Vera - 01.06.1992, Blaðsíða 31

konum og rýnt í niðurstöður
þeirra og nýjar rannsóknir skipu-
lagðar.
Almennt virðist t.d. hafa verið
litið framhjá þeirri staðreynd að
nær helmingur allra kvenna rétt
eins og karla deyr úr hjartasjúk-
dómum. Þegar litið er á tölulegar
staðreyndir má sjá að lífslíkur
kvenna með kransæðaþrengsli
eða drep í hjartavöðva eru mun
verri en karla, en þær fá hjarta-
áfall síðar á ævinni en karlar eða
um sjö til tíu árum seinna. Þrátt
fýrir þessa staðreynd hefur rann-
sóknum einkum verið beint að
miðaldra körlum.
Ymsir vísindamenn hafa nýlega
bent á það að starsýni manna á
niðurstöður úr þeim rann-
sóknum sem gerðar hafa verið á
körlum skapi hugrenningatengsl
sem fá heilbrigðisstarfsfólk og
aðra til að trúa því að miðaldra
karlar séu aðalfórnarlömb
hjartasjúkdóma. Þetta hafi hins
vegar leitt til alvarlegra tafa á þvi
að konur sem sendar eru á
sjúkrahús með verk fyrir brjósti
séu sjúkdómsgreindar og með-
höndlaðar rétt. Ljóst er að meiri
og betri upplýsingar vantar sem
afla þarf með sérstökum rann-
sóknum á konum. Talsverð um-
ræða hefur orðið um það hvers
vegna konum vegnar verr en
körlum eftir kransæðastíflu.
Ýmsar skýringar hafa verið gefn-
ar, hærri aldur, almennt verri
heilsa áður en hjartaáfallið verð-
Dr. Ruth Kirchstein
segir að ástæða sé til
að efast um það að
greining og meðferð
ýmissa sjúkdóma
kvenna hafi verið
viðunandi hingað til.
Engar rannsóknir á
sjúklingum verða
styrktar af NIH, ef
þær útiloka konur,
nema haldbærar
skýrinaar fylgi hvers
vegnapær séu ekki í
rannsóknahópnum.
ur, töf á þvi að meðferðar sé leitað
og svo taflr við sjúkdómsgrein-
ingu.
Nýlega tóku sig saman nokkrar
þingkonur á bandaríska þinginu
og hófu opinbera umræðu um
málið og bandarísku læknasam-
tökin (American Medical Associa-
tion (AMA)) fylgdu í kjölfarið.
Pólitískur þrýstihópur hefur verið
myndaður til að fylgja málinu
eftir og eru nú 143 öldungadeild-
arþingmenn í honum. Hópurinn
hefur lofað að leggja fram mörg
frumvörp um heilbrigðismál
kvenna og gert ítarlega áætlun
sem miðar að því að bæta heilsu
kvenna. Fjármögnun er hins veg-
ar óviss vegna efnahagsörðug-
leika. (Skyldi þessi viðbára
nokkru sinni hafa heyrst fyrr
þegar konur eru annars vegar?)
Heilbrigðisráðuneytið telur þó
að ná megi mörgum þessum
markmiðum með því að breyta
áherslum ýmissa stofnana sem
fýrir eru. Hópurinn áformar að
setja á stofn, til frambúðar,
sérstaka heilsumiðstöð kvenna
innan bandarísku heilbrigðis-
visindastofnananna (NIH). Líklegt
er talið að þessi miðstöð komist á
laggirnar þar sem ný forstöðu-
manneskja þessara umfangs-
miklu og rómuðu stofnana er
kona, Dr. Bernadine Healey, og
hún hefur lofað þvi að rannsóknir
á heilsufari kvenna og ráðning
fleiri vísindakvenna verði meðal
forgangsverkefna hennar.
Tveggja ára áætlun heilbrigðis-
ráðuneytisins um heilbrigðismál
kvenna er í 39 liðum og þar er
krafist meiri rannsókna og skipu-
legrar leitar að krabbameini í
brjóstum og eggjastokkum, bein-
þynningu, alnæmissmitun og
lyfja- og áfengismisnotkun meðal
kvenna. Ennfremur, að fleiri
sjúkdómum kvenna verði betur
sinnt eins og þunglyndi, átsjúk-
dómum (lystarstoli og hömlu-
lausu áti), Alzheimer sjúkdómi,
sjálfsofnæmissjúkdómum og að
fátækum konum frá minni-
hlutahópum verði auðveldaður
aðgangur að heilbrigðisþjón-
ustunni. Þessum ólíku viðfangs-
efnum, verður síðan dreift á
ýmsar rannsóknar- og þjónustu-
stofnanir í Bandaríkjunum.
Þó að heilbrigðiskeríið í
Bandaríkjunum séu um margt
ólíkt okkar og mun fleiri ein-
staklingar án frum heilsugæslu
en hér á landi er ýmislegt í þess-
um fréttum sem hvetja ætti
íslenskar konur til að vera
vakandi fýrir þeim hagsmunum
sem sérstaklega varða konur.
Okkur sjálfar, ömmur okkar,
mæður, dætur, systur, vinkonur,
frænkur og allar þær mörgu kon-
ur sem koma okkur við. □
Guðrún Agnarsdóttir
Byggt á eftirfarandi greinum.
Tuula Fabrizio: Have women patients been
treated differently from men? Nordisk
Medicin 1991, 106:276-278.
Joseph Palca: NIH's vision runs into political
reality, Science 1992.255: 529-530.
Frá Borgarskipulagi
SKÓLPHREINSISTÖÐ
VIÐ ÁNANAUST
Hjá Borgarskipulagi er nú til kynningar tillaga að skólphreinsistöð við Ananaust.
Þessi skólphreinsistöð er hluti af framtíðaráætlunum Reykjavíkur í fráveitumálum,
en þær fengu staðfestingu umhverfisráðherra 20. febrúar 1992
með Aðalskipulagi Reykjavíkur 1990-2010.
og greinargerð verða til sýnis á Borgarskipulagi Reykjavíkur, Borgartúni 3,
9.00 til 15.00 alla virka daga frá 22. júní til 3. júlí 1992.
Ábendingar eða athugasemdir, ef einhverjar eru,
skulu-berast Borgarskipulagi eigi síðar en 3. júlí nk.
31