Austurland - 23.12.1993, Blaðsíða 20

20
JÓLIN 1993.
syngjandi um götur bæjarins á
kvöldin. Sungiö var margraddað
\ið mikla ánægju bæjarbúa.
Vetrarvcrtíðar og síldveiðar
settu óhjákvæmilega sinn svip á
spilantennsku okkar en allir
stunduðum \ið þessa vinnu. Ég
man eitt sinn á gamlaárskvöld
þegar \áð vorum að spila úti í
barnaskóla að Esja kom siglandi
inn fjörðinn og þá var okkur ekki
til setunnar boðið. Við stukkum
frá hljóðfærunum og inn á
bryggju og vorum farnir áleiðis ;í
vertíð innan viö hálftíma frá því
að \ið sátum við hljóðfærin í
barnaskólanum.
Við Geir hófðum harmónik-
urnar með okkur á síldarvertíð-
amar og þegar við vorum báðir
á Stellu spiluðum við stundunr á
síldarböllum í landlegum. A
þeim tíma voru oft veiðibönn
vegna mikillar síldveiði. í einu
slíku fengum við fyrirmæli um að
veiða. því við fengjum löndun
fyrir austan. Við fórum út og
fylltum Stellu en þá komu önnur
orðsending þess efnis að við
fengjum ekki löndun fyrir aust-
an. Við héldum því inn á Siglu-
fjörð. fengum þar lánuð löndun-
armál og héldum út á Siglunes-
krók. Þar voru hífð við undirleik
okkar Geirs. að fyrirmælum
áhafnarinnar. 900 mál af síld í
sjóinn.
Ég man að tvö lög gerðu sér-
staklega mikla lukku á okkar
spilatíma. Það vom lögin Suður
uin höfin og Víóletta. Annars
spiluðum við mest þau lög sem
gengu á stríðsárunum.
Mig minnir að við fengjum tut-
tugu og fimm krónur fyrir að spila
í Gúttó en fimmtíu krónur fyrir
skólaböllin sem voru miklu stærri
böll. Þessu skiptum við í þrjá
staði.
Svo kom að því að leiðir skildu
og Kátir félagar hættu spila-
mennsku.
Veiðibjallan
Einu sinni þegar við vorum að
koma heim af vertíð keyptum við
okkur bíl af Steindóri bílakóng í
Reykjavík. Þetta var Enskur
Ford, 8 cynlindra árgerð 1935.
Mig minnir hann kosta 3.000. Við
fengum hann ekki fiuttan austur
með skipi svo viö urðum að fara
landleiðina.
Ásamt mér fóru og sóttu bílinn
Guðmundur Jónsson og Björg
Sigurðardóttir á Akri og Siguröur
Jensson bakari. Þrátt fyrir veg-
leysur nær alla leið austur tókst
okkur að koma bílnum á Reyð-
arfjörð og sótti Hafaldan okkur
þangað og flutti heim. Þennan bíl
notuðu Kátir félagar í tengslum
við spilamennskuna og einnig til
fólksfiutninga og var þetta fyrsti
bíllinn sem rekinn var sem
leigubíll hér í bæ. Það var líka í
nógu að snúast á bílnum á kjör-
dögum og fólk sótt á honum og
keyrt á kjörstaö. Hilmar og Geir
þóttu afliurða góðir kosninga-
smalar og einu sinni þegar þeir
voru í slíku starli á bílnum stóð
Eysteinn Jónsson ásamt flcirum
hjá kjörstaðnum og sagði „þessa
hefði ég viljað eiga".
Þetta var mikill ævintýrabíll.
Hann var alltaf kallaður Veiði-
bjallan, ekki veit ég af hverju.
En hann var ákaflega huggulegur
m. a. voru rauðar plussgardínur
fyrir gluggum og milli fram- og
aftursætis. Bíllinn hafði tvær
flautur og þegar ýtt var á aðra
þeirra, sem var hnappur í mæla-
borðinu, hljómaði fánasöngur
Bandaríkjanna „Stars og
Stripes"
Einu sinni þegar ég var að fara
á bílnum inn í sveit mætti ég am-
erískum herflokki inn við Hof.
Flokkurinn sem taldi 50 - 60
manns var að koma frá Reyðar-
firði og marseruðu þeir á eftir
borðalögðum offisera. Þetta var
æfingarganga hjá þeim og héðan
voru þeir fluttir sjóleiðis aftur til
Reyðarfjarðar. Þegar ég kem að
herflokknum skipar offiserinn
þeim út á vegkantinn og ég styð
á flautuna sem spilar Stars and
Stripes. Hermennimir brugðust
allir skjótt við báru höndina upp
að húfuderunum og hrópuðu
húrra meðan ég keyrði meðfram.
Ekki var þó öllurn um bílinn
gefið og faðir ungrar blómarósar
sem hélt gangandi af stað inn í
sveit á skemmtun kallaði á eftir
henni „passaðu þig á helvítis
glæpatíkinni.
Það var mikið að gera hjá okk-
ur þegar útiskemmtanirnar voru
haldnar í Kirkjubólsteig. Þetta
var eini fólksbíllinn á staðnum og
hann stoppaði ekki allan daginn.
Fólkið safnaðist saman á torginu
og við keyrðum til skiptins og
hættum ekki fyrr en allir voru
komnir inn í Teig.
Einu sinni fórum við á Veiði-
bjöllunni upp á Hérað á Eiða-
skemmtun. Við fengum lánaða
nótabáta af Sæfinni hjá Gísla
Kristjánssyni og símastaura feng-
um við lánaða hjá Kristínu Ág-
ústsdóttur símstöðvarstjóra.
Við festum svo bátana saman
hlið við hlið og lögðum síma-
staurana yfir þá. Tókum svo bát-
ana upp í fjöru í Víkinni og
keyrðum bílnum eftir staurunum
um borð í nótabátana og festum
hann á staurana sem lagðir voru
yfir bátana. Anton Lundbergdró
okkur svo til Viðfjarðar á báti
sem hann og Stefán Höskuldsson
áttu og hét Björgvin. Kristján
sonur Lundbergs var einn af
áhöfn Veiðibjöllunnar í þessari
ferð. Sama aðferð var svo notuð
við að koma bílnum í land í
Viðfirði.
Svo var brölt á bílnunt upp á
Hérað og þar vorum við í þrjá
daga, aðallega á Eiðaskemmtun-
inni. Svo var lagt af stað heim og
að sjálfsögðu ekið í gegn um
Reyðarfjörð. Þá voru þar aðal-
stöðvar breska hemámsliðsins á
Austurlandi. Þegar við komum
nokkuð niður í Reyðarfjörð
komum við að breskri varðstöð.
Þar stóð breskur hermaður með
byssu viðveginn. Hanngafokkur
merki um að stansa en við sinnt-
um því engu. Hann dró þá upp
byssu og ntiðaði beint í gluggann
hjá okkur en þá sagði einn í bíln-
um „blessaður haltu áfram það
er bara Englendingur, sem held-
ur á byssunni". Svo keyrðum við
framhjá og varðmanninum og all-
an tímann miðaði hann bysunni
á okkur.
Þegar við komum niður á
Reyðarfjörð var þar mikil skothr-
íð og hamagangur. Við vorum
stöðvaðir og hermenn tóku okk-
ur og settu okkur inn í torfkofa,
sem var víst ioftvarnarbyrgi. Mál-
ið var þá þannig að þýsk flugvél
kom fljúgandi lágt inn Reyðar-
fjörðinn og byrjuðu Bretamir að
skjóta á hana út við Vattanes en
þar höfðu þeir herstöð. Síðan
skaut hver hermaður þar sem
hann var staddur og þegar flug-
véiin kom inn að þorpinu tóku
loftvamarbyssurnar við. Sjónar-
vottar sem fylgdust með sögðu
að kúlumar hefði aldrei farið
nærri flugvélinni en í loftvarnar-
byssunum var tíunda hver kúla
upplýst svo auðvelt var að fylgjast
með þeim. Svona flaug vélin í
skothríðinni inn Reyðarfjörð og
út aftur. Talið var víst að vélin
hefði verið að taka myndir og að
engin kúla hefði hæft hana.
Eftir að orrahríðinni linnti var
okkur hleypt út úr kofanum en
þetta hafði tafið okkur í um tvo
og hálfan tíma. Við keyrðum síð-
an í Viðfjörð og fórum heim á
sama hátt og suður.
Diskótek
Eftir að Kátir félagar hættu að
spila saman myndaðist sama tóm-
rúmið í dansmenningunni og
þegar Svavar Benediktsson hætti
að spila fyrir okkar tíð. Ég tók
það þá til bragðs að fá Gúttó á
leigu. Fékk mér stórt útvarp,
upptrekktan grammofón með
picup og heilmikið af góðum
plötum. Út úr þessu kom ágætis
músik og þannig hélt ég mörg
diskótek. Diskótekin voru vel
sótt, oftast nær fullt hús og inn-
koman var góð, nokkur hundruð
krónur í hvert skipti. Mest man
ég eftir að sjö hundruð króna inn-
komu og það var dágóður pen-
ingur á þessum árum. Reksturinn
var ódýr svo þetta kom vel út
fyrir mig.
Friðjón Þorleifsson var ásamt
fleirum dyravörður en ég sá einn
um hljómflutninginn og mundi í
dag vera kallaður plötusnúður
eða skífuþeytari. Ekki er ósenni-
legt að hér hafi verið um fyrsta
diskótekið á Islandi að ræða.
Lokaorð
Kátir félagar hættu að spila á
dansleikjum 1942 - 43 og höfðu
þá starfað saman í blíðu og stríðu
síðan 1939.
Á þessum árum þekktust varla
hljómsveitir á böllum nema þá í
Reykjavík og á öðrum stærri
stöðum og mér er til efs að aðrar
hljómsveitir hafi verið starfandi
á Austurlandi á þessum árum.
Algengast var að leikið væri á
eina harmoniku á böllum og það
er ekki fyrr en um og eftir 1950
sem tromman bætist við.
í þessum minningarbrotum er
langt frá því að allir séu upptaldir
sem spiluðu í Neskaupstað á
þessurn tíma, aðeins sagt frá
nokkrum þeirra.
Brœðurnir Óskar og Geir Bjarni með nikkurnar.
Pausóttu „Veiðibjölluna", Sigurður Jensson, Óskar, Björg Sigurð-
ardóttir og Guðmundur Jónsson á Akri.
Veiðibjallan fyrir framan Merki, heimili Óskarsog Geirs Bjarnu.
Norðf irðingar takið eftir!
Frá fimmtudegi til sunnudags:
10% afsláttur af réttum á matseðli
Frí heimsendingarþjónusta á pizzum og
hamborgurum kl. 18 - 21
Auk þess í desember:
Allt 2 lítra gos á kr. 170,-
Ath.: Ef þú kaupir jólagosið hjá okkur keyrum við
því heim, þér að kostnaðarlausu
Gott í skóinn-tilvaliðfyrirjólasveinaáöllum aldri
Nýjar vídeómyndir fyrir jólin
Shellskálinn sr 71654