Freyr - 01.11.1931, Blaðsíða 18

118
FRE YR
ið og jarðvegurinn magur lyngmóa-jarð-
vegur, eða á óræstri mýri, þar sem vot-
lendisgróður er blandaður túngróðrinum.
A örfáum stöðum liggja túnin á holtum,
er ber nokkuð hátt. Um flest þessi tún er
það sameiginlegt að jarðvegur er magur,
ofþornar í þurkum, ofblotuar í rigninga-
tíð — vegna ónógrar framræslu — og er
mjög háður holklaka. í nálægu umhverfi
túnanna er víðast samskonar jarðvegur.
Hinsvegar eru stór mýrasvæði í Flóanum
er hafa góðan jarðveg til túnyrkju. Og þó
að þau liggi oftast langt frá bæjunum, þá
er það að sjálfsögðu ekki gild ástæða fyr-
ir því að þeim er ekki breytt í tún. En
til þess að gera þessar mýrar að túni,
þyrfti stórbrotið skurðakerfi; mikið stór-
feldara en það sem áveitufélagið lét gera,
og um leið tiltölulega dýrara, því flesta
skurðina hefði orðið að gera dýpri með
túnrækt fyrir augum. En djúpa skurði er
víðast erfitt að gera í Flóanum, því hraun
liggur undir honum öllum, og er víða grunt
á því.
Verði Flóanum síðarmeir breytt í tún
— og á því leikur naumast vafi — þá
geta flestir þeir skurðir, er gerðir hafa
verið, komið að fullum notum, eftir að
hafa verið dýpkaðir við túnræktar hæfi.
Þá hefur skurðakerfi Fióaáveitunnar, sum-
staðar, beint skapað möguleika fyrir tún-
græðslu, þar sem engir voru áður. Eg hika
ekki við að segja, að Flóaáveitan hefur
búið í haginn fyrir túnræktina, í stað þess
að mynda við hana „andstæða stefnu“.
Ýmsir munu segja, að hinn dýri að-
færsluskurður, svo og allar stíflur og flóð-
garðar, verði þá að litlu liði, — þar hafi
þó peningum verið á glæ kastað. Eg er
og verð á annari skoðun, á meðan allar
8 a n n a n i r vantar.
Eg þekki ekkert graslendi hér á landi,
sem er eins hætt við ofþornun í langvar-
andi þurkum, eins og einmitt Flóann. Er
orsökin sú, að grunt er á hrauninu, svo
það verkar að nokkru leyti sem lokræsi.
Síðan áveitan tók til starfa, hefur hún
tvívegis komið í veg fyrir algjöran gras-
brest í Flóanum.
Og þó að rotnaður túnjarðvegur sé ekki
eins viðkvæmur fyrir þurki eins og lítið
rotnuð mýrjörð, þá trúi eg því ekki að
óreyndu að túnrækt í Flóanum nálgist full-
komnun og verði örugg, nema að völ sé
á vatni til vökvunar. En rætist þessi spá,
þá kemur aðfærsluskurðurinn og í góðar
þarfir. Vatnsmagn það sem Flóaáveitan fær
(pr. hektara og sekúndu) er heldur ekki
meira en hæfílegt til túnvökvunar, samk.
erlendri reynslu.
Það eru þá ef til vill aðeins flóðgarð-
arnir sem yrðu óþarfir á þeim tíma. En
margur Flóa-bóndinn hefir látið svo um
mælt við mig, að flóðgarðarnir séu þegar
búnir að borga sig, sumir þeirra hafl jafn-
vel borgað sig upp á fyrsta ári.
Á. Gr. E. drepur á „áveitu-oftrú“, í sam-
bandi við Flóaáveituna. Þar kemst hann
að vissu leyti réttilega að orði. Þegar eg
tók til starfa hjá áveitufélaginu árið 1922,
þá varð eg sannarlega var við oftrú á
væntanl. árangri áveitunnar, hjá einstök-
um mönnurn á áveitusvæðinu. Þeir bjugg-
ust sem sé við líku grasi og á Safamýri.
Frá þeirra sjónarmiði var þetta eðlilegt;
þeir höfðu ekki þekkingu til að sjá að-
stöðumuninn. Hinsvegar vil eg fullyrða að
árangur áveitunnar fylli allar sanngjarn-
ar kröfur viðvíkjandi grassprettunni, með
tilliti til allrar aðstöðu. Og eg verð að
segja, að hún hefir heldur yflrfyllt þær
vonir sem eg hafði gert mér.
„Ekki er það heldur neitt sérlega merki-
legt að verkfræðingar skyldu verða til
þess að styðja framkvæmd málsins, og að
þeir rákust á „óbilgjarnar klappir áður
en lauk“, kemst Á G. E. ennfremur að
orði.