Freyr - 01.01.1924, Blaðsíða 17

FREYR
11
íbúðarbúsið á Reykhúsum í Eyjafirði og
reynist hitunin vel.
Með þessu er greidd nojög gatan, að
hverir og laugar geti orðið til hýbýlaþrifa
og hagnaðar viða um sveitir, enda er nú
vaknaður skilningur á því, að svo megi
verða. Útlit er fyrir að þetta atriði muni
t. d. ráða miklu um val skólaseturs fyrir
væntanlegan ungmennaskóla Sunnlendinga,
sömuleiðis munu Borgfirðingar byggja
læknisbú8tað og sjúkrahús þar sem hvera
nýtur til hitunar.
Ostagerð.
Tilraunir Onnu Friðriksdóttur.
Fyrir ost ofaná brauðið okkar höfum
við gefið útlendingum um 100 þúsund
krónur á ári. Og þó fer margur undan-
rennu og nýmjólkur dropinn sem til felst
í landinu fyrir lítið. í flutningateppunni
og samgönguleysinu ættu bændur að skeyta
meira um ostagerð en verið hefir, minsta
kosti svo útlendir ostar verði óþarfir.
Framtaks- og kunnáttuleysi heíir í sam-
einingu valdið hve lítið hefir verið um
það Ostur sem komið hefir úr sveitunum
til kaupstaðanna, hefir oft hreint ekki get-
að kept við útlenda ostinn, sem þar hefir
verið á boðstólum, því sá innlendi hefir
verið svo lélegur. — En eigi mun þurfa
mikla fyrirhöfn til að kippa því í lag.
Síðan rjúmabú byrjuðu að starfa hér,
hefir sífelt verið talað um hvað gera ætti
við undanrennuna og áfirnar. Vegna þess
hve rjómabúin hafa verið smávaxin hefir
eigi komið til verulegra vandræða með
undanrennuna. En búhnykkur þótti það
hinn besti þegar Herborg Þórar-
i n s d ó 11 i r byrjaði á því hér á striðs-
árunum að gera áfaosta við Hróarslækjar-
rjómabúið, Þetta tókst svo vel að sunn-
lensku búin sem störfuðu hafa tekið það
nokkuð upp, og er það alment talið, að
með þessu móti gætu bændur fengið greidd-
an reksturskostnað búanna, að miklu leyti.
Áður eu þetta var tekið upp, var rjóm-
inn sýrður og fengu rnenn að sönnu meira
smjör úr honum á þann hátt. En þareð
þess er gætt, að naumast verður gott lag
á sýringu á ópasteurhituðum rjóma, og
óvíst hvort smjörið heldur sér eins vel
með því móti, og sé hann ósýrður rjóm-
inn, þykir það eigi ná tali að sleppa áfa-
ostinum fyrir sýringuna.
Áfaostarnir frá sunnlensku rjómabúun-
um hafa allir verið seldir hér innanlands,
og hafa þeir runnið út, enda þótt þeim
enn sé ábótavant. Veldur einkum vöntun
á hagkvæmri geymslu og betri ostamót-
um, að þeir eru oft ekki sem útgengileg-
ust vara.
En til þess að koma fótum undir fjöl-
breyttari ostagerð, og undinn yrði bráður
bugur að því, að fullnægja innlendu þörf-
inni, var Anna Friðriksdóttir um
tíma við Rauðalækjar-rjómabúið í sumar
sem leið, við ostagerð.
Hefir Freyr fengið hjá henni eftirfar-
andi greinargerð um tilraunir hennar.
Tilraunirnar voru 9 eins og taflan ber
með sér, og var notuð bæði kúa- og sauða-
mjólk; ýmist undanrenna eingöngu eða
mism. mikið af nýmjólk með. Annars er
taflan svo glögg að þeir geta af henni
lesið mikið um aðferðirnar, sem eitthvað
vilja þessu sinna. — -
Af töflunni sést meðal annars hversu
sauðamjólkin er kostameiri til ostagerðar
en kúamjólkin, 25 kg. fást úr 167 lítrum
af sauðaundanrennunni, en aðeins 14 kg.
úr 15—29 lítrum meiri kúaundanrennu, en
aftur á móti benda tilraunirnar á að það
hafi eigi nein veruleg áhrif á gæði osts-
ins hvort notuð er sauða- eða kúamjólk.
Tilraunir voru gerðar með 18% og 20%