Morgunblaðið - 05.05.2011, Side 14

atvinna Sumarið 1984 var ég kúarektor á Látrum við Mjóafjörð íDjúpi. Þetta var virðingarstaða; rak tuttugu kýr í og úr fjósikvölds og morgna, jafnhliða því að aðstoða við tilfallandi bú-störf. Þarna var heyjað í bagga og fleira gert með gamla lag-inu, eins og verða vildi í afskekktri sveit. Það er gaman aðhafa kynnst gamla Íslandi.
Sigmar Guðmundsson sjónvarpsmaður.
Fyrsta starfið
Kúarektor í Djúpi
Borgarráð Reykjavíkur samþykkti í sl. viku að
verja 150 millj. kr. til átaksverkefna í atvinnu-
málum. Sérstaklega verður komið til móts
við fólk sem hefur verið án atvinnu lengi. Átak
verður gert í því að virkja fólk 25–35 ára.
Einnig bjóðast verkefni fyrir fólk með tak-
markaða starfsgetu.
Alls 1.900 störf verða í boði fyrir ungt fólk í
Reykjavík í sumar, 400 fleiri en í fyrra „Ekkert
er jafn niðurdrepandi fyrir ungt og kraftmikið
fólk eins og að hafa ekki tækifæri til að taka
til hendinni og leggja sitt af mörkum til að
búa til betri og fallegri borg,“ segir Jón Gnarr
Kristinsson borgarstjóri í tilkynningu.
Borgin setur kraft í sumarvinnu
Morgunblaðið/Golli
Niðurdrepandi að
taka ekki til hendi
Skapandi greinar veltu 189 milljörðum árið
2009. Útflutningstekjur voru um 24 millj-
arðar á umræddu ári eða um 3% af útflutn-
ingi þjóðarinnar. Þetta kemur fram í skýrslu
um hagræn áhrif skapandi greina sem Mar-
grét Sigrún Sigurðardóttir lektor við HÍ og
Tómas Young sem var kynnt í sl. viku.
Velta skapandi greina hefur haldist stöðug
og ársverkum hefur fjölgað. Rannsóknin leiðir
í ljós ótvíræðan hagrænan ávinning skapandi
greina og undirstrikar þá auðlind sem fólgin
er í menningarstarfi.
sbs@mbl.is
Skapandi greinar skila miklu
Morgunblaðið/Ómar
Framlag í þjóðarbú
189 milljarðar kr. á ári
Einskær forvitni leiddi mig út í fé-lagsmálin og þar fann ég mína fjöl.Fljótlega eftir að ég byrjaði aðvinna í álverinu í Straumsvík völdu
félagar mínir í hópi rafeindavirkja mig sem
trúnaðarmann og það fól í sér ýmsar skyldur.
Ég fann mig í því ströggli og svona rúllaði bolt-
inn áfram. Mér fannst líka ástæðulaust að
skorast undan ábyrgð sem mér var falin,“ seg-
ir Kristján Þórður Snæbjarnarson sem var
kjörinn formaður Rafiðnaðarsambands Ís-
lands á þingi sambandsins í fyrri viku. Áður
var hann formaður í Félagi rafeindavirkja í
þrjú ár.
Kristján Þórður tekur við formennsku í
heildarsamtökum rafiðnaðarmanna nú þegar
unnið er að gerð kjarasamninga á almenna
vinnumarkaðinum þar sem býsna hægt þokast
í átt að samkomulagi.
„Núna í samningagerðinni – og meðan ég er
að setja mig inn í starfið – mun Guðmundur
Gunnarsson fráfarandi formaður verða mér
innan handar, það er ómetanlegt. Að taka við
formennsku í einu af stærri landssamböndum
launafólks við núverandi aðstæður – hvort
heldur er á vinnumarkaði eða í efnahagslífi –
er ekki ólíkt því að vera hent út í djúpu laugina.
Kannski er nær lagi og meira viðeigandi af raf-
iðnaðarmanni að segja að þetta sé líkast því að
fá straum. Samt er maður ekki alveg óvanur;
þetta er þriðja samningagerðin sem ég tek
þátt í og því þekkir maður aðeins taktinn í
þessu. Núna tel ég ekki fráleitt að samningar
geti náðst innan einnar til tveggja vikna. Slíkt
er þó alltaf undirorpið því hvaða sérkröfur at-
vinnurekendur koma með. Sjálfum þykir mér
t.d. óeðlilegt að skipan fiskveiðistjórnunar sé
gerð að úrslitaatriði í viðræðum um kaup og
kjör. Um kvótakerfið eiga menn að þrátta og
semja á öðrum vettvangi.“
Ná skerðingu til baka
Við gerð kjarasamninga nú segir Kristján
Þórður mikilvægast að ná til baka þeirri miklu
kjaraskerðingu sem orðið hefur frá hruni.
Ekki sé ofsagt að lífskjör almennings og kaup-
máttur hafi síðan í október 2008 skerst um 10%
og nauðsynlegt sé að vinna það til baka. Skref
til þess verði hins vegar að stíga af varfærni
þannig að ábatinn verði ekki til þess að koma
verðbólgunni aftur af stað.
„Með því myndum við róa í þveröfuga átt;
aukin verðbólga myndi hækka húsnæðislán og
aðrar skuldbindingar. Því verður að fara mjög
varlega í samningagerð,“ segir Kristján sem
eftir reynslu síðustu ára þekkir það orðfæri
sem gildiR á vettvangi kjaramála. „Maður þarf
að kunna ákveðna frasa og tala jafnan af var-
færni. En svo er líka jafn mikilvægt að geta
sagt flókna hluti á mannamáli svo allir skilji,“
segir hann og kímir.
Af Noregskynslóðinni
Kristján Þórður Snæbjarnarson er fæddur í
Keflavík árið 1980 en fluttist sex ára gamall í
bæinn. Faðir hans, Snæbjörn Kristjánsson, er
rafvirki og eins og gjarnan gerist með stráka
tók hann mið af föður sínum þegar kom að
starfsvali. Leikir hans í barnæsku fólust gjarn-
an í því að skrúfa sundur tæki og reyna svo að
koma þeim saman aftur. Því kom að sjálfu sér
að strax eftir grunnskóla fór Kristján til náms í
rafeindavirkjun við Iðnskólann í Reykjavík og
lauk því rúmlega tvítugur. Hefur hann nánast
óslitið síðan starfað í Straumsvík. Árið 2005
ákvað Kristján að sækja sér frekari menntun
og hóf nám í rafiðnfræði við HR sem hann lauk
2008. Síðar nam hann rekstrariðnfræði.
„Það er ekki ofsagt að ég sé af Noregs-
kynslóðinni. Stór hópur fólks á mínum aldri
hefur á síðustu mánuðum og misserum horfið
til Noregs og fleiri nágrannalanda okkar þar
sem vinnu er að hafa og betri lífskjör. Þetta er
þjóðfélaginu afar dýrt. Við þessu er nauðsyn-
legt að bregðast. Þar verður verkalýðshreyf-
ingin að leggja sitt af mörkum, t.d. með
fræðslustarfi svo að ungt fólk geti horfið að
öðru þegar hefðbundnir kostir bregðast. Við
þurfum að fjölga störfum í landinu og styðja
við fyrirtæki sem standa sig vel. Tækni-
menntun stendur fyrir sínu og fólk með slíkan
bakgrunn er mjög eftirsótt til starfa. Svo eig-
um við líka að halda áfram á þeirri braut sem
var: nýta fallvötn landsins til sjálfbærrar orku-
framleiðslu. Við viljum að virkjanakostir séu
skoðaðir og hagsmunir verndunar og nýtingar
vegnir því jafn sjálfsagt er að nýta orku og um-
gangast náttúruna af virðingu.“ sbs@mbl.is
Kristján Þórður Snæbjarnarson er nýr formaður Rafiðnaðarsambands Íslands
Skorast ekki undan ábyrgð
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
„Þriðja samningagerðin og því þekkir maður taktinn,“ segir Kristján Þórður á 1. maí.
Með því myndum við róa í þver-
öfuga átt; aukin verðbólga myndi
hækka húsnæðislán og aðrar
skuldbindingar. Því verður að fara
mjög varlega í samningagerð.
Verði samið um launakjör á þeim
nótum sem nú er rætt um á milli ASÍ
og SA mun það leiða til heldur meiri
verðbólguþrýstings en ráð var fyrir
gert. Þetta segir í pistli greiningar
Íslandsbanka í gær, þar sem vitnað
er til þess sem fram hefur komið í
fjölmiðlum; það er 13% hækkunar
launa á næstu þremur árum og að
launþegar fái 50 þúsund króna ein-
greiðslu í kjölfar undirritunar samn-
ingsins.
Ef gert er ráð fyrir að 13% hækk-
unin dreifist jafnt á árin þrjú – og
miðað við meðallaun eins og þau
voru í fyrra (391 þúsund á mánuði
skv. Hagstofu Íslands) – eykst, segir
Íslandsbanki, launakostnaður vinnu-
veitenda að jafnaði um 6% það sem
eftir lifir árs samkvæmt ofan-
greindum drögum. Er þá bæði
reiknað með áhrifum ríflega 4%
samningsbundinnar hækkunar og
eingreiðslunnar.
„Ljóst má vera að mörg fyrirtæki
munu þurfa að velta þessum kostn-
aðarauka að verulegu leyti út í verð-
lag. Á það sérstaklega við um fyr-
irtæki sem veita innlenda þjónustu
og framleiða vörur fyrir innlendan
markað, en útflutningsgreinar hafa
líklega öllu meira borð fyrir báru að
taka á sig slíka hækkun vegna hag-
stæðra rekstrarskilyrða að öðru
leyti,“ segir Íslandsbankafólk.
„Þrátt fyrir þetta er líklegt að
launahækkun á borð við þá sem nú
er í umræðunni skili launafólki
nokkurri kaupmáttaraukningu á
næstu misserum. Útlit er nú fyrir að
verðbólga í lok árs verði tæplega
3,5% og að á næsta ári verði hún í
grennd við 3%. Miðað við það gæti
kaupmáttaraukningin orðið í kring
um 1% hvort ár. Það ræðst svo vita-
skuld af öðrum áhrifaþáttum á
neysluverð á borð við gengisþróun
krónu, húsnæðisverð og verðþróun á
hrávörumörkuðum erlendis hvort
þetta gengur eftir.“
sbs@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Slegið á létta strengi hjá sáttasemjara. Bros bætir og viðræður verða auðveldari.
Líkur á að kaupmátturinn
aukist með nýjum samningum
Aðilar vinnumarkaðar með landsýn í viðræðum