Morgunblaðið - 06.12.2010, Síða 16

Morgunblaðið - 06.12.2010, Síða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 2010 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ Ítvo mánuðihefur nor-ræna velferð- arstjórnin tilkynnt að „öðruhvor- umegin við helgina“ kæmu til- lögur sem fela myndu í sér loka- úrlausn hennar vegna skulda- vanda heimilanna. Og reyndin varð svo sú að tillögurnar birt- ust báðum megin helgarinnar. Það er í fyrsta sinn sem þessi ríkisstjórn gerir meira en hún lofaði. Pakkinn var afhentur al- menningi með mikilli leiksýn- ingu fyrir helgina og eftir helgina var komið í ljós að hann var ekki neitt nema umbúð- irnar. Lífeyrissjóðirnir hafa sagt frá því vikum saman að þeir muni ekkert gera nýtt og það stóð eins og stafur á bók. Þeir hafa sagt mánuðum saman að ljóst sé að lán sem þeir hafa veitt og muni ekki verða greidd, þótt búið sé að ganga að öllum eignum fólksins sem lánin tók þýði heildartap lífeyrissjóð- anna upp á 10-15 milljarða króna. „Megum við kalla það aðgerð af ykkar hálfu?“ spyr ríkisstjórnin og furðu lostnir forsvarsmenn lífeyrissjóðanna skrifa upp á það. Því ekki, það er með öllu útgjaldalaust fyrir þá. Langi ríkisstjórnina til að kalla fyrirliggjandi reiknings- dæmi hjálparaðgerð lífeyr- issjóðanna til þess eins að blekkja þann hluta landsmanna sem veikast stendur og vekja með honum vonir, þá það. Sá blekkingarleikur er á ábyrgð ríkisstjórnarinnar en ekki okk- ar, er augljóslega skoðun sjóð- anna. Bankarnir hafa um margra mánaða skeið boðið niðurfærslu húsnæðislána í 110% af verð- mæti (Arion og L.Í.) eða ígildi þess (ÍB). „Megum við ekki kalla það nýjar aðgerðir?“ spyr ríkisstjórnin og bankarnir skrifa upp á það, enda útláta- laust fyrir þá, þótt þeir hljóti að hafa óbragð í munni eins og for- svarsmenn lífeyr- issjóðanna. Í fjárlaga- frumvarpinu kynnti rík- isstjórnin skerð- ingu á vaxtabótum og kallar það sér- staka aðgerð til hjálpar skuldugum heimilum að falla frá þeirri hugmynd áður en hún kemur til framkvæmda! Baugsmiðlarnir og rík- isrekna fréttastofan keyptu þetta allt saman gagnrýn- islaust. Hvernig í ósköpunum stendur á því? Eru þeir að taka þátt í að blekkja fólkið í landinu sem verður að treysta því að þessir fjölmiðlar séu til að upp- lýsa mál af heiðarleika og ein- urð? Ætlast þessir miðlar til að ástæðan sé öll skrifuð á van- hæfni og þekkingarleysi og getuleysi til að skoða mál frá hinu opinbera af eigin ramm- leik? Ef svo er ekki, hver er þá raunverulega skýringin? Það hefur verið vitað frá fyrsta degi að þessi ríkisstjórn getur ekki sagt neitt umbúða- laust. Hún getur ekki gert neitt umbúðalaust. En það er jafnvel nýtt skref á hennar ferli að orð og gerðir séu ekkert nema um- búðirnar. Og það dapurlega er að það snýr að máli sem er úr- slitamál fyrir svo margar fjöl- skyldur í landinu. Það er ekki bara velferð þeirra sem er í húfi. Það er sjálfur grundvöllur tilveru þess í landinu. Ríkisstjórnin hafði áður sagt í tilkynningu sinni til Alþjóða- gjaldeyrissjóðsins að hún myndi ekki koma frekar til móts við fólk sem glímdi við mikinn vanda. Þegar útifundur á Austurvelli sagði ríkisstjórn- inni skoðun sína á þeirri til- kynningu til AGS með afger- andi hætti varð hún skelkuð. Hún lofaði að breyta um stefnu og bregðast við. Nú er komið á daginn að hún hefur varið rúm- um tveimur mánuðum í leit að aðferðum til að ljúga sig frá málinu. Þessi framganga er öm- urleg. „Aðgerðir“ rík- isstjórnarinnar voru ekki í miklum um- búðum, þær fólust eingöngu í umbúð- um um ekki neitt} Eru engin mörk? Formannaráð-stefna Far- manna- og fiski- mannasambands Íslands, sem haldin var á dögunum, samþykkti harðorðar ályktanir gegn stefnu ríkisstjórnarinnar í sjávarútvegsmálum. „Það vakti athygli mína – og ég hef ekki orðið var við það á formanna- ráðstefnu FFSÍ áður – hve mik- il samstaða er með okkur og út- gerðarmönnum,“ sagði Árni Bjarna- son, formaður FFSÍ, í samtali við Fiskifréttir eftir ráðstefnuna. Samstaðan gegn stefnu stjórnvalda í sjávarútvegs- málum hefur vissulega vakið athygli margra. Innan stjórn- arráðsins hafa menn hins vegar ekki áttað sig á þessu, eða kæra sig kollótta. Samstaða er í sjáv- arútvegi gegn stefnu stjórnvalda} Sjávarútvegsstefnu mótmælt S kiptar skoðanir eru um stjórnlaga- þingið. Það má vel gagnrýna tímasetn- inguna. Þorri almennings hefur um annað að hugsa og æskilegt hefði verið að draga fyrst úr óvissunni sem lamar samfélagið. Og auðvitað stenst það ekki skoðun að hengja hrunið á stjórnarskrána. Hvað þá um alla upp- bygginguna í kjörum og lífsskilyrðum Íslend- inga frá seinna stríði – ber ekki allt eins að þakka hana stjórnarskránni? Ráða má af dræmri kjörsókn að stjórnlaga- þing var ekki ofarlega í huga þjóðarinnar og að ekki hafi skapast breið sátt um að breyta stjórnarskránni. Það bíður engu að síður stjórn- lagaþings að afla mögulegum tillögum sínum fylgis og virðist mér líklegra að það takist ef þær eru hófstilltar. Því er reyndar haldið fram að nýta eigi upplausnina og óvissuna í þjóðfélaginu til að gera grundvallarbreytingar á umgjörð samfélagsins og er það rökstutt með því að fólk sé tregara til slíkra breytinga þegar allt sé í föstum skorðum. En það liggur í augum uppi að vara má við slíku upphlaupi með sömu rökum. En þó að deila megi um framkvæmd og tímasetningu stjórnlagaþingsins, þá þýðir það ekki að stjórnarskráin sé yfir gagnrýni hafin. Eftir þjóðaratkvæðagreiðsluna um Ice- save blasir til dæmis við að móta þarf skýran farveg fyrir beint lýðræði. Ég átti fróðlegt samtal við rithöfundinn Andra Snæ Magnason fyrir Sunnudagsmoggann í liðinni viku. Þá sagði hann að stjórnlagaþing væri í grunninn góð hugmynd: „Ég held að hver kynslóð hafi gott af því, hvort sem hún breytir stjórnarskrá eða ekki, að rífa upp grundvöllinn og velta upp álitaefnum þó að ekki væri nema vegna þess að þá hefur hún búið hana til. Ég hef oft öfundað eldri kyn- slóðir. Hvernig var að búa til 17. júní sem núna er orðinn svo útþynntur. Gay Pride-dagurinn er miklu merkilegri því þar tekur fólk þátt sem bjó hann til og braut af sér kúgun tíðarandans. En hvernig var að vera kynslóðin sem bjó til þjóð- sönginn, ákvað stjórnarskrána, bjó til Alþingi? Það hlýtur að hafa verið merkileg tilfinning en hún þynnist út þegar þriðja kynslóðin erfir þetta án þess að vita hvers vegna.“ Víst er það rétt hjá Andra Snæ að hver kyn- slóð leitast við að setja mark sitt á heiminn. Í stað þess að lesa sömu bækur og eldri kynslóðir hampar hún sínum höf- undum. Þeir eru hennar rödd. Um leið má segja að ef verk eldri höfunda varpa ekki ljósi á samtímann, kalla ekki á nýj- an skilning, þá eru þau dauður bókstafur. Samfélagið er lif- andi vettvangur. Það þýðir að hver kynslóð brýtur upp heimsmyndina til þess eins að púsla henni saman aftur – og færir með því stoðir undir tilveru sína. Gerir heiminn að sínum. Þess vegna er sjálfsagt og nauðsynlegt að stjórnarskráin sé til skoðunar á hverjum tíma. En það er ekkert áhlaups- verk að breyta stjórnarskrá, heldur þarf að hugsa í löngum boga, svo gripið sé til líkingar skáldsins. pebl@mbl.is Pétur Blöndal Pistill Stjórnlagaþingið STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Útgefandi: Óskar Magnússon FRÉTTASKÝRING Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Ú tgefið aflamark á skötusel á fiskveiði- árinu er þrjú þúsund tonn. Að auki hefur ráðherra heimild til að bjóða til kaups allt að tvö þúsund tonn af skötusel í ár. Ráðherra gaf í haust út 400 tonn samkvæmt þessari heimild og í síðustu viku bætti hann 200 tonnum við. Hvert kíló er selt á 120 krónur, en á mörkuðum var kíló af skötusel selt á 580 krónur í liðinni viku. Hafrannsóknastofnun ráðlagði í vor að afli á skötusel á fiskveiði- árinu færi ekki yfir 2500 tonn. Ákvörðunin um að auka afla- heimildir um 200 lestir nú byggist á því mati innan sjávarútvegsráðu- neytisins að hún sé vel innan þeirra marka sem ásættanlegt sé og óhætt að afla af skötusel. Beiðnir hafi kom- ið fram um auknar veiðar, leigu- markaðir á aflaheimildum séu ekki virkir og aðstæður á mörkuðum fyr- ir fiskinn góðar. Á fiskveiðiárinu 2009/2010 voru samtals seldar heimildir í skötusel fyrir tæplega 96 milljónir, alls tæp- lega 800 tonn. Í lok síðustu viku höfðu á þessu fiskveiðiári verið seld 381,4 tonn fyrir 45,8 milljónir. Vilja forðast sveiflur Ákvörðun um að selja heimildir í skötusel framhjá aflamarki var mjög gagnrýnd síðastliðinn vetur og meðal annars sagt að aðgerðin væri upphaf fyrningarleiðarinnar svoköll- uðu. Þá var bent á ráðgjöf Hafrann- sóknastofnunar og sjálfbærni stofn- ins. Í ástandsskýrslu Hafrann- sóknastofnunar segir: „Niðurstöður úr stofnmælingum og afli á sóknar- einingu benda til að veiðistofninn sé enn í tiltölulega góðu ástandi en ár- gangar 2008 og 2009 eru taldir slakir og því fyrirsjáanlegt að veiðistofninn muni minnka hratt á næstu árum verði sókn í stofninn svipuð og verið hefur undanfarin ár.“ Einar Jónsson, fiskifræðingur, segir að síðustu ár hafi ekki komið stórir árgangar og merki séu um að nýliðun sé tiltölulega minni en var fyrir þremur árum. Stofnunin hafi viljað miða við 2500 tonna hámarks- afla til að forðast sveiflur í veiðinni. Ársafli upp á 3500-4000 tonn geti leitt til þess að afli minnki hratt eftir nokkur ár. Útbreiðsla skötusels við landið hefur breyst með hlýnun sjávar síð- ustu ár. Áður veiddist skötuselur einkum við Suðurland, en nú eru veiðisvæðin víðar og mikið veitt við Reykjanes og Snæfellsnes. Metafli af skötusel hefur borist á land tvö síðustu ár. Fiskveiðiárið 2008-9 voru veidd 3709 tonn af skötusel og 3598 tonn fiskveiðiárið 2009-10. Það sem af er þessu fiskveiðári er aflinn orð- inn um 1430 tonn. Hækkunin seinna á ferðinni Páll Ingólfsson, framkvæmda- stjóri Fiskmarkaðar Íslands, segir að undanfarna daga hafi fengist um 580 krónur fyrir kílóið af skötusel á fiskmörkuðum „Við teljum okkur eiga talsvert inni miðað við síðasta ár því á sama tíma í fyrra fengust um 750 krónur fyrir kílóið. Hækkunin virðist vera seinna á ferðinni en í fyrra, en gengið á líka sinn þátt í þessu. Núna spila erfiðar sam- göngur í Evrópu einnig inn í því það kaupir enginn skötu- sel ef hann er ekki viss um að koma honum til neytenda, sem eru einkum í Englandi, Frakk- landi og á Spáni,“ segir Páll. Umdeild kvótasala skilar 142 milljónum Morgunblaðið/Alfons Vertíð Vel hefur veiðst af skötusel og eru margir langt komnir með kvót- ann. Pétur Pétursson á Bárði SH hefur einbeitt sér að skötusel undanfarið. Pétur Pétursson, skipstjóri og útgerðarmaður á Bárði SH frá Ólafsvík, segir að aflabrögð á skötusel hafi verið jöfn og góð að undanförnu. „Við erum með heldur meiri afla nú en á síðasta ári og var þó ekki yfir neinu að kvarta þá,“ segir Pétur. „Út- breiðslan virðist vera mikil og vaxandi og ég held að menn viti ekki alveg hvað hann er kominn víða. Hann gæti þess vegna verið við Vestfirði og við Langanes. Við erum bara með nokkur tonn í út- hlutuðum kvóta, en höfum svo skipt á heimildum og ætlum að einbeita okkur að þessu fram til 10. desember. Við höfum keypt skötusel þegar slíkt hefur verið í boði og fengum 2,1 tonn af 400 tonna úthlut- uninni í haust. Ætli við fáum ekki rúmt tonn af þessu sem var úthlutað núna,“ seg- ir Pétur Pétursson. Jöfn og góð aflabrögð MIKIÐ SKIPT Á HEIMILDUM

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.