Freyr - 01.02.1911, Blaðsíða 16

:30
FREYR.
vaxin býfluga brýst út úr Kjúpnum. Hefir þetta
,alt tekið 3—4 vikna tíma'.
í>ær flugur, sem komu fyrst út á vorin eru
Kinar svo kdlluðu vinnuflugur. Eiginlega eru
það kvenflugur, en þær eru miklu minni en
móðir þeirra og eru geldar þ. e. a. s., kynfæri
þeirra eru svo óþroskuð að þær geta ekki auk-
ið kyn sitt. £>ær fara óðar að Kjálpa gömlu
mömmu með búverkin: draga saman Kunang
og blómduft, ditta að hjúpnum, sem þær eru
nýskriðnar úr, hlaða utan 'um þá einskonar
Karpix (eða vaxi, sumar bombusteg.) Þaú eru
síðan notuð sem geymslu-ílát fyrir fóðurbyrgð-
irnar handa búinu þegar illviðri ganga og eigi
er hægt að vera úti við vinnu. Seinna um
sumarið ungast út aðrar kvenflugur, sem einn-
ig eru auðþektar frá drotningunni á stærðinni,
því þær eru tilsvert minni. Þær fara þegar
að verpa eggjum, án þess að hafa verið við
nokkra karlflugu kendar (karJflugur eru ekki
enn þá til í ríkinu), en úr þeim eggjum koma
■aðeins Jcarlflugur. Karlflugurnar eru klunnaleg-
ar vaxnar en kvenflugurnar og lappastyttri.
Allra síðast undir Kaust eru klaktar út stórar
eg sverar kvenflugur, sem líkjast gömlu „Evu“
i alla staði. Þessar síðastnefndu taka saman
við karlflugurnar nýfæddu og verða þungaðar
af þeim viðskiftum. Geyma þær þunga sinn
til vors, lifa af veturinn niðri í jörðinni eins
og áður er sagt, og stofna svo Kver um sig
nýtt ríki næsta ár. Hitt hyskið alt deyr út
að Kaustinu.
n.
Hin tamda býfluga (apes mellifica) er út-
breidd nálega um allan heim, eða þá afbrigði
af henni annaðhvort upprunaleg eða innflutt (t.
■d. Ameríku). Hún hefir verið húsdýr frá ó-
munatíð og hefir hún þvi verið undirorpin sömu
forlögum og önnur húsdýr, að af henni hafa
myndast margskonar afbrigði eða náskyldar
teg. sem of langt yrði hér upp að telja. 1
vanalegu býflugnabúi, eru þrennskonar býflug-
ur, o: kvenflugur, karlflugur og vinnuflugur.
Nú er það hér við að athuga, að vinnuflugurn-
ar eru líka kvenflugur, en með óþroskuðum
getnaðarfærum og eru því geldar. Fr]ósöm
kvenfluga er aldrei nema ein í hverju búi
og er hún kölluð drotning. Er auðvelt að
þekkja hana frá hinum, bæði á stærðinni
og vaxtarlaginu. Afturhluti hennar er talsvert
lengri, en á vinnuflugunum og stendur út und-
an vængjunum, eins eru fæturoir miklu lengri.
Karlflugurnar eru silakeppslegar mjög ogklunna-
legri en drotningin og lajDpastyttri. Vinnuflug-
urnar eru það sem alt veltur á í býflugnarík-
inu, enda eru þær vel úr garði gerðar til starfa
síns. Munnfæri þeirra eru vaxin út i langan
rana eða tungu, sem það er alment kallað;
með henni sjúga þær safann úr blómunum,
þegar þær safna hunangi. Kyngja þær þvi.
Vélindið í þeim er neðst þanið mjög út og
myndar einskonar sarp (hunangspoka). l>ar
geyma þær það þangað til þær koma heim,
æla þær því þá f geymsluílátin. Á afturfótun-
um hafa þær útbúnað til þess að færa heim
blómduftið. En hann er þannig að fótleggur-
inn — sköflungurinn—, er á hliðunum breiður og
flatur og lvkja þéttvaxin sterk hár um randirn-
ar í kring; myndast þar því einskonar karfa
til að bera í blómduftið. JÞess utan eru á fæt-
inum stinn, lárétt liggjandi hár (burstar), sem
þær nota til að sópa saman blómduftinu. Efsti
liðurinn á sjálfum fætinum myndar á liðamót-
unum við sköflunginn einskonar töng, sem þær
nota til að losa um vaxplöturnar, sem myndast
neðan á kviðnum, milli hringanna á þeim; tyggja
þær það síðan og blanda með munnvatni sínu
og nota síðan til bygginga. Enn hefir bæði
drotning og vinnuflugur, eiturbrodd til að stinga
með, sér til varnar. Er hann á afturhluta
þeirra, aftast; ef býfluga stingur mann, verður