Freyr - 01.05.1937, Blaðsíða 6

68
F R E Y R
^ * Síðastliðinn vetur gerði ég
kvarðanir" nokhrar rannsóknir á melt-
á meltan- anlegum næringarefnum í
legum nær- heyi, og fylgdi þar starfsað-
ingarefnum ferð prófessor Edin. Ég ætla
í heyi. mor ag jýga gtarfshátt-
unum við þessar rannsóknir, og mun ekki
heldur reyna að gefa fræðilegar. skýr-
ingar á aðferð prófessor Edin, eða melt-
anieika-ákvörðunum yfirleitt. Það yrði
langt mál, og líklega að margra dómi
nokkuð torskilið og leiðinlegt á köflum.
Þessar rannsóknir mínar eru líka á
fyrsta byrjunarstigi, og mun ég því að
svo stöddu vera stuttorður um þær, og
aðeins geta um viðfangsefnin og þær
niðurstöður, sem ég tel mestu máli skifta.
Rannsóknirnar voru þrjár,
NýræktartaSa þar a£ yoru tvær gerðar með
slegm um nýræjítartöðu af 10 ára
miojan ju!i.
gömlu sáðtúni á Vífilsstöð-
um. Ræktunarlandið var upphaflega
blaut mýri, hin svonefnda Vetrarmýri
á Vífilsstöðum. Slétturnar höfðu ein-
göngu fengið tilbúinn áburð, og var á-
burðarmagnið h. u. b. 300 kg. Nitrop-
hoska á iha. Borið var á eftir miðjan
maí, og gras spratt seint á Vífilsstöðum
þetta ár. Það hey, sem fyrst var rann-
sakað var slegið 15.—16. júlí. Það fékk
ágætan þurrk og var hirt 19.—20. s. m.
Heyið var því grænt og verkunin í allra
bezta lagi. Klemenz Kristjánsson til-
raunastjóri á Sámsstöðum gerði gróður-
athuganir á þessu heyi, og reyndust að-
algrastegundir þar vera: vallarfoxgras,
sveifgrös, háliðagras og língrös. Saman-
lagt námu þessar grastegundir h. u. b.
% hlutum heysins. — Rannsóknin leiddi
í ljós að 49% meltust af eggjahvítu-
efnum heysins, jafnmikið af feitinni og
h. u. b. 71% af öðrum köfnunarefnis-
lausum samböndum. Til samanburðar
vil ég nefna tölur úr Fóðurfræði Hcdl-
dórs Vilhjdlmssonar skólastjóra, um
meltanleg næringarefni í „meðaltöðu“,
en þær eru á þessa leið. Meltanlegt af
eggjahvítuefnum 47% eða nálægt 4%
lægra en samkvæmt rannsókninni, af
feiti 58% eða nálægt 16% hærra, önnur
köfnunarefnislaus sambönd 63% eða h.
u. b. 11% lægra en mín rannsókn sýndi.
Það sést á þessu að rannsóknin, sem hér
var gerð, sýnir betri niðurstöðu fyrir
eggjahvítuefnin, en þó einkum fyrir hin
köfnunarlausu sambönd að feitinni und-
anskilinni — betri niðurstöðu en hægt
var að gera ráð fyrir að órannsökuðu
máli, en tölurnar í fóðurfræðinni eru
byggðar á niðurstöðum erlendra rann-
sókna. Þó að feitin reyndist allmikið
tormeltari en fóðurfræðin gefur upp,
skiftir það í raun og veru ekki miklu
máli, vegna þess að í iheyi er yfirleitt
mjög lítið af feiti. — Pepsín-saltsýru-
rannsókn var einnig gerð á eggjahvítu-
efnum nýræktartöðunnar og sýndi hún
54% meltanlegt, en dýratilraunin að-
eins 49% eins og fyr var getið, enda er
viðurkennt að (hin fyrnefnda gefur að
jafnaði hærri niðurstöður um gras og
hey. — Samkvæmt rannsókninni ætti
ekki að þurfa meira en tæplega 1,8 kg.
af nýræktartöðunni, sem hér var um að
ræða, í hverja fóðureiningu, en ef reikn-
að er út frá hinni venjulegu efnagrein-
ingu með hliðsjón af hinum erlendu töl-
um í fóðurfræðinni, verður niðurstaðan
að rúmlega 2 kg. þurfi í fóðureininguna.
Rannsóknin leiðir því í ljós að heyið í
þessu tilfelli var allmikið betra en hægt
var að búast við, ef miðað er við hinar
erlendu tölur, enda sjaldgæft að erlent
hey reynist að hafa svo hátt fóðurgildi
að minna en 2 kg. þurfi í fóðureining-
una.