Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 15.11.1945, Blaðsíða 8

54
TlMARIT V.F.I. 1945
orkuþörf Siglufjarðarbúa ásamt síldarversmiðjum
ríkisins, án samstarfs við aðrar stöðvar jafnstórar
Skeiðfossstöðinni eða henni stærri. I samstarfi við
aðrar slíkar stöðvar væri Skeiðfossstöðin, vegna
hinna ágætu miðlunarskilyrða, hentug sem toppstöð,
og mætti þá virkja þar ennþá meira afl en að framan
er sagt. Ekki þykir þó ástæða til þess að fara nánar
út í þá útreikninga að svo stöddu, þar sem slíkt sam-
starf liggur ekki fyrir nú. Aðeins skal þess getið, að
við byggingu stíflunnar hefir verið gert ráð fyrir,
að setja megi þar nýja þrýstivatnspípu fyrir 3. vél-
ina, en tvær fyrstu vélarnar fá vatn sitt úr einni
sameiginlegri pípu með 2,10 m þvermáli að innan-
verðu.
II. Lýsing á vélum, rafbúnaði og orkuveitu.
Túrbínan er smíðuð hjá túrbínufirmanu James
Leffel & Co., í Bandaríkjunum. Hún er einföld
francistúrbína með láréttum ás, 2400 hestöfl að afli
við 42 metra nettófallhæð og snýst 500 snúninga á
mínútu. Henni fylgir flughjól, gangstillir og þrýsti-
stillir fyrir þrýstivatnspípuna.
Orkunýtni túrbínunnar við fullt álag er 82,8%, en
mesta orkunýtni hennar er 88,1% við 80'7r af fullu
afli.
Vegna hinnar breytilegu fallhæðar, skal hér getið
um afl og vatnsnotkun við 37 metra og 31 metra
nettófallhæð.
Við 37 metra er mesta afl 1900 hestöfl og til-
svarandi vatnsnotkun 4,8 m3/sek:,
við beztu orkunýtni 1575 hestöfl og
tilsvarandi vatnsnotkun 3,74 m:i/sek.
Við 31 metra er mesta afl 1380 hestöfl og tilsvar-
andi vatnsnotkun 4,36 m:!/sek., við
beztu orkunýtni 1150 hestöfl og til-
svarandi vatnsnotkun 3,4 m:1/sek.
Við fráslátt á fullu afli vélar helst þrýstiaukinn í
pípunni innan 20% og hraðaauki vélanna innan 30% .
Rafallinn er smíðaður hjá Westinghouse, er hann
2000 kVA að stærð við cos rp = 0,8 og 6600 volta
spennu.
Rafbúnaður stöðvarinnar er einnig smíðaður hjá
Westinghouse. Er mælitækjum rafals og annara
stöðvartækja komið fyrir í lokuðum járnskáp á vél-
arsalsgólfi. Auk hinna venjulegu mælitækja, eru í
stöðinni fjarmælitæki fyrir vatnsborð vatngeymis
fjarstýritæki á túrbínuloku og botnloku í stíflunni.
Spenna rafalsins er stillt sjálfvirkt með spennu-
stilli, þannig að hún verði alltaf jöfn í bæjarkerfi
Siglufjarðar og óháð breytingum á raunstuðlinum. í
aflstöðinni er rafgeymir fyrir liðaverndun rafals og
spennis og til varalýsingar. Þrír einfasa spennar,
25 kVA, frá 6000 í 220 volt sjá fyrir raforkunotkun
innan stöðvar og í íbúðarhúsi vélavarðanna.
í aflstöðinni er rafaflið áspennt frá 6000 upp í
20000 volt. Er spennirinn, sem einnig er 2000 kva að
afli, loftkældur og olíufyltur, hafður úti. Er há-
spennulínan tengd beint við hann í gegnum 20 kV
olíurofa með tilheyrandi teinrofum. Ennfremur eru
þar sett upp eldingavör.
Háspennulínan er rekin með 20 þúsund volta
spennu.
Það voru gerðar allítarlegar rannsóknir á línu-
stæðinu af rafmagnseftirlitinu. Voru tvær línur
lengdar- og hallamældar milli Fljótár og Siglufjarð-
arkaupstaðar. Lá önnur leiðin yfir hið fræga Siglu-
fjarðarskarð, en hin sunnar um svo kallaða Botna-
leið. Er sú leið um 3 km. styttri en hinsvegar mun
torsóttari og fjær veginum, sem nú þegar hefir verið
lagður upp á Skarð frá Siglufirði. Var því fyrri leið-
in valin með nokkrum breytingum frá því, sem mælt
hafði verið fyrir. Yfirlitsmynd af línustæðinu er á
bls. 18 í tímariti V. F. I. 1945.
Um útreikningsgrundvöll fyrir línunni er það að
segja, að línunni hefir verið skift í tvo hluta og er
gert ráð fyrir mismunandi miklum ísþunga á lág-
lendi og hálendi. Hafa stólpar línunnar verið reikn-
aðir út fyrir ís- og vind samtímis á vírum þannig:
Á láglendi: ísþykkt l/>“ vindþrýstingur á víra og
stólpa 125 kg/m-. og vindstuðull 50%.
Á hálendi: ísþykkt %“ vindþrýstingur á víra og
stólpa 125 kg/m-. og vindstuðull 50%.
Á sjálfu háskarðinu hefir verið reiknað með 1“
ísþykkt og sama vindþrýstingi.
I línuna hafa verið notaðir tvísettir gegndreyptir
stólpar úr ameríska viðnum, southern yellow pine.
Eru stólparnir tengdir saman í topp með tveimur
plönkum úr sama viði. Eru þeir festir við stólpana
og innbyrðis með sinkuðum járnbúnaði, sem jafn-
framt heldur uppi hengieinangrurum línunnar. í rót-
inni eru stólparnir festir saman með 6“ plönkum.
Eru í öllum samsetningum milli stólpa og planka,
svo og milli stólpanna innbyrðis, notaðir sinkhúðaðir
boltar með timburbindurum. Eru timburbindarar
þessir úr sléttum sundurskornum járnhring, sem
grópaður er að hálfu í báða samsetningarfletina.
Komið hefir verið fyrir nokkrum fastastólpum,
þar sem hentugt hefir þótt að strengja vírana. Eru
þeir gerðir úr tveímur A-stólpum, sem festir eru
saman á líkan hátt og burðarstólparnir í toppi og
rót. Hornstólpar eru 14 að tölu á línunni. Eru þeir
gerðir eins og fastastólparnir en að auki eru í þeim
tvær skástoðir, sem sérstaklega er ætlað að taka á
móti togi frá hornátaki víranna. Alls eru í línunni
188 stólpastæði. Er því meðalstólpabil um 120 metr-
ar, en mesta stólpabil 150 metrar.
1 línuna eru notaðir 53,4 m/m-’ eirvírar og liggJa
þeir í láréttum fleti með 2,0 metra millibili. Vírarnir
hafa verið strengdir 6,3 kg/mm- íslausir við 0° C og
samsvarar það 1,4 kg/m ísþunga við -f- 25° C ásamt