Freyr - 01.02.1906, Blaðsíða 13

PREYK.
29
eða fulltrúar búnaðarþingsins." Þar sprakk
kýlið! Hr. H. J. og skoðunarbræðrum bans
er ekki nóg að þjóð og þing bafi tryggilegt
eftirlit með félaginu, og stjórn og þing (meiri
hlutinn) geti ráðið hvernig það ver fó því, er
það befir til umráða. Xei, aðalatriðið er, að
ráðberra og bans flokkur á þingi (meiri hlut-
inn), geti á hverjum tíma ráðið kosningum
meiri hluta fulltrúanna, og hverjir eru í stjórn
félagsins. — Einmitt það, hugsjónin hans
Caligvla er ekki dauð enn þá: að setja öll
höfuð Rómaveldis undir einn hatt, svo hægt
sé að höggva þau öll aí í einu!
Eg sýndi fram á í „Frey“ seinast, hvern-
ig fara mundi fyrir Bf. Isl. ef pólitískir flokk-
ar ættu að stjórna því. Við það skal ég eigi
bæta hér. Aftur á móti vil ég benda hr. H.
J. á að engin trygging er fyrir, að Búnaðarfé-
lagið tæki frekar tillit til vilja þingsins, en
það gjörir nú, þótt þingið kysi meiri hluta
fulltrúauna.
Það er kunnugt að þingmenn og aðrir,
sem kosnir eru til þesskonar starfa og hér er
um að ræða, fara eigi eftir vilja kjósendanna
frekar en þeim sýnist. Má í þvi efui benda
á framkomu hr. H. J. sjálfs í ritsimamálinu á
þingi í sumar og áskoranir Húuvetninga til
alþingis. Þá ætti hr. H. J. að vera kunnugt
um, að enda þótt alþingi kjósi báða gæzlu-
stjóra Landsbankans, ræður það þó litlu um
hvernig bankanum er stjórnað. Þótt bankalög-
in séu 20 ára gömul, er t. d. enn ekki farið
að fullnægja þeim nema að nokkru leyti. Þann-
ig er ekkert bankaútibú komið á fót á Seyð-
isfirði, og aðeins örfá ár síðan að útibúin á
Akureyri og Isafirði fóru að starfa. — Alþingi
ákvað laun bankastjóra tiltölulega mjög há, og
ætlaðist til að hann fengist eingöngu við banka-
stjórastarfið, enda meira en nóg verkefni. En
hver hefir reyndin orðið! Nú verandi bankastjóri
hefir frá því fyrsta, að hann tók við stöðunni,
aldrei setið sig úr færi, að ná í aukastörf, sem
völd eður virðing hefir fylgt, verið lengi þing-
maður, bæjarfulltrúi, formaður og meðeigandi
í fjölda mörgum félögum o. s. frv. o. s. frv.
Þetta hefir jafnt þingmönnum sem öðrum ver-
ið kunnugt, enda átalið fleirum sinnum á þingi,
en árangurslaust.
í>á segír hr. H. J. að ef forseti Bf. ísL
sé ráðríkur, og nái öðrum meðstjórnarmanni
sínum á sitt band, geti hann hagnýtt sér þær
mörgu þúsundir, er félagið fái úr landssjóði,
án þess neitt sé hægt að gjöra fyr en eftir á.
I þessu er neisti af sannleika, en lurðanlegt
skilningsleysi er það hjá hr. H. J., að sjá
eigi, að þetta breytist ekkert, þótt alþingi
kjósi meiri hluta fulltruanna. Annars er óþarfi
að gjöra ráð fyrir, að óráðvandir fjárglæfra-
menn verði í meiri hluta í stjórn félagsins,
hvernig sem kosningunum til búnaðarþings er
hagað. Og ef menn yfir höfuð eiga að fara að
gjöra sér slíkar grýlur, liggur beint við að
snúa athyglinni þangað, sem hættan er mest.
Getur ekki ráðrikur fjárglæframaður eins val-
ist í ráðherra sætið eins og til forseta í Bf.
fsk; og ætti sá ráðherra ekki auðveldara með
að hagnýta sér 100,000 kr. en forseti Búnað-
arfélagsins 1000? Og et eftirlitið með Bf. ísl.
er mest í orði og eftir á, eins og hr. H. J.
segir, hvernig er þá eftirlitið með landssjóði?
Er hr. H. J. fullkunnugur landsreikningunum,.
þótt hann sé þingmaður? Gjaldendur, þjóðin,
eru að minsta kosti ekki eins kunnugir þeim eins
og reikningum Búnaðarfélags íslands.
Hr. H. J. segir að komið hafi til tals á
þingi 1903 að breyta kosningu fulltrúanna í
þá átt, er hann heldur fram, en segir að hætt
hafi verið við það, aðallega af því að þá hafi
verið svo sérstaklega áhugasamir og nýtir menn
í stjórn félagsins. Nú segir hann að ýmsir
hafi álitið að eigi væri lengur til setu boðið.
Þetta þarf útskýringar við. Lektor Þórhallur
Bjarnarson og d'ocent Eirlkur Briem réðu þá
sem nú mestu í stjórn félagsins, og mér er
eigi kunnugt um, að þeim hafi neitt farið aftur
siðan hvorki siðferðislega né í framtakssemi
og dugnaði, hvað þá eins stórkostlega og hr.
H. J. virðist gefa í skin.
Málalengingar hr. H. J. um þjóðjarðasölu,
Ræktunarsjóðinn, Fiskiveiðasjóðinn og s. frv.
koma ekkert þessu máli við. Þo vil ég mmna
a að Ræktunarsjoðurin n er í vörzlum lands-
stjórnarinnar og Bf. ísl. hefir að eins tillögu-
rétt um, hverjum veita skuli lán og verðlaun
ur honuin. Eiskiveiðasjóðurinn er algjörlega
óviðkomandi Búnaðarféiaginu.