Freyr - 01.03.1906, Blaðsíða 11

FREYR.
43
mæla þá nákværolega. Merkja má þá sundur
með hælurn. Aburðinn þarf að vigta með ná-
kvæmni og strá honum jafnt yfir. Bóndinn
skrifar hjá sér hvenær hanh gerir þetta og at-
hugar svo sprettuna. Hann skrifar einnig
mánaðardaginn þegar slegið er. Slær og rak-
ar af hverjum hletti fyrir sig og vigtar heyið
um leið, og skrifar hve rnikið kemuraf hverjum
bletti. Getur bóndinn lært svo mikið af þess-
ari tilraun, ef hann gerir hana með nákvæmni,
að honum er ekki ofætlun að sjá, hvort hann
eigi að bera tilbúinn áhurð á eða ekki.
Það er ekki teljandi ómak, sem þetta hefir
í för með sér, ef reitirnir eru ekki fleiri; en
eins og eðlilegt er, verður svarið, sem þessi
tilraun gefur, ekki eins tryggilegt og þarf að
að vera svo alment verði á því bygt. Til
þess þyrftu að vera samanburðar blettir, þrjár
eða fjórar endurtekningar á sama staðnum, svo
komið geti í ljós hvort skekkja hafi einhver-
staða orðið; það getur ætíð átt sér stað. En
þá fara tilraunirnar að verða svo umfangsmikl-
ar og þurfa að gerast með svo mikilli nákvæmni,
að þær eru ekki allra meðfæri.
Kalk.
Kalk er eitt af þeim efnum sem jurtirnar
þarfnast til vaxtar og viðhalds, en þar sem
oftast er til i jarðveginum svo mikið af því,
sem þær þurfa að taka til sín, er ekki þörf
að hera það á í því skyni. Gagnsemi kalkins
í jarðveginum er aðallega önnur. £>að flýtir
fyrir efnabreytingunni, gerir jarðefnin að hæf-
ari og betri jurtafæðu. JÞað bætir eðlisásig-
komulag jarðvegarins. Leir, sem kalk er bor-
ið á, verður auðunnari. Það á bezt við mýr-
arjarðveg, leir og mold. A sandjörð skyldi
það sízt berá. Kalkið verður að skoðast sem
meðal til þess að gera hin dauðu efni í jarð-
veginum aðgengileg fyrir jurtalífið. Af því
leiðir það, að kalkið getur orðið brúkað um of. Sé
ofmikið kalk borið á í einu eða of oft, og
lítið eða ekkert af áburði jafnframt, þá ganga
efnin i jarðveginum því fyr tii þurðar. Það
má því eiginlega ekki skoða það sem sparnað
á öðrum áburði að bera kalk á, heldur sem
hjálp til þess að hafa sem mest not af áburð-
inurn og efnum þeim, sem felast í jarðveg-
inum.
Að líkindum verður kalk lítið notað hér
á landi fyr en farið verður að vinna það úr
landinu sjálfu; nú vill svo vel til, að það er
hér til (í Esjunni). Með sjávarströndum eru
hér víða miklar kaikbirgðir í skeljasandi-
Trúlegt er að hann verði einhverntíma not-
aður, hvort sem það' nú verður eins og hann
kemur fyrir eða tii kalkbrenslu.
Ailur sandur bætir leirjörð og mýrarjörð
ef hann er borinn á. Það gerði skeljasandur-
inn óefað líka, en búast má við að notin af
kalkinu, sem í honum er, verði nokkuð sein-
fara, einkum af því það er ekki nógu fíngjört.
Aburðarkalk, sem gengur kaupum og
sölum, er aðailega tvenskonar: brent kalk og
kolsúrt kalk.
Brenl kalk. Þegar það er nýbrent er það
kolsýrulaust. Það drekkurí sig mikið ai’vatni,
sem það sameinast og við það framleiðist hiti;
eftir það er það nefnt slökt kalk.
Brent kalk hefir fljótari og meiri áhrif á
jarðveginn en kolsúrt kalk. Það er því frem-
ur notað á óræktar mýrar, sem nýlega er bú-
ið að rífa í sundur. Af því þarf lika minna
en kolsúra kalkinu og er því sérstök á-
stæða til að taka það fram yfir þar sem flutn-
ingskostnaður er mikiii.
Kalk er sjaldan borið á oftar en má 10
ára fresti á sama blettinn, en það er ekkert
smáræði, sem boiið er á af því í senn, og mjög
svo misjafulega mikið; 800—2400 pd. á dag-
sláttu er álitið í Danmörku að vera hæfilegt.
Sumir álíta að réttara sé að bera rninnaá í
einu en gjöra það oftar. A mýrarjörð, sem
verið er að byrja að taka í rækt, er mest bor-
ið; þar næst á leirmikinn jarðveg, minst í sendna
og góða ræktarmoid.
Bezt er að brenda kalkið verði sem minst
fyrir áhrifum loftsins áður en það er borið á,
svo að það taki sem minst i sig af kolsýru;
vegna þess, að því minna sem er af henni, þess
fremur getur það sameinast sýrum í jarðveg-
inum. En þetta brenda kalk er látið samlag-
ast nokkru af vatni rétt áður en það er borið
á; ýmist með því að láta það liggja nokkurn