Freyr - 01.07.1919, Blaðsíða 7

FREYR.
69
ist, en eitt af því, og það, sem hjer skiftir oss
^nestu máti er það, að rannsaba og komast
'fyrir það, hvernig vinnubrögðum og vinnuáhöld-
nm verði svo hagað, að sem mest og best
verði notað. - —
Ef rnaður, sem jafn er öðrum að burðum
og kröftum, með sjerstöku sláttulagi og orflagi
slær á 7 stundum sama blett og hinn, er ann-
að sláttulag og orflag hefir, slær á 9—10 eða
11 stundum, þá er auðsætt að meiri eða minni
hagur liggur hjer fólginn, einmitt í sláttulaginu
eða orflaginu. Það sem hjer ríður baggamunin
er það, að meira vit er í sláttu og orflagi ann-
ars en hins. Hagnýta sálarfræðin á að stuðla
að þvi, að sem mest vit komist inn í hand-
brögðin, vinnulagið og verkfærin. Er tilgang-
urinn því góður. og hagurinn beggja, þess
sem vinnur og vinnuna þyggur. Niðurlag.
Ólafur Olafsson Hjarðarholti.
Fóðurforðafjelög
eítir Ásgeir Ólafsson.
I.
Gatan framundan okkur bændunum virð-
ist ekki vera greiðfær yfirferðar við fyrstu
yfirsýn. Allflestar sveitir þessa lands munu
eiga meira eða minna ógreitt af matarskuld-
um frá styrjaldarárunum. Búnaðarframkvæmd-
ir og húsabyggingar hafa staðið í stað nokkur
ár, af ófriðarvöldum. Ejenaði hefir fækkað og
gjaldþol bænda þvi minkaði. Afleiðingar gras-
leysis og eldgossins síðastliðið ár sverfur nú
að.
Allir bændur kvarta um fólksleysi. Varla
hægt að koma af brýnustu þjónustuverkum.
Kofar allir komnir að falli. Garðar og girð-
ingar leggjast niður. Engin þúfa sljettuð út
að nýju, en gömlu sljetturnar skjóta upp smá
þúfnakollum, sem stækka eftir því sem árin
líða og ekkert er aðgert.
Jarðarverð er vaxið bændum svo yfir höf-
uð, að enginn, sem alið hefir allann sinn ald-
ur í sveit, getur bomið til hugar að gerast
skuldlaus kaupandi jarðar fyr en í síðasta sinn,
að hann er borinn út dauður í gröfina. Aðrar
atvinnugreinar, iðnaður, verslun, siglingar og
sjáfarútvegur horfa með auknum huga móti frarn-
tíðinni. Hefir útlitið þeirra sjaldan verið jafn
glæsilegt og nú. Peningaveltan aldrei jafn-
mikil og fjárhagur sjaldan jafngóðurognú. — En
landbúnaðurinn stendur í stað. Unga fólkið
vinnufæra hvefur frá honum og leitar til þeirra
staða. sem glæsilegri kjör eru boðin. í sveit-
unum verða eftir bændurnir og þeirra skyldu-
lið og aðrir þeir, er fjenað eiga. Við þetta
væri nú ekkert að athuga ef afurðir þær, sem
þannig yrði framleiddar, gæfu jafn góða raun,
þeim sem kyrrir verða, og aðrar atvinnugrein-
ar þeim, sem þær stunda. En eins og nú horf-
ir við eru lítil likindi til að svo verði.
Gera má ráð fyrir, eftir verðlagi nú að
bóndi, sem hefir 4 kýr 100 fjár og 12 hross
hafi i tekjur alt árið að 9000—10000 krónur,
gangi alt eins og i sögu, og engar misfellur
verði á fjenaðarhöldum. En fóðurkostnaðurinn
eingöngu, með sama verðlagi, getur ekki orðið
minni en 6000—7000 brónur. Þá hefir hann
liðugar 3000 krónur, þegar best lætur í kaup-
gjald fæði viðhald og allan annan reksturkostn-
að búsins. J?ar við bætist svo strit húsbænda
og hjúa árið um kring, myrkranna á milli,
hvern einasta dag. — Þolir þetta nokkurn
samanborði við aðrar atvinnugreinar t. d. við
tvituga verslunarþjóninn, sem fær fjögurhundr-
uð krónur um mánuðinn, og leggur ekkert á
hættu nema sína eigin vinnu?