Birtingur - 01.06.1957, Blaðsíða 42

Jórunn Viðar:
ÍSLENZKA TÖNLISTARHÁTÍÐIN
Hin fyrsta hljómleikahátíð íslenzkra tón-
skálda var haldin í Reykjavík dagana 27.—
30. apríl 1957 í tilefni af 10 ára afmæli Tón-
skáldafélags íslands. Að vísu voru tvö ár
liðin frá afmælinu, og hugðu flestir að erfið-
leikarnir hefðu sigrað framtakssemi og bjart-
sýni forgöngumannanna. En svo var þó ekki.
Á einhvern óskiljanlegan hátt tókst að halda
hátíðina ekki aðeins með einum tónleikum,
heldur þremur í röð. Ýmist 1 ökla eða eyra,
sögðu sumir. Áhugi reykvíkinga fyrir þessum
tónleikum var eins og við var að búast: núll.
Aldrei hefur verið reynt að koma með ein-
hverja nýjung hér á sviði lista svo að hún
hafi ekki mætt áhugaleysi. Menn hefja ævi-
starfið fullir lífsgleði og bjartsýni, en um
leið og þeir reyna að framkvæma eitthvað af
áformum sínum er þeim greitt rothögg ein-
hversstaðar frá. Þeir átta sig um stund, •—
en sköpunarþráin verður ekki bæld. Þeir
reyna aftur — högg — og aftur: högg högg.
Samt eru rothöggin betri en sinnuleysið. Og
svo er það þó vonin um samsæti á sjötugsaf-
mælinu: Hver veit? II faut continuer, sagði
skáldið og hélt áfram að borða grautinn.
Þessi fyrsta íslenzka tónlistarhátíð var
okkur sem fáumst við tónlist mikið gleðiefni.
Hún sýndi að ihér er unnið og meitlað úr ís-
lenzku Lm af hugkvæmni og kunnáttu; tugir
manna vinna á sinn hljóðláta yfirlætislausa
hátt að verkefnum sem láta þá ekki í friði.
Um einstök verk verður ekki rætt hér né
flutning þeirra. Ekki verður samt hjá því
komizt að minnast þess flytjandans sem gerði
hátíðina ógleymanlega: Olavs Kiellands sem
með sínum kyngimagnaða tónsprota lýsti upp
hvern krók og kima hinna íslenzku tónverka
og var tónskáldunum til ómetanlegrar upp-
örvunar við undirbúning og flutning verka
þeirra. Dvöl þessa mikla stjómanda hér á
landi hefur þegar haft mikil og djúp áhrif á
íslenzka hlustendur, því öll meðferð hans á
verkefnum sinfóníuhljómsveitarinnar frá
upphafi hefur verið með þeim hætti að maður
hlýtur að bera allt annað saman við hana.
Að einn mesti andans maður á sviði tónlistar
í Evrópu skuli nenna að eyða hér starfsorku
sinni er okkur mikil gæfa.
Árum saman hefur undirrituð setið á fund-
um Tónskáldafélagsins og Bandalags ís-
lenzkra listamanna og hlustað á þann manna-
mun sem gerður er á ,,skapandi“ og „túlk-
andi“ listamönnum. Alltaf hefur þetta haft
sömu áhrif á taugakerfið í mér. Hvers vegna ?
Vegna þess að:
ef túlkandi list er ekki skapandi, þá er hún
engin list
ef skapandi list er ekki túlkandi, er hún
engin list
ef list er ekki sköpuð og túlkuð, er hún
ekki list.
Listin er óður hugans og hjartans borinn
uppi af háleitum hugsjónum og heitri skap-
gerð þess er skapar hana og túlkar. Flutning-
ur Kiellands er staðfesting þess.
Ég óska Tónskáldafélaginu til hamingju
með 12 ára afmælisdaginn og hlakka til þess
dags er önnur íslenzka tónlistarhátíðin verð-
ur sett.
36