Freyr - 01.05.1937, Blaðsíða 14

76
F R E Y R
tv.eggja gert, mundi kjötið stórbatna, eða
m. ö. o. varan verða svo góð, sem hún
gæti orðið.
Eg hefi nú undanfarin nær 20 ár verið
við slátrun á Sauðárkróki, ýmist sem
sláturhússtjóri, kjötmatsmaður eða vigt-
armaður, og því haft tíma og tækifæri til
að athuga þetta, og gert ýmsar tilraunir
í þá átt sjálfur, og alltaf hefir mér fund-
izt, að kjötið af geldingunum væri stór-
um betri og verðmeiri vara, en af hrút-
lömbunum, hvort sem þeir ganga á góð-
um eða rírum högum. Eg hefi heyrt þessu
mótmælt þannig, að á lélegum afrétti
batni hrútarnir ekkert, þó þeir séu gelt-
ir, og á þeim góðu, séu hrútarnir feitir
og þungir, þó þeir séu ekki geltir. Einn-
ig að töluvert verðmæti sé í eistum að
frysta þau að haustinu, og svo sé þetta
bölvað staut og vandi.
Við skulum athuga þessar helztu mót-
bárur. Fyrir 4 árum fékk eg 2 tvævetlur
tvílembdar, og áttu þær 4 hrúta. Lömb-
in voru nálega jöfn að þyngd undir hvorri
á, og svo gehi eg sinn hrútinn undir
hvorri. Eg gerði það með hinni nýju töng
(Burdissó), sem er farið að nota til þess
og er afbragðs verkfæri. Um haustið
voru 3 kropparnir 12 y% kg., en einn
(annar geldingurinn) 13 kg. En báðir
geldingarnir fóru í bezta flokkinn, X-ið,
en bræður þeirra í þriðja flokk. Þetta
sýnir, að einmitt með þessu var hægt að
gera góða vöru úr lélegri, með því að
gelda hrútana. livað hinu viðvíkur, þá
er það að vísu satt, að betri lömb eru
vanalega þar, sem landið er gott, og oft
hefir mér dottið í hug, þegar dalabænd-
ur eru að koma með hrúta sína, sem
vega 20 kg. og þar yfir, að þetta séu
fallegir kroppar, feitir og þungir. En
þegar farið er að athuga þá, eru þeir
miður fallegir í vextinum, svírinn óhemju
sver og útlimir stórir, svo að þetta er Uk-
ara að sé af veturgamalli kind, heldur
en af lambi. Ekki mundi eg geta ímynd-
að mér fallegri kroppa, ef þessir þjórar
hefðu verið geltir að vorinu, svo miklum
breytingum mundu þeir hafa tekið við
þá aðgerð, hvað vöxtinn snertir. Og nú
skal eg nefna eitt dæmi. Síðastliðið vor
báru nokkrar ær hjá mér fyrir mál. Ein
átti 2 hrúta. Þegar þeir voru 6 vikna,
gelti eg annan hrútinn. Þá voru þeir
jafnstórir að sjá og jafnþungir, gelding-
urinn aðeins léttari. í haust kom sú gamla
með þá báða. Hrúturinn var hrotti stór
á velli, en geldingurinn aftur á móti ekki
eins stór, en samsvaraði sér miklu bet-
ur, þéttur og kökkóttur og dró lagðinn.
Eg slátraði þeim báðum. Hrútsskrokkur-
inn vóg 18 kg., en geldingurinn 19, og
er það einn sá fallegasti lambskroppur,
sem eg hefi séð, beinasmár með réttum
hlutföllum og sá hvergi í hann fyrir fitu.
Þannig gætu stóru hrútarnir orðið, ef
þeir væru geltir. Það sýndist eins og þessi
kroppur væri af einhverju sérstöku
holdakyni, svo ólíkur var hann hinum.
Það hittist einmitt svo á, að við gátum
sýnt þeim enska, sem þá var hjá okkur,
nokkra geldingskroppa. Þarna sagði
hann að kæmi kjötið, sem hann hefði
ahtaf verið að leita að.
Hvað því viðvíkur, að þetta sé staut
eða fyrirhöfn, er það vitanlega satt, en
hún er svo lítil móts við hagnaðinn, að
það er ekki samanberandi, auk þess má
athuga í þessu sambandi, að við fáum
ekkert fyrirhafnarlaust. Um vandann
við að gelda með töng er það að segja,
að það er minni vandi en að marka lamb-
ið, og eg gæti hugsað langtum sársauka-
minna. Eg hefi ekki enn heyrt þann fjár-
eiganda nefndan, sem hafi ekki getað
markað lömbin sín sjálfur, og þá ætti
hann að geta þetta.
Það er ekki nema gott um það að