Austurland - 23.12.1981, Síða 35

Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjálístœtt framhald
metsölubókarinnar Undir
kaistjörnu. Þegar írásögnin
heíst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í íullorðinna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
íallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstœð
aldaríarslýsing af þeim
sviðum Reykjavíkurlífsins á
kreppu- og hernámsárum
sem lítt hefur fyrr verið
hampað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalpersónur eru miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða af tilviljun samskipa
á leið suður. Á þeim rúma
sólarhring sem ferðin tekur
segir eldri konan þeirri yngri
slitur úr œvisögu sinni. Ai
hversdagslegri frásögn
hennar - og ekki síður því
sem hún lœtur ósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugaríar sem til
verður í harðbýlum og aí-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
ónefnd lýsing ungu konunn-
ar og að hve miklu leyti
hennar bíður sams konar
hlutskipti þrátt fyrir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér ®r mikilli sögu þjappað
saman á fáar blaðsíður í bók
sem snginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
séríara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skrifuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhverfi sínu,
uppreisn sem er háliáttavUlt
og steínulaus. Við fylgjum
honum eftir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka. í kommúnu
gamalla skólaíélaga sem
haía sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, i
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið íer fyrir
sjómannarómantík í lýsingu
höfundar.
Vandfundin er jafn hnyttin
lýsing á lííi og hugsunar-
hœtti ungs íólks nútímans og
í þessari bók. Máliarið er
ósvikið og sver sig í œttina
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir eíninu einkar vel.

V
* I
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
Ljóðasafn eins af állra list-
fengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að finna allar þœr
ljóðabœkur sem Vilborg
heíur gefið út, Laufið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar hafa birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að fá þau kvœði öll
saman á einum stað því
meðal þeirra eru mörg aí
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar haía notið
mikillar hylli og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar em skáldsögur þó að
þœr sceki að einhverju leyti
efnivið sinn til raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst líísbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok eru nokkrar
smœrri sögur þar sem frá-
sagnargáfa höfundar nýtur
sín einna best.
|R9^
r N -M

Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslaíullu
skáldsögu er eriitt að rekja
í stuttu máli. Hér er íléttað
saman píslarsögunni og írá-
sögn af því er andskotinn og
árar hans heimsœkja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það íólk sem
af því hlýtur uppreisn.
örlagasaga þess og ástar-
saga, er þungamiðja bókar-
innar upp írá því.
Mikhaíl Búlgakoí (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu fyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovésku tímariti 1966-7,
með ýmsum úrfellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsaín ljóða Snorra
Hjartarsonar fram að verð-
launabókinni Hauströkkrið
ylir mér.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem enginn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Fimmta bókin í sagnasaíni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slika bók leggja menn frá
sér með þakklœti og biðja
William Heinesen að liía í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson fœr ósvikið lof fyrir
þýðingu sína sem hinar fyrri í
þessu ritsafni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eílaust eftir að
vera öllum unnendum hans
kœrkomin upplyíting í annars
snautlegu jólabókaflóði."
SSHp.
„Þegar öðm hveiju er verið
að rífast út aí Norrœna
þýðingarsjóðnum, aldrei
heyrist þá nefnt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vafi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar em það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem af er."
ÓJDbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með þvi
besta aí þýddu eíni, sem
undirritaður hefur fengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
Per Wahlöö
MAÐUR UPPIÁ ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
ílokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur hafa komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
1
f '
\ ^ *
I M.
LJL
|, W ■: 1
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannafjölskyldu
í Wales skömmu fyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
íélagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
íólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn. full af hlýju,
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna íarið siQpjríör.
Þýðing Ólaís Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949 og seldist upp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð íyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðviksson er
löngru kunnur sem einn
fremsti rithöfundur okkar.
Með þessu sagnasaíni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
fjallar hér um samtíð okkar
frá sjónarhóli íramtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
bemn á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fj ölskrúðug 'nút ímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höfundur óttist að missa allt
út úr höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er.
f. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
íyrsta skáldsagan sem eftir
hannbirtist.
Mál H og menning