Freyr - 01.01.1927, Blaðsíða 17

F R E Y R
7
að þau vinni til neinna verulegra drátta.
Nú hagar svo til, að hjónin geta ekki heyj-
að handa fénaðinum nema að taka kaupa-
mann yfir sláttinn, og einn kvenmamr
þurfa þau yfir árið. Nú má athuga hvað
hægt er að selja fyrir peninga á þessu ári
(1926):
70 kg'. ull á 2/20 ........ kr. 154.00
55 dilka á 23/ ............ — 1265.00
Alls kr. 1419.00
Nu verður að gjalda kaupamanni 50 kr.
á viku í 9 vikur ........... kr. 450.00
og kvenmanni yfir árið ..... — 500.00
Alls kr. 950.00
Af því, sem hann selur af búinu á hann
þá eftir 1419 -4- 950 == kr. 469.00. Með
þessuni 469 kr. á svo bóndinn að kaupa til
heimilisþarfa, borga rentur og afborganir
af skuldum og greiða opinber gjöld. Mjólk-
in úr kúnum fer öll í heimilið, 15 af dilk-
unura fer í vanhöld og til heimilis. Sömu-
leiðis 10 kg. af ull eða af gemlingum sem
gengið er út frá að séu 10 og því alls 80
kindur á fóðri. Sennileg'a hefir hann um
10 lömb á fóðrum en fargar af áin í þess
stað. Þessi útkoma sýnir ekkert annað en
það, að vinnukrafturinn er sú vara, sem
orðin er svo dýr að hún er ókaupandi.
Hvað sjávarútveginn áhrærir, verður út-
litið ekki betra, þar kemur hið sama í 1 jós,
vinnukrafturinn er ókaupandi. í Hafnar-
firði var kaupið 1914: Karlmenn höfðu þá
30 aura um klukkutímann og 40 aura í eft-
irvinnu, og kvenmenn 18 aura og 24 aura.
Nú er þetta kaup hækkað í kr. 1.20 og 2.20
og 80 aura og 1.25 aura. Nú er ekki hæg't að
ná með peningana, sem fást fyrir fiskinn,
lil þess að borga reksturkostnað. Árið 1914
var fiskur seldur (stórfiskur) 90—92 kr.
skpd., en í ár (1926) á 108—120» krónur
skpd. 1914 var meira af fiski, sem veidd-
ur var á öngul og við hann minni kostnað-
ur, en við togarafiskinn.
Eins og nú horfir, miðar að því að lama
og stöðva framleiðsluna, sem allir rnögu-
leikar til viðhalds, sjálfstæðis og framfara
þjóðinni eru bygðir á.
Nú mun lesarinn spyrja: Er þetta að
kenna fólksstraumnum úr sveitinni? Já,
vissulega! Fólkið er of fátt í sveitunum,
vinnulaunin því komin þar í óeðlilega hátt
verð, fólkið of margt i kaupstöðum, húsa-
leigan þar því óeðlilega há og kaupinu
haldið þar óeðlilega háu, bæði vegna henn-
ar og vegna þess að fjöldi manna verður
að ganga vinnulaus með löngum köflum.
í næsta kafla verður fjallað um, hvað
gera þarf til þess að rétta við atvinnuveg-
ina og stöðva fólksstrauminn úr sveitunum.
Frh.
.7. 7/. Þ.
Framtíðarmál Rangárþings
Eftir Pálmn Einnrsson, ráðunnut.
Á síðasta Alþingi var samþykt jiingsá-
lyktun um fyrirhleðslu í Þverá í Rang-
árvallasýslu. Með henni er landsstjórninni
heimilað að verja 5000 kr. til bráðabirgðar-
fyrirhleðslu, til varnar framrensli Markár-
fljóts í Þverá. Annar liður tillögunnar er
áskorun frá Alþingi til ríkisstjórnarinnar
um, „að láta rannsaka og gera áætlanir
um fullkomna fyrirhleðslu til varnar skemd-
um af Markárfljóti og nálægum vatnsföll-
um, svo og um þau mannvirki, er nauð-
synleg eru til varnaf farartálma af þeim“.
Tilraun sú, er þingið gefur heimild til að
varið sé fé til, var framkvæmd og bar eng-
an árangur. Var þess eigi að vænta að með