Freyr - 01.09.1938, Síða 7

F R E Y R
133
hólmi vorið 1879, ákvað amtsráðið að
koma á fót skóla þeim, er það nefndi
„búnaðarkennslustofnun Vesturamtsins“
og skyldi hann standa fyrst um sinn í Ól-
afsdal, og ég tókst á hendur kennslu og
aðra umsjón. Hét þá amtið að útvega
mér 1000 kr. styrk til undirbúnings. Að
fengnu samþykki landshöfðingja gjörði
ég nauðsynlegan undirbúning og kennsla
byrjaði vorið 1880“.
Reglugj. segir, að tilgangur skólans sé,
„að kenna ungum mönnum verkalega og
bóklega þau störf, er snerta jarðrækt,
auka þekkingu þeirra og áhuga á fram-
förum í landbúnaði og venja þá við verk-
legan dugnað“.
Kennslutíminn skyldi vera 2 ár og sá
sem fyr fer, án gildra orsaka, borgar aft-
ur þann styrk, sem greiddur hefir verið
með honum. Fyrstu tvö árin var þessi
styrkur 200 kr. með hverjum sveini fyrra
árið og 100 kr. hið síðara, en var úr því
250 kr. og 150 kr.
Árslaun Torfa voru fyrstu árin 650 kr.,
en voru svo hækkuð upp í 800 kr. og
meiri laun fékk hann aldrei.
[Lærisveinar skyldu taka þátt í öllum
heimilisstörfum, þó með þessum undan-
tekningum: Kennarinn má eigi hafa þá
til ferðalaga lengur en svarar viku á
sumri og aðra á vetri hvern, ekki við
torfristu lengur en viku á sumri hvern,
nema þau tilheyri jarðabótum eða öðru,
sem er sérlega eftirbreytnisvert og piltar
vinna fúslega.
Ekki mátti ætla þeim skepnuhirðingu á
sumri, en innanhúss skepnuhirðingu
mátti ætla þeim frá veturnóttum til 14.
maí, þó eigi meiri en svaraði hálfu verki
fullorðins manns. Við heyvinnu skyldu
þeir ekki vinna lengur en 3 vikur á sumri,
og ekki mátti lána þá út af heimilinu,
nema til jarðabótastarfa undir leiðbein-
ingum kennarans, Frá veturnóttum til
sumarmála skyldi tímanum einkum var-
ið til bókiðna og eigi minna en 30 stund-
ir á viku. Nem. skyldu fááskólanum fæði,
þjónustu, ljós, skóklæði, sokka og vetl-
inga til slits. Verklega kennslan skyldi
einkum fólgin í plægingu, þúfnasléttun,
vatnsveitingum, framræslu, matjurta-
rækt, ræktun sáðjurta til fóðurs, að hirða
áburð, gera girðingar, sprengja grjót, að-
stoða við smíðar, land- og hallamæling-
ar. Bóklegar námsgreinir voru í fyrstu:
efnafræði, jarðræktarfræði, grasafræði,
um áburð, um vatnaveitingar, um bún
reikninga og dráttlist. Eftir 2 fyrstu ár-
in var bætt við húsdýrafræði og eðlis-
fræði.
Á sumrum var vinnutími frá kl. 7 að
morgni til 9 að kvöldi vor og haust, en til
kl. 10 um sláttinn — með venjulegum
matmálshvíldum. Á vetrum unnu piltar
fyrst 5 en síðan 2—4 stundir um miðjan
daginn við hirðingu stórgripa, grjótvinnu
og smíðar, sumir í smiðju með Torfa en
aðrir við amboð, aktýgi, herfi, hestarek-
ur, ristuspaða og kerrur, að öðru en járn-
smíðinni, sem vitanlega fór fram í smiðj-
unni — allt undir leiðbeiningum og eftir
fyrirsögn Torfa.]
Það má virðast undarlegt, að Torfi
skyldi flytja frá Varmalæk — góðri jörð
í ágætu landbúnaðarhéraði — að Ólafs-
dal, afskekktum stað og lítilli jörð, þegar
hann kom þangað. En hann vildi ekki
vera í þjóðbraut, vegna gestagangs, sem
því fylgdi — því gestrisni þeirra hjóna
var framúrskarandi og lagði mikil
aukastörf á húsfreyjuna, sem brátt
þurfti að annast vaxandi barnahóp. Og
ekki er ólíklegt að Torfa hafi langað til
að sýna, að jafnvel rírar kotjarðir mátti
gera að stórbýlis kostajörðum. Þegar
búnaðarskólarnir voru að rísa upp, voru
þær raddri uppi, að ekki ætti að setja
þá á kostajarðir, því að þá gætu þeir