Fréttablaðið - 20.12.2011, Blaðsíða 48

20. desember 2011 ÞRIÐJUDAGUR44 44
menning@frettabladid.is
Steypa, heimildarmynd um
íslenska samtímalist eftir
Ragnheiði Gestsdóttur og
Markús Þór Andrésson, er
komin út á mynddiski.
Myndin var tekin á árunum
2003 til 2006 en var frumsýnd
2007. Í henni er fylgst með sjö
ungum myndlistarmönnum
þar sem þeir vinna að ólíkum
verkefnum víða um heim og
ræða meðal annars efnisnotk-
un, innihald, áhrifavalda og
bakgrunn.
Myndin er með enskum og
þýskum texta og á diskinum
er einnig að finna áður óbirt
aukaefni sem og frumsamda
tónlist eftir Ólaf Björn Ólafs-
son. Framleiðslu- og útgáfu-
fyrirtækin Lófi og Útúrdúr
standa að útgáfunni, en Útúr-
dúr hyggst gefa út nokkra
kvikmyndatitla á næstunni.
Steypa á DVD
ÚR STEYPU Ásmundur Ásmundsson
er í hópi sjö listamanna sem fjallað
er um í heimildarmyndinni Steypu.
Tónlist ★★★★
K03CD28. Verk eftir Kjartan
Ólafsson.
Kjartan ÓLafsson
Erkitónlist
Stílhreint, rök-
rétt, glæsilegt
Kjartan Ólafsson er prófessor
í tónsmíðum við Listaháskóla
Íslands. Eftir hann liggur fjöldi
tónsmíða, sum elektrónísk, önnur
ekki. Nú er kominn út þrefaldur
geisladiskur með verkum hans
sem spanna hátt í þrjátíu ár. Á
einum diskinum eru kammerverk,
á öðrum raftónsmíðar, á þeim
þriðja leikhústónlist.
Það er auðheyrt að Kjartan er
flínkur. Kammerverkin hans eru
mörg afbragðsgóð, fallega saman-
sett og spennandi. Og rafverkin
eru oft mögnuð. Ég man að ég
heillaðist af Hljómkeldu, sem ég
heyrði á tónleikum um miðjan
níunda áratuginn, og aftur fyrst nú.
Hún hefur elst vel.
Verk Kjartans eru kannski ekki
alltaf aðgengileg, og sjálfsagt
finnst mörgum þau framúrstefnu-
leg. Auðvitað spilar smekkur þar
líka inn í. En það er ekki hægt að
neita því að tónlistin er glæsileg,
framvindan er fókuseruð og oft
óvænt, en rökrétt – svona eftir á
að hyggja. Þetta er stílhrein músík,
og skrifuð af fagmennsku.
Leikhústónlist Kjartans er
sérkapítuli út af fyrir sig. Ég verð
að viðurkenna að ég fer lítið í leik-
hús, og margar þessara tónsmíða
er ég að heyra í fyrsta sinn. Þær
eru lagrænar og grípandi, og virka
sjálfsagt fullkomlega í því umhverfi
sem þær eru hugsaðar. Tónlistin
við Pétur Pan er t.d. óborganleg!
Í það heila er þetta metn-
aðarfullur þverskurður á verkum
Kjartans. Jónas Sen
Niðurstaða: Glæsileg tónlist sem
lætur vel í eyrum, þrátt fyrir fram-
andi yfirbragð.
Hin árlega kertaljósatónleikaröð
Kammerhópsins Camerarctica
hófst í gær.
Hópurinn hefur leikið ljúfa tón-
list eftir Mozart við kertaljós í
kirkjum landsins í átján ár.
Í ár verða leiknar tvær af perl-
um Mozarts, óbókvartettinn og
flautukvartett í D-dúr. Einn-
ig verður leikinn kvintett eftir
J.C.Bach fyrir flautu, óbó og
strengi. Að venju rekur Camerarc-
tica smiðshöggið á tónleikana með
því að leika jólasálminn „Í dag er
glatt í döprum hjörtum“ úr Töfra-
flautunni eftir Mozart.
Fyrstu kertaljósatónleikarnir
voru í Hafnarfjarðarkirkju í gær-
kvöldi; þeir næstu verða í Kópa-
vogskirkju í kvöld, þeir þriðju í
Garðakirkju á miðvikudagskvöld
en fjórðu og síðustu tónleikarnir
verða í Dómkirkjunni í Reykjavík
á fimmtudagskvöld.
Tónleikarnir eru klukkustundar-
langir og hefjast þeir allir klukk-
an 21. Almennur aðgangseyrir er
2.500 krónur en 1.500 krónur fyrir
nemendur og eldri borgara. Frítt
er inn fyrir börn. Miðasala er við
innganginn.
Camerarcticu skipa að þessu
sinni þau Hallfríður Ólafsdóttir
flautuleikari, Hildigunnur Hall-
dórsdóttir fiðluleikari, Guðrún
Þórarinsdóttir víóluleikari og Sig-
urður Halldórsson sellóleikari en
gestur á tónleikunum er Daði Kol-
beinsson óbóleikari.
Kertaljósatónleikarnir hafnir
CAMMERARCTICA Heldur kertaljósatónleika í Kópavogskirkju í kvöld, Garðakirkju á
miðvikudagskvöld og í Dómkirkjunni í Reykjavík á fimmtudag.
Lúðraþytsbandið Orphic Oxtra
heldur stórtónleika á Faktorý
við Smiðjustíg á miðvikudags-
kvöld, í tilefni af útgáfu nýj-
ustu breiðskífu sinnar, Kebab
Diskó, sem kom út hjá Record
Records í október.
Orphic Oxtra leikur „óhrein-
ræktaða skringi-balkan-tón-
list“ og mun byrja að þeyta
lúðra í hliðarsal Faktorý á
slaginu 23. Sveitin lofar mann-
mergð á sviðinu, mjög náinni
dansstund, svita og jafnvel
tárum. Aðgangur er ókeypis.
Kebab Diskó
á Faktorý
ORPHIC OXTRA.
Sölvi Björn Sigurðsson
hefur fengið mikið lof fyrir
nýjustu skáldsögu sína,
Gestakomur í Sauðlauks-
dal. Þá kom skáldsaga
hans, Síðustu dagar móður
minnar, út í Danmörku á
dögunum og er væntanleg
á Bandaríkjamarkað innan
skamms.
Sölvi Björn Sigurðsson hefur dvalið
í gömlum málheimum undanfarin
misseri; eftir að hafa þýtt Ofviðri
Shakespeares fyrir Borgarleikhús-
ið í fyrra lá leiðin inn í 18. öldina,
þar sem hann skrifaði skáldsög-
una Gestakomur í Sauðlauksdal,
sem fjallar um Björn Halldórsson,
frumkvöðul í jarðyrkju og einn
helsta talsmanns Upplýsingastefn-
unnar hér á landi. Sölvi segir þó
engan beinan þráð hafa verið milli
þessara verka.
„Björn tók við svo að segja í
beinu framhaldi af Óveðrinu en
ég held að það hafi í sjálfu sér ekki
verið hvatinn að baki því, heldur
frekar áhugi minn á að takast á
við ólíkar gerðir texta,“ segir Sölvi
Björn.
Hann kveðst ekki hafa þekkt til
verka Björns svo heitið geti.
„Ég hafði alltaf vitað af þessum
karakter en kynnti mér hann ekk-
ert að ráði fyrr en ég fór að grúska
í átjándu öldinni og sökkti mér í
þessi rit hans. Ég hafði mikið yndi
af þeim lestri og kjölfarið fór þessi
saga að myndast í kollinum á mér.“
Gestakomur í Sauðlauksdal er
skrifuð í orðastað Björns, sem
kemur blindur í heimahagana á
gamals aldri og skrifar bréf til
mágs síns heitins, Eggerts Ólafs-
sonar, og greinir honum frá mat-
arboði sem hann ætlar að efna til.
Þótt bókin byggi á sögulegum fyrir-
myndum er atburðarásin skáldskap-
ur. Sölvi segir að sér þyki sögulegur
skáldskapur ríkari ef hann kallast
að einhverju leyti á við þann sam-
tíma sem hann er skrifaður í. Sú er
raunin í Gestakomum í Sauðlauks-
dal.
„Það blés ekki byrlega fyrir
Íslendingum á þessum tíma,“
segir hann. „Þessi bók fjallar um
það hvernig tekist er á við erfið-
ar aðstæður og menn leita leiða
til að feta inn í framtíðina. Það má
segja að Björn og Eggert hafi verið
að leita að Nýja Íslandi síns tíma,
hvernig mætti koma Íslendingum
út úr moldarkofunum, og þeir höfðu
ansi stórar og miklar hugmyndir
um það.“
Síðasta skáldsaga Sölva Björns
var Síðustu dagar móður minn-
ar, sem kom út 2009. Hún kom út
í Danmörku í byrjun nóvember og
er væntanleg á Bandaríkjamarkað
innan skamms á vegum forlagsins
Open Letter. Það sætir tíðindum
þegar íslensk verk koma út í ensku-
mælandi löndum, þar sem hlutfalls-
lega mun færri þýðingar koma út í
Bandaríkjunum og Bretlandi en
öðrum meginlandsþjóðum á borð
við Þýskaland og Frakkland.
„Ég var líklega bara hepp-
inn,“ segir Sölvi. „Ég sendi sýnis-
horn á tvö forlög og fékk tilboð frá
báðum.“
Open Letter er lítið en virt for-
lag á vegum Rochester-háskóla í
Bandaríkjunum; eitt fárra forlaga
þar í landi sem helgar sig útgáfu
þýddra samtímabókmennta og
gefur út um tíu titla á ári. Sölvi býst
við að Síðustu dagar móður minnar
komi út í nokkur þúsund eintökum í
Bandaríkjunum. Open Letter hefur
áður gefið út verk eftir Braga Ólafs-
son, sem Sölvi segir hafa ekki legið
á liði sínu. „Hann var mér innan
handar í samskiptum við forlag-
ið og reyndist mér vel í öllu þessu
ferli.“ bergsteinn@frettabladid.is
Nýja Ísland í Sauðlauksdal
Dansk julegudstjeneste
holdes i domkirken lørdag den
24. december kl. 15.00
ved pastor Þórhallur Heimisson.
Danmarks ambassade
FRÉTTIR VIÐSKIPTI SPORT UMRÆÐAN LÍFIÐ SJÓNVARP
TAKTU VÍSI Á
HVERJUM MORGNI!
SÖLVI BJÖRN SIGURÐSSON Sendi á dög-
unum frá sér skáldsöguna Gestakomur
í Sauðlauksdal meðan skáldsagan
Síðustu dagar móður minnar gerir það
víðreist í Danmörku og Bandaríkjunum.
FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
JÓLADJASS Í GERÐUBERGI Valdimar Guðmundsson söngvari, Leifur Gunnarsson kontrabassaleikari og Kristján Tryggvi Martinsson
píanóleikari halda Jóldjasstónleika í Menningarmiðstöðinni Gerðubergi klukkan 20 í kvöld. Valdimar er söngvari samnefndrar hljómsveitar og var
tilnefndur til íslensku tónlistarverðlaunanna á dögunum í flokknum besti söngvarinn. Kristján nemur píanóleik í Amsterdam og Leifur kontra-
bassaleik í Kaupmannahöfn. Aðgangseyrir er 1.500 krónur en á kaffihúsinu verður boðið upp á súkkulaði og kaffi ásamt rjómapönnukökum.