Líf og list - 01.07.1950, Blaðsíða 15

sem ég skynja enn ilm Vadja,
finnst mér ég enn sjá hana fyrir
mér, nakta í sínu friðsæla, heiðna
blygðunarleysi, með opinn, lokk-
andi og dularfullan munninn.
Átti-það þá einnig fyrir mér að
liggja að elska hana? Ég varð ótta-
sleginn við að finna, að sönn til-
finning, gat sprottið upp úr girnd,
að úr gleðivenjum okkar myndast
þrældómshlekkir ævilangrar astar.
Það sem ég á eftir að segja frá
núna, er ákaflega einfalt — það er
upplausnin. Það er svo einfalt, að
ég er hræddur um að verða grunað-
ur um lygi. í skáldsögum, og ef til
vill í daglegu lífi, eru slík atvik gíf-
urlegri, hryggilegri og harmsögu-
legri.
Ég átti von á Vadja. Dyrabjöll-
unni var liringt. Ég fór til dyra. Ég
skal viðurkenna, að mér brá.
— Þú áttir ekki von á mér, sagði
Leonide (án nokkurs háðhreims).
Hann stóð kyrr á þröskuldinum,
studdi sig hálfvandræðalega á
svartviðarstafinn sinn með silfur-
hnúðnum. Var liann kominn til að
skjóta,mig? Þrátt fyrir vorhitann
var hann ívaðmálsfötum.Sólbrennt
hörund hans virtist vera óhreint.
linnudökk augun gljáðu af á-
hyggjum eða reiði.
— Gerðu svo vel að koma inn,
kæri vinur.
Grikkinn hikaði. Barkakýlið á
honum lireyfðist ótt og títt. Ætli
hann haldi áfram að tala eða fari
að æpa? Hann leit í kringum sig,
varp öndinni og settist í djúpan
hægindastól.
Mér létti. Sitjandi maður sýnist
aldrei eins hættulegur og sá sem
stendur, og hann er ekki lieldur
eins aumkvunarverður. Sjálfur stóð
ég enn, bæði til þess að vera var
um mig og til að sýna honum að
ég hefði nauman tíma.
— Þú áttir ekki von á mér, byrj-
aði hann aftur.
Nei, honum tókst hvorki að tala
í eðlilegum tón né sannfæra sjálf-
an sig um, að hann kæmi að mér
óvörum. Ég þagði, ákveðinn í að
láta hann koma upp um sig. Hann
laut höfði, og þögnin þjappaðist að
okkur.
Ég er viss um, að ef ég hefði far-
ið að spyrja hann um heilsufarið
eða boðið honum glas af viský, þá
myndi hann hafa lagt á flótta.
— Hitinn hér á illa við mig,
Théraz, myndi hann hafa svarað.
Það er lifrin, eins og vant er. Ann-
ars kom ég til að fá þig með mér
til Mena House, við gætum spilað
bridds þar . . .
Já, eitthvað myndi hann liafa
sagt í þessum dúr. Ég myndi hafa
tekið boði hans og farið út með
lionum. Og á morgun myndi Vadja
hafa komið aftur og „ástir okkar“
haldið áfram.
En ég sagði ekki neitt. Ég hreyfði
livorki legg né lið. Ég lét þögnina
umkringja Leonide, læsa klónum í
hann, neyða hann til að flýja eða
taka til máls.
Hann dró djúpt andann, og án
þess að líta á mig þuldi hann:
— Ég ásaka ykkur ekki, hvorki
þig né hana. En þessu getur ekki
haldið áfram lengur. Ég elska hana
enn og mun alltaf gera það. Hún
kemur aftur til min, ef þú lætur
hana afskiptalausa. Við ætlum að
fara burt í dag. Skrifaðu henni
aldrei. . . .
Röddin varð veikari og breyttist
í bænarróm:
— . . . enda þótt hún skrifaði
þér.
Þetta fannst mér ágætt. Hann
hefur ekki þor til að ausa hatri
sínu yfir mig. Þetta var prýðilegt.
Ég skal ábyggilega ekki sakna
Vadja. Nú var fétt af mér þungu
fargi. Ég þarf ekki að ásaka sjálfan
mig um framkomu mína gagnvart
ástmey minni. Þetta var fyrirtak,
en samt langaði mig til að sýna,
hvað ég get verið riddaralegur (eða
ósvífinn).
— Er hún fús til að fara með
þér? spurði ég.
~ Já-
— Það er ágætt. Ég skal lofa því!
Hann stóð upp, gekk til dyranna
— hann nærri hljóp — og hvarf.
Drottinn minn dýri, hvað van-
inn er í rauninni ægilegur! Ég
elska ekki Vadja og hef aldrei elsk-
að hana. Ég hef ekkert reynt til að
fá vissu fyrir því, livort þau hafa
farið saman né hversu lengi þau
ætla að vera í burtu. En það kemur
fyrir, að mig dreymir hana, og þá
byltist ég um í draumnum. Það er
nóg að ég sjái rósavönd í forstof-
unni — lienni þótti svo vænt um
rósir — þá fæ ég hjartslátt og fölna.
I gær sá ég í Boulác-safninu fara-
ó-líkneski úr granít frá Miðríkinu.
Við hlið mannguðsins er djúpt
inngreypt mynd af konu, eigin-
konu hans.
Þannig er því varið með okkur.
LÍF og LIST
15