starfið, fermingarfræðslan og
fundir og samvera af ýmsu tagi.
Samsvarar þessi þátttaka því, að
hver þjóðkirkjumeðlimur hafi tek-
ið þátt í þeim liðum starfsins, sem
talið var í, u.þ.b. 2, 3 sinnum á
tímabilinu eða að 38,6% hafi tekið
þátt í einhverjum þessara liða
starfsins einu sinni í mánuði. Séu
einstakir liðir starfsins skoðaðir
nánar kemur vafalaust ýmislegt
mörgum á óvart. Má þar sem
dæmi nefna, að meðalþátttakan í
þeim 357 messum, sem fram fóru í
prófastsdæminu á tímabilinu, var
125 manns. Og alls tóku 95.225
manns þátt í einhverju helgihaldi
á tímabilinu eða 15.871 á mánuði.
Þátttakendur í barna- og ung-
lingastarfi voru 43.775 eða 7.296 á
mánuði, en það samsvarar því, að
hvert barn í þjóðkirkjunni hafi
komið í eitthvert starf u.þ.b. þrisv-
ar á tímabilinu eða helmingur
þeirra mánaðarlega. Í þessu sam-
bandi skal það ítrek-
að, að þátttakendur í
fermingarfræðslu og
barnakórum eru, eins
og áður sagði, ekki
með í þessum tölum.
Er því ekki ólíklegt
að þær mætti tvö-
falda, ef þessir þættir
kirkjustarfsins væru
taldir með, enda voru
fermingarbörnin um
1100 og börnin mörg
hundruð, sem syngja í
barnakórunum í prófastsdæminu.
Loks má geta þess, að 17.756
tóku þátt í ýmiss konar fullorð-
insfræðslu og hópastarfi á vegum
safnaðanna, eða 2959 á mánuði, og
voru slíkar samverur að meðaltali
109 á mánuði eða 11 í hverri
kirkju. Ég veit að þær tölur sem
hér er vitnað til koma mörgum á
óvart og finnst mér því fullt tilefni
til, að á þeim sé vakin athygli. Því
þótt það sé vissulega rétt, að oft
vildum við sjá miklu fleiri koma í
kirkjurnar okkar en stundum er,
þá er það þó mikill misskilningur
að halda að þær standi alltaf tóm-
ar eins og sumir vilja halda fram.
Öðru nær! Safnaðarstarfið verður
sífellt fjölbreytilegra og þátttaka í
starfinu er almennt að aukast.
Ég tel því, að það sé í raun leit-
un á öflugra félagsstarfi á því
svæði sem prófastsdæmið nær yf-
ir, en einmitt því sem rekið er á
vegum Þjóðkirkjusafnaðanna.
Nokkrar staðreynd-
ir um þátttöku
í kirkjulegu starfi
Eftir Gísla Jónasson
Gísli Jónasson
»Niðurstöður taln-
ingar í völdum þátt-
um safnaðarstarfsins í
Reykjavíkurprófasts-
dæmi eystra á tíma-
bilinu október 2009 til
mars 2010 koma ýmsum
á óvart.
Höfundur er prófastur í Reykjavíkur-
prófastsdæmi eystra.