Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Blaðsíða 123

„Dansar við úlfa“ og önnur nöfn
HÖSKULDUR ÞRÁINSSON
!• Inngangur
Fyrir nokkrum árum var sýnd hér í kvikmyndahúsum ágæt mynd
Sem nefndist Dansar við úlfa} Ég hef líklega fyrst heyrt af mynd-
lnni í útvarpsauglýsingum og þá heyrðist mér að nafnið væri
Dansað við úlfa? Þegar ég sá nafnið á prenti fannst mér það svolít-
einkennilegt fyrst en taldi svo líklegast að það væri nafnliður þar
Seni forsetningarliðurinn við úlfa væri ákvæði (eða fylliliður) með
fleirtöluorðinu dansar. Formgerðin væri þá sú sama og í orðasam-
böndum eins og glímur við Glám eða karlar með skalla — sem sé
enthvað á þessa leið (hér táknar NL nafnlið samkvæmt venju og FL
forsetningarlið sem er hér hluti nafnliðarins eins og myndin á að
sýna):
(1) NL
fs NL
dansar við úlfa
lslenska heitið var þýðing á hinu enska, Dances with Wolves, og það
heiti mátti líka túlka á sama hátt, þ.e. sem nafnlið sem innihéldi for-
setningarlið. En þegar ég sá myndina komst ég að því að nafnið átti
alls ekki að túlka svona. Aðalsöguhetjan (sem Kevin Costner lék) var
vhur maður sem settist að á yfirráðasvæði Sioux-indíána í Bandaríkj-
Ég þakka tveim yfirlesurum ágætar athugasemdir við upphaflega gerð greinar-
*nnar þær ieKic|u tu no^un-a lagfæringa og vöktu líka athygli mína á því að sumt af
flu Sem se8'r fe'ur áreiðanlega í sér nokkra einföldun. En vonandi getur þessi
§a þá orðið til þess að vekja áhuga á því að þetta viðfangsefni, formgerð nafna,
er2ði skoðað nánar.
að - ^anni8 segist annar yfirlesarinn líka hafa túlkað nafnið fyrst. Við komum síðar
sstæðunni. Hinn segist líklega hafa talið þetta einhvers konar tilvimun, sbr. „Held-
r 1 feldinn og horfir í eldinn...“
ísl,
enskt mál 25 (2003), 121-135. © 2004 íslenska málfrœðifélagið, Reykjavík.