Vera - 01.04.1991, Qupperneq 17

DuraHHHHHi
Wtmm
BLEYJUÞVOTTAÞJÓNUSTA
Veturinn 1986 skrifaði ég
smá pistil í VERU um bleyju-
þvottaþjónustu í Bandaríkjun-
um. Síðsumars 1985 varð ég
móðir í fyrsta sinn og eins og
sönn nútímakona ætlaði ég
ekki að verða bleyjuþvotti að
bráð. - Pappírsbleyjur skyldi
ég nota. - Þegar ég svo birtist
með dóttur mína tíu vikna
gamla vestur í Kaliforníu beið
hinn nýbakaði faðir ekki að-
eins með stólpa barnarúm,
skiptiborð og ekta evrópskan
barnavagn heldur og með
dijúgan skammt af fínustu
pappírsbleyjum.
Fljótlega eftir komu mina
vestur veitti ég því athygli að á
fímmtudögum birtist brúnn
sendiferðabíll í hverfínu okkar,
sem staðnæmdist við nokkur
hús og bílstjórinn stökk út úr
bílnum með poka fullan af
einhveiju hvítu sem hann
skildi eftir við húsdyrnar og
tók alveg eins poka með sér
upp í bílinn í staðinn. Þegar ég
hafði fylgst með atferli þessa
manns nokkra fimmtudaga í
röð stóðst ég ekki mátið, gekk
til hans og spurði hvað í
ósköpunum hann væri að
gera. "Oh this is just diaper
service” svaraði hann eins og
ekkert væri augljósara. En
þegar hann sá undrunar-
svipinn á mér útskýrði hann
bleyjuþvottaþjónustuna nán-
ar. Jú, henni er þannig háttað
að þú gerist áskrifandi að tau-
bleyjum, stærð vikuskammts
fer eftir þörfum hvers og eins
frá fímmtíu til áttatíu bleyjum
á viku. Áskriftinni fylgir plast-
tunna, með loftþéttu loki, og í
hana setur þú óhreinu bleyju-
urnar, sem má alls ekki skola,
aðeins hrista ef með þarf, því
allur umfram vökvi í bleyju-
pokann þyngir bleyjuburðinn.
Og verðið á þjónustunni er ná-
kvæmlega það sama og þú
greiðir fyrir vikuskammt af
pappírsbleyjum. Mér leist
strax svo ljómandi vel á þjón-
ustuna að ég gerðist áskrif-
andi á staðnum.
Já, mér leist svo vel á þessa
þjónustu að ég mátti til með að
skrifa smápistil um hana í
VERU. Um leið og hann átti að
vera innlegg í umhverfisvernd-
arumræðuna, stakk ég upp á
því að framtakssamar konur
tækju sig til og kæmu af stað
slíkri þjónustu hér á landi.
Á þessum árum var einka-
framtakshugmyndin í algleymi
og ég var fullviss um að fyrir-
tæki sem þetta yrði kvenna-
listakonum til mikils sóma. En
orð mín höfðu engin áhrif, og
seinna var mér sagt að les-
endur VERU hefðu helst talið
frásögnina um bleyjuþvotta-
þjónustuna vera góða grin-
sögu frá henni Ameríku.
Nú er öldin önnur og ís-
lendingar að vakna til með-
Ljósmyndir: Anna Fjóla Gísladóttir
vitundar um hversu mikil
mengun stafar af pappírs-
bleyjum. í Bandarikjunum eru
pappírsbleyjur einn fyrirferða-
mesti úrgangur sem um getur,
auk þess sem plastið og trefj-
arnar sem þær eru búnar til
úr, eyðast aldrei. Rikisstjórinn
í Maine fylki, sem er kona, reið
á vaðið og kom því í gegn fyrir
skömmu að sala og notkun
pappírsbleyja í fylkinu er með
öllu bönnuð. Rikisstjórar í
öðrum fylkjum eru að hugleiða
að setja sams konar lög og er
það trú manna að innan tiu
ára verði notkun pappírsbleyja
meira og minna aflögð i
Bandaríkj unum.
Það þarf kannski ekki lög
til, þvi umræðan um skaðsemi
pappírsbleyja hefur vakið for-
eldra til vitundar um ábyrgð
þeirra og eins og við er að
búast hefur bleyjuþvottaþjón-
usta tekið mikinn fjörkipp um
gjörvöll Bandaríkin. Þjónusta,
sem nefna má til fróðleiks,
hefur verið við líði þar vestra
frá lokum seinni heimsstyrj-
aldar!
En það er ekki aðeins
bleyjuþvottaþjónustan sem
blómstrar, heldur einnig fram-
leiðsla á bleyjubuxum. í Santa
Barbara, þar sem ég hef verið
búsett, er bleyjubuxnasauma-
stofa, sem framleiðir bleyju-
buxur úr vatnsheldu næloni í
öllum regnbogans litum. Fyrir
nokkrum árum börðust eig-
endur í bökkum og voru til
húsa í smá kytru. Undanfarin
áir hefur eftirspurnin aukist
svo að framleiðslan hefur tvö-
faldast og geta eigendur nú
alls ekki annað eftirspurn.
Á þvi herrans ári 1991 ætti
lesendum VERU að vera ljóst
að taubleyjur, bleyjubuxur og
bleyjuþvottaþjónusta eru ekk-
ert grín. Og nú legg ég til að
framtakssamar konur taki sig
til og opni ekki aðeins bleyju-
þvottaþjónustu heldur setji
líka á stofn saumastofu og
framleiði bleyjubuxur í is-
lensku fánalitunum.
Gangi ykkur vel!
Inga Dóra Björnsdóttir
„GRÆN" RAÐ
NOKKUR
• Hentu aldrei rusli á víða-
vangi. Plasthringir utan af
gosdósum eru dauðagildra
fyrir fugla og físka.
• Drekktu meira vatn! Það
eru forréttindi að hafa jafn
gott vatn og við höfum (ilest)
og ætti að drekka mun
meira af því.
• Óbleiktur pappír er best-
ur, svo endurunninn.
• Rafhlöðum er hægt að
skila á sérstaka söfnunar-
staði og útrunnum lyijum
má skila í apótek sem senda
þau í eyðingu.
• Kauptu vörur sem er
minna pakkað inn!
• Forðastu ál, álpappir, ál-
dósir og álpönnur. Heildar-
magn áls er mikið í sorpi og
það safnast fyrir sem
illnýtanlegur úrgangur.
• Skerðu niður styttri bíl-
túra, notaðu almennings-
farartæki þegar hægt er,
notaðu blýlaust bensín ef
bíllinn þolir það, samnýttu
bilinn með t.d. vinnu-
félögum, láttu bilinn aldrei
ganga í lausagangi og aktu
innan löglegs hraða.
• Veldu þau þvottaefni sem
innihalda sem minnst af
bleikiefnum. fosfati eða ilm-
efnum.
• Ýmis lönd hafa
komið á sérstökum merkjum
fyrir þær framleiðsluvörur
sem eru minna skaðlegar
umhverfínu en aðrar.
Kynntu þér merkin - framtið
jarðar er í innkaupakörfunni
þinni.
Neytendablaðið, 4. tbl.
1990 og The Green Con-
sumer Guide From Sham-
poo to Champagne.
17