Birtingur - 01.06.1957, Page 14

Iðnmenningin og stórborgin voru erkióvinir þessarar hreyfingar, og þótt
undarlegt megi virðast var Le Corbusier í æsku talsmaður hins forna
handverks og skreytistíls. Hann stofnsetti meira að segja í félagi við nokkra
vini sína skreytilistarskóla, þar sem kenndar voru þær greinir er hann
réðst harkalegast gegn síðar. Talið er að efasemdir hans hafi fyrst vaknað
í kynnisför til Þýzkalands 1910, þegar hann sá vél breyta sléttum gljáfægð-
um járnbútum í eftirlíkingar handhamraðs járns. Mikil áhrif hafði upphafs-
maður járnbentu steinsteypunnar August Perret á þróun hans, og meðal
annarra sem hann telur fyrirrennara sína eru: Peter Behrens í Berlín,
Josef Hoffmann í Vín og ameríkaninn Frank Lloyd Wright. En það var
ekki fyrr en eftir langferð um Litluasíu og Grikkland að hann kom fram
sem fullmótaður persónuleiki. Um þá ferð hefur hann sagt: ,,Þá opinber-
aðist mér byggingarlistin.“
Árið 1919 stofnaði hann hið fræga tímarit sitt „l’Esprit Nouveau“ sem
hafði álíka áhrif í Frakklandi og Bauhaus í Þýzkalandi. Fyrsta setning
hans um byggingarlist í fyrsta hefti ritsins er þannig: „Byggingarlistin
er hugvitsamlegur, nákvæmur og glaðlegur leikur forma í ljósinu." Hann
átti þó ekki við að byggingarlistin væri leikur einn óháður lífinu og mönn-
unum: „Byggingarlistin — listin að fara á undan — er að reisa híbýli.“
Alla tíð síðan hefur Le Corbusier verið umdeildasti maður vorrar aldar.
Sumir líta á hann sem spámann og bjargvætti mannkynsins, aðrir sem
hreinan skýjaglóp. Við skulum nú leyfa honum sjálfum að tala svo að
hver og einn geti þar um dæmt. Myndir og textar eru tekin úr bókinni
„La maison des hommes", er gefin var út í París 1942. Því miður birtast
hér aðeins fáein blöð úr þessari stórfenglegu bók, en ættu þó að nægja
til að gefa mönnum nokkra hugmynd um bjartsýni höfundarins.