Vera - 01.04.1991, Síða 7

MEÐ HEIMINN í HÖNDUM OKKAR
etta er Vera. Hún er
að nálgast yngri mörk
miðs aldurs, ágætlega
menntuð kona og
þokkalega launuð, ánægð með
líflð og hlutverk sitt í þvi. Hún
er mikil baráttukona fyrir betri
heimi. Fyrir honum hefur hún
barist siðan á barnsaldri á
ýmsum vígstöðvum - bæði
persónulegum og pólitískum.
Nú er Vera að verða æ með-
vitaðri um nauðsyn þess að
hlúa vel að þeim heimi sem
hýsir okkur. Reyndar hefur
henni verið innrætt frá blautu
barnsbeini að hreint land sé
fagurt land, en nú er í alvöru
að renna upp fyrir henni að
Móðir Jörð er í mikilli hættu
vegna framkomu mannkyns
við hana.
En Vera skilur ekki alltaf
röksemdir „grænnar hugsun-
ar“. Hún er alin upp í fögrum
dal norðan heiða, þar sem
lífsbaráttan var hörð og sauð-
kindin ekki versti óvinur
þjóðarinnar. Stundum finnst
henni að umhverflsverndar-
sjónarmið séu lúxusskoðanir
þeirra sem ekki hafa þurft að
beij'ast íyrir tilveru sinni. Um
þessar mundir er hún að reyna
að samræma í sjálfri sér þann
hugsanagang íslenskrar
bændamenningar sem hún
ólst upp við og heiðgrænan
hugsunarhátt hinna sið-
menntaðu nágrannaþjóða.
Vera á danska vinkonu,
sem er með sín umhverfis-
verndarsjónarmið á hreinu og
liflr samkvæmt þeim. Jytte
sparar orku. Hún hjólar í
vinnuna, stendur aldrei leng-
ur en mínútu undir heitu
sturtunni og þegar hún eldar
lætur hún suðuna koma upp í
pottunum, en seyðir síðan
matinn i sænginni sinni. Jytte
hefur litið sólarorkuver á þak-
inu hjá sér og haug fyrir líf-
rænt rusl í bakgarðinum. Hún
flokkar alft rusf sem frá henni
fer og ekki lætur hún heldur
hvað sem er inn fyrir sínar
varir. Jytte hefur líka ákveðn-
ar kenningar um sálarlíf Móð-
ur Jarðar. Um daginn skrifaði
hún Veru harðort bréf og sagði
að Heklugos og önnur geð-
illska íslenskrar náttúru upp
á síðkastið væri refsing fýrir
drápið á litlu, sætu hvölunum.
Þetta fannst Veru ekkert frá-
leit hugmynd, en þó fannst
henni Móðir Jörð ekki velja
rétta tímann til að refsa
íslendingum fyrir hvalveiðar.
Vera vildi gjarnan vera jafn
meðvituð og Jytte. En það er
svolítið erfltt að vera það
svona ein og sér. Það væri til
dæmis tilgangslaust fyrir
hana að flokka ruslið sitt, það
lendir hvort sem er allt í einum
graut á haugunum. Þar sem
hún vandist nýtni í æsku
geymir hún allar umbúðir í
þeirri von að geta endurnýtt
þær. Það tæmdust margar
hillur í geymslunni þegar farið
var að taka við dósum til
endurvinnslu. En nú er
geymslan orðin yflrfull af nyt-
sömum krukkum, sem nýtast
henni þó ekki. Hún getur
hvergi losað sig við þær og hún
hefur ekki tíma til að fylla þær
af sultu. Vera hefur hreinlega
ekki tíma til að vera „græn".
Hún er svo upptekin við að
bjarga heiminum. „Og hér á
landi bjargar maður ekki
heiminum bíllaus", hugsar
hún þegar hún sest upp í
bílinn og bætir enn við loft-
mengunina á leiðinni á ein-
hvern fundinn. Stundum
hvarflar það að henni að hún
hefði gert Móður Jörð meira
gagn með þvi að sleppa fund-
inum en stoppa í staðinn í
götótta sokka, sem hún varð
að fleygja sökum tímaskorts.
En hún vill ekki fyrir nokkurn
mun láta njörva sig niður á
heimilinu. Hún er hrædd um
að þurfa að fórna nýfengnu
kvenfrelsi sínu á altari um-
hverfisverndarinnar. „En það
er nú samt skrítið með alla
þessa nútímatækni sem á að
létta okkur heimilisstörfln að í
rauninni gerir hún fíflð ekkert
auðveldara", hugsar Vera
stundum. Þá hugsar hún um
mömmu sína sem átti ekki
sjálfvirka þvottavél heldur
stóð bogin yflr böfunum. En til
mömmu hennar voru ekki
gerðar þær kröfur að fjöl-
skyldan væri alltaf í tandur-
hreinum, ilmandi fötum.
Mamma hennar þvoði ekki
daglega.
Vera vildi að hún hefði jafn
afdráttalausa afstöðu í um-
hverflsmálum og sjö ára dóttir
hennar. Barnið neitaði að
skrifa í aðra hvora línu í
skriftarbókinni og þegar kenn-
arinn fór að grennlast fyrir um
hvað þessari sérvisku ylli,
svaraði sú stutta: „Mér flnnst
það óþarfa pappírseyðsla."
Vera fylltist stolti þegar hún
frétti þetta. Hún fylltist bjart-
sýni og von um það að næsta
kynslóð kippi þessum málum í
lag. En hún fann lika fyrir
samviskubiti. Samviskubiti
yfir því hvernig hún og sam-
ferðamenn hennar hafa leikið
þetta land sem börnin eiga að
erfa.
BÁ
7