Birtingur - 01.06.1957, Blaðsíða 40

rússneskan sósíalisma af öllum lífs og sál-
ar kröftum, en þessi ríki geta eigi að síður
ástundað ófriðvænlega og harðleikna utan-
ríkispólitík. Ef við viðurkennum að ný heims-
styrjöld sé mesti háskinn sem yfir okkur
vofir eins og sakir standa, þá markast við-
horf okkar við utanríkispólitík þessara ríkja
ekki af því, hvort sé réttara þjóðfélagsform:
bandarískt lýðræði eða rússneskur sósíal-
ismi, heldur af hinu, hvort hún er friðvænleg
eða ekki. Hvorki þessi hugmyndakerfi né önn-
ur nein sigra hvort sem er né verða sigruð á
vígvöllum, heldur í hjarta mannsins. Af þeim
sökum er það ekki stuðningur við sósíalism-
ann, heldur valdstefnuna, að verja íhlutun
Sovétríkjanna í Ungverjalandi. Sósíalisminn
væri einmitt miklu sterkari siðferðilega, ef
Sovétríkin hefðu tekið afleiðingunum af fyrri
ráðsmennsku sinni í landinu og haldið að sér
höndum í fyrrahaust. Sá sem segir nú að þessi
íhlutun hafi verið nauðsyn, hann segir um
leið að ein þjóð hafi rétt til að beita aðra
valdi — ef hún á annað borð er þess umkom-
in og telur það haldkvæmt hagsmimum sín-
um. Og þegar hann er búinn að fallast á
íhlutun hins austræna forusturíkis um mál-
efni annars lands, þá getur hann ekki frá
röklegu sjónarmiði sagt neitt við íhlutun hins
vestræna forusturíkis um málefni ennþá ann-
ars lands. Þá hefur aðeins skapazt það við-
horf, að einn æpir: auðvaldið fer í stríð!,
en hinn öskrar á móti: kommúnistar hefja
styrjöld! Fullyrðing stendur gegn fullyrð-
ingu, óp gegn öskri; og báðir þykjast hafa
jafnrétt fyrir sér. Annar aðilinn kveðst vera
að berjast gegn kommúnistum, hinn gegn
fasistum — það er valdstefnan í algleymingi.
Og út um allar jarðir klappa skammsýnir
karlar mannaveiðurunum lof í lófa, unz þeim
sprettur blóð undan nöglum í hrifningunni.
Þó eru f asistarnir stundum ekki aðrir en járn-
smiðir í ungverskri verksmiðju, kommúnist-
arnir löngum aðeins stúdentar sem vilja
hugsa á eigin ábyrgð.
4: Sósíalisminn fer um alla jörð, hvað sem
hver segir. En það verður honum aldrei til
verulegs framdráttar, að fylgjendur hans ger-
ist auðsveipir taglhnýtingar Sovétríkjanna;
enda ómæld sú bölvun, sem hlotizt hefur af
þeirri auðsveipni á liðnum áratugum. Og er
undarlegt langlundargeð sumra manna: að
láta sjálfa valdhafa Sovétríkjanna gera sig
að ómerkingum um helming þess, sem þeir
hafa sagt um þetta land, en gapa engu síður
upp á þá af sömu auðtryggninni og jafnan
áður. Þessi orð lúta að útlendu ástandi; en
ef einhverjir íslenzkir sósíalistar skyldu þó
hafa litla aðkenningu af þessu þolinmóða
langlundargeði, skal hér með á það bent að
nú eru ýms verkefni nærtækari en liggja í
vímu austur í löndum. Það væri til dæmis
æskilegt, að við rifjuðum öðru hvoru upp
það stefnuskráratriði okkar að koma her-
námsliðinu úr landi; og er bezt að segja það
fullum fetum: ef ríkisstjórnin gerir ekki
gangskör að brottför hersins, þá eigum við
sósíalistar að láta það varða stjórnarslitum.
Því er haldið fram. að hætti sósíalistar stuðn-
ingi við ríkisstjórnina vegna ágreinings um
hersetuna, þá komi íhaldið til valda og her-
inn verði fastari í sessi en nokkru sinni. En
slíkt er engin röksemd. Það er engin pólitík að
miða verk sín við það, hvað aðrir mundu gera
við þær og þær aðstæður, heldur er spurn-
ingin sú, hvað maður gerir sjálfur, hvort
maður stendur við fyrirheit sín og stefnu
— hvort maður ástundar pólitískt siðgæði.
Sósíalistar hafa látið ýms fleiri hagsmuna-
34