Morgunblaðið - 18.10.2010, Blaðsíða 24

24 MENNINGFréttir
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 18. OKTÓBER 2010
Bandaríski gall-
eristinn Larry
Gagosian er tal-
inn valdamesti
maður hins al-
þjóðlega mynd-
listarheims af
myndlistarritinu
Art Review sem
birti 100 nafna
lista yfir valda-
mestu mennina í liðinni viku.
Gagosian opnar brátt nýtt list-
hús í París sem verður það níunda
í eigu hans en galleríin eru stað-
sett víða um heim. Í fyrra vermdi
efsta sætið sýningarstjórinn Hans-
Ulrich Obrist en hann er í öðru
sæti að þessu sinni. Efsti Bretinn
á listanum að þessu sinni er safn-
stjóri Tate, Sir Nicholas Serota,
en hann er í sjöunda sæti. Sviss-
neski galleristinn Iwan Wirth er í
þriðja sæti á listanum í ár og
þýskur kollegi hans, David Zwirn-
er í því fjórða.
Listinn er fundinn út með því að
gefa áhrifamönnum í myndlistar-
heiminum stig eftir því hversu
mikil áhrif þeir hafa á listsköpun á
alþjóðavísu, áhrif á viðskipti tengd
myndlist og hversu virkir þeir
hafa verið í myndlistarheiminum
undanfarið ár, og koma því mynd-
listarmenn einnig til greina og
nokkrir þekktir eru á listanum.
Má þar nefna Bruce Nauman,
Mike Kelley, Cindy Sherman,
Franz West, Fischli og Weiss,
Marinu Abramovic, Takashi Mura-
kami, Jeff Koons, Gerhard Richter
og Damien Hirst.
Þeir valda-
mestu í
myndlistinni
Larry Gagosian trón-
ir á toppi valdalista
Larry Gagosian
Hin goðsagnakennda rokkhljóm-
sveit Rolling Stones mun aldrei set-
jast í helgan stein ef marka má orð
gítarleikarans Ronnie Wood, í þætt-
inum Front Row á útvarpsstöð
BBC, Radio 4, í liðinni viku. Wood er
63 ára og nálgast óðfluga eftirlauna-
aldurinn líkt og félagar hans í hljóm-
sveitinni.
Þáttarstjórnandi spurði Wood
hvort hljómsveitin ætlaði að halda
tónleika eins lengi og hún mögulega
gæti og svaraði Wood á þann veg að
það væri alveg á hreinu, Stones
myndu „rokka fram í rauðan dauð-
ann“ („We will rock ’til we drop!).
Rolling Stones sendi síðast frá sér
hljómplötu árið 2005, A Bigger
Bang. Wood hefur löngum glímt við
áfengissýki en segist nú hafa verið
allsgáður í sjö mánuði og hafa það
býsna gott.
Rokkað
fram í rauð-
an dauðann
Reuters
Grjótharður Rokkarinn Ronnie
Wood lætur ekki deigan síga.
Nú er það staðfest að Keith
Richard mun einnig leika í
fjórðu sjóræningjamynd
Bruckheimers. Richard birtist
óvænt í lok síðustu myndar
sem faðir hins breyska skip-
stjóra Sparrows sem leikinn er
af Johnny Depp. Depp hefur
sagt að hann hafi verið undir
áhrifum frá Richard þegar
hann þróaði karakterinn, Spar-
row skipstjóra. Ekki er gefið
upp hversu stórt hlutverk Richard verður með í
þessari mynd. Það gæti verið eins og síðast að
hann bara birtist rétt augnablik eða að hlutverkið
yrði stærra enda er um föður aðalhetjunnar að
ræða.
Kvikmyndir
Keith Richard
með Depp
Keith
Richard
Aðalleikari bíómyndarinnar
Óróa, Atli Óskar Fjalarsson, er
með stjörnuleik í myndinni.
Hann er ekki óreyndur þar
sem hann lék mjög vel undir
leikstjórn Rúnars Rúnars-
sonar í stuttmyndinni Two
Birds. Hann er einnig með
hlutverk í Gauragangi sem
verður frumsýnd fyrir jólin í
ár. Heyrst hefur að fleiri leik-
stjórar horfi áhugasamir á
þennan færa leikara sem hefur stolið íslensku sen-
unni um tíma. Hans vonir standa til að komast ut-
an til náms í leiklistinni og hann horfir áhuga-
samur til leiklistarskólans Juilliard í New York í
Bandaríkjunum.
Kvikmyndir
Ný íslensk
stjarna fædd
Atli Óskar
Fjalarsson
Sögusagnir um hverjir leika
aðalhlutverkin í bíómyndinni
um Hobbitana eru sumar ótrú-
legar. Nöfn leikara einsog
Martin Freeman, David Tenn-
ant, James Nesbitt og Michael
Fassbender eru nefnd. Núna
þegar ljóst er að Peter Jackson
mun leikstýra myndinni þá
hafa aðdáendur bíómyndanna
um Hringadróttinssögu róast.
En sumir eru farnir að æsast
vegna aðalleikaranna, sérstaklega þóttu fréttir
um að Fassbender kæmi til greina óvæntar. Mart-
in Freeman er aftur á móti talinn líklegur til að fá
hlutverk Bilbo Baggins ef hann sjálfur vill það.
Kvikmyndir
Hverjir munu
leika Hobbitana?
Peter
Jackson
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Í skáldsögunni Mörg eru ljónsins
eyru eftir Þórunni Erlu-Valdimars-
dóttur er hin glæsilega sjónvarps-
þula Guðrún Óðinsdóttir í aðal-
hlutverki en karlamál hennar eru
allflókin. Bókin er sakamálasaga en
um leið greinilegt tilbrigði við Lax-
dæla sögu. Áður hefur Þórunn gert
skáldsögu út frá Njáls sögu, Kalt er
annars blóð, sem tilnefnd var til Ís-
lensku bókmenntaverðlaunanna.
Sæki í miðaldaarfinn
„Þetta er mín aðferð til að plata
fólk sem ekki les krimma til að lesa
krimma af því það hefur áhuga á að
sjá hvernig mér tekst að nota mið-
aldaarfinn,“ segir Þórunn. „Þetta er
ævaforn leið til að endurkokka göm-
ul stef. Ég sæki í miðaldaarfinn af
því að mig langaði alltaf að verða
miðaldafræðingur. Ég tók alla kúrsa
í Háskólanum í miðaldafræðum sem
ég gat. Björn Þorsteinsson bauð mér
svo að skrifa cand. mag.-ritgerð um
Jarðræktarfélag Reykjavíkur. Ég
horfði á hann og hugsaði: „Þykir þér
virkilega ekkert vænt um mig
Björn?“ Ég skildi ekki hvað hann
var að bjóða mér að gera. En þetta
varð mín lukka vegna þess að Sögu-
félagið gaf rannsóknina út í rit-
röðinni Safn til sögu Reykjavíkur.
Ég hafði enga rithöfundakomp-
lexa, var búin að taka kennslurétt-
indi og ætlaði að verða kennari. Önn-
ur bókin var ævisaga bónda, sem ég
var beðin að skrifa af því ég hafði
þegar lýst baksviðinu. Ég vann í
Bændahöllinni við gerð hennar og
einn daginn bankaði bóndi í bakið á
mér og sagði: „Viltu ekki skrifa um
forföður minn Snorra á Húsafelli?“
Og ég gerði það. Sumir eru stað-
ráðnir í því frá barnsaldri að verða
skáld en ég slysaðist til þess, gerði
bara eins og karlar sögðu mér. Eftir
þessar þrjár bækur klóraði ég mér í
höfðinu og hugsaði: „Er ég kannski
rithöfundur?““
Nautn að skrifa glæpasögu
Hvað finnst þér skemmtilegast við
að nýta þér sögu eins og Laxdælu til
að skrifa nútímaskáldsögu?
„Ég les ekki Íslendingasögurnar,
heldur hlusta á þær lesnar sem
hljóðbækur. Ég hlusta á þær í tætl-
ur þangað til þær eru orðnar hluti af
mér og þá get ég byrjað að draga
þær inn í samtímann. Það er nautn
að fara í þann leik að skrifa glæpa-
sögu og nautn á öðru plani að nota
miðaldafylliefni og sjá hvernig sömu
sálrænu ferlin koma fram í samtím-
anum. Tilfinningarnar eru enn þær
sömu: afbrýðisemin, ástin, vanmátt-
arkenndin. Allt það sem þróun-
arsagan skóp okkur.“
Bók sem klingir
Bókin átti að koma út fyrir síðustu
jól en útgáfu hennar var þá frestað
vegna tímaleysis höfundar. „Frest-
unin var á þeim tíma vonbrigði,“
segir Þórunn. „En bókin nýtur þess
að henni var frestað því hún fékk svo
góða ritstjórn og yfirlestur. Ef bók
fær nægilega marga yfirlestra og
allir vinna eins vel og þeir geta þá
fer hún að lokum að klingja. Mér
finnst ég geta rétt fólki þessa bók og
sagt: „Ég er loksins búin að skrifa
góða bók.“ Þetta hljómar eins og of-
læti en síðan ég útskrifaðist úr Há-
skóla hef ég ekkert gert annað en að
skrifa og vinna með texta. Ef ég
væri ekki orðin nokkuð góð í því, þá
væri ég hreinlega illa gefin.“
Aðferð til að plata fólk
 Þórunn Erlu-Valdimarsdóttir sendir frá sér glæpasögu  Tilbrigði við Laxdæla
sögu  Nautn að skrifa glæpasögu og nota miðaldafylliefni, segir höfundurinn
Morgunblaðið/Golli
Robyn kom, söng og
sigraði. Hvert sem
maður leit í kringum sig
skælbrostu allir… 27
»
Þórunn Valdimarsdóttir fæddist árið 1954. Hún lagði stund á nám í lista-
sögu og myndlist við Instituto Allende í Mexíkó veturinn 1977 – 1978.
Hún lauk B.A. prófi í sögu og ensku frá Háskóla Íslands 1979 og
cand.mag.-prófi í sagnfræði frá sama skóla 1983. Þórunn hefur ritað
fjölda greina í blöð og tímarit og unnið þætti fyrir útvarp og sjónvarp.
Hún hefur sent frá sér ljóðabók, skáldsögur, barna- og unglingabók,
skrifað leikrit, ævisögur og sagnfræðirit. Fyrsta skáldsaga hennar, Höf-
uðskepnur, kom út 1994.
Langur ferill Þórunnar
RITHÖFUNDURINN
Sýning Ragnars Jónassonarog Tómasar Lemarquis íKling og Bang sem sam-anstendur af stuttmynd eft-
ir Ragnar og klippimyndaljósaverk-
um eftir Tómas býður upp á sérstæða
enn kunnuglega upplifun. Ljósið,
myndbrotin, afbökunin og óvæntu
samsetningarnar í ofgnótt eins og hér
er borin fram vísar í sjálfvirkni heila-
starfseminnar, taumlaust hugs-
unarflæði og hinar undarlegustu
tengingar. Að mörgu leyti minna
verkin á list súrrealistanna þar sem
mörk vitundar og dulvitundar eru
vettvangur listsköpunarinnar. Mun-
urinn felst fyrst og fremst í þeirri of-
gnótt myndmáls sem samtíminn býr
yfir og miðlar í gegnum veraldar-
vefinn. Oft er erfitt að ná tangarhaldi
á myndflæði og hugrenninga-
tengslum sem þjóta um í höfðum
margra, en hér fanga félagarnir ein-
hvers konar andleg ferðalög, sem
Haraldur Jónsson líkir svo skemmti-
lega í sýningarskrá við „þenslu, of-
skynjun og jafnvel hugvíkkun“. Sýn-
ingin virkar fyrst og fremst á
staðnum og er ekkert sérlega minn-
isstæð þegar heim er komið. En það
er miðlun hugsunar og upplifun
áhorfandans sem sýningin byggist á.
Miðlun og um leið eyðing á „sjálfsvit-
undarveirunni“. Upplifunin felst að
hluta til í tækninni sem notuð er en
einnig í því myndefni sem valið er. Ég
gæti trúað því að þeir félagar séu
sterkari saman en hvor í sínu lagi og
að þessi sýning verði sú fyrsta í öfl-
ugri sýningaröð þar sem þeir félagar
nái enn betra valdi á myndefninu, nái
að eima út einhver sammannleg verð-
mæti og sannleiksbrot með endurtek-
inni könnun, skönnun og röðun á yf-
irborði sjónrænnar menningar.
Kling og Bang gallerí Hverfis-
götu 42, Reykjavík
LUMINOUS Ragnar Jónasson og
Tómas Lemarquis
bbbmn
Sýningin stendur til 24. október. Opið
fimmtudaga til sunnudaga frá kl. 14-18.
ÞÓRA
ÞÓRISDÓTTIR
MYNDLIST
Luminous „Að mörgu leyti minna verkin á list súrrealistanna þar sem mörk
vitundar og dulvitundar eru vettvangur listsköpunarinnar“.
Sjálfsvitundarveiran
Þórunn „Mér finnst ég
geta rétt fólki þessa bók
og sagt: „Ég er loksins bú-
in að skrifa góða bók.“