Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.2004, Qupperneq 2

2 MIÐVIKUDAGUR 21. JANÚAR 2004
Fréttir DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson, ábm.
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar
Kristinn Hrafnsson
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjóm:
550 5020 - Aðrar deildir: 550 5749
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
an auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Kalli og Rosie
Idol-goðið Kalli Bjarni
hefur hægt um sig og
undirbýr sig fyrir
átök á frægðar-
braut framtíðar.
Á vefsíðu sem
haldið er úti á
Vopnafirði er að
finna lög sem
Kalli söng og
sendiinnávef-
inn fyrir löngu. Ber þar
hæst lagið Angel og svo
Rosie sem ekld þyldr
síðra. Hægt er að hlust á
lögin á vopnafjordur.is.
Peningagjöf
Verktakafyrirtækið
Brechtel, sem byggja
mun álverið í Reyðar-
firði, hefur af-
hent Verk-
menntaskóla
Austurlands 270
þúsund krónur
að gjöf. Á að
verja peningunum til
kaupa á tæknibúnaði
fyrir skólann en ekki
mun vanþörf á. Þykir
gjöf verktakans bera vott
um hlýhug í garð þeirra
sem lifa og búa austur á
fjörðum og vilja mennta
sig í verklegum fræðum.
Allir í Háskólann
f fyrrahaust voru tæp-
lega 40 þúsund nemend-
ur skráðir
til náms í
framhalds-
skólum og
háskólum hér á landi.
Hefur háskólastúdent-
um fjölgað um 11 pró-
sent á milli ára en nem-
endum í framhaldsskól-
um fjölgað um tæp 7
prósent á sama tíma.
Innbrot á Skaga
Innbrotafaraldur hefur
gengið yfir Akranes að
undanfömu. Brotist var ^
inn á leikskóla 5. janúar,
inn á heimili í Teigaseli ™
8. janúar og á tann- ~
læknastofu 10. janúar. c
Rannsakar lögreglan jj
hvort tengsl séu á milli E
þessara þriggja innbrota. =
Átök um
lögsögu
Upp er komin lögsögu-
deila vegna Þríhnúka-
gíga í Bláfjallafólkvangi.
Bæði Kópavogur
og Reykjavík
gera tilkall til
gíganna. Settar
hafa verið fram
ýmsar
hugmyndir um
skipulag á
svæðinu. Borg-
arráð samþykkti að
vinna að málinu í sam-
ráði við önnur sveitarfé-
lög.
£
:0
Ol
TO
c
c
<u
*o
QJ
*o
E
nj
nj
«o
QJ
Sóðalegt óskabam
ótt verktakinn Impregilio við Kára-
hnjúka hafi slæmt orð á sér í þriðja
heiminum, em syndir hans smávægi-
legar í samanburði við langt syndaregistur eig-
anda fyrirhugaðrar álbræðslu á Reyðarfirði.
DV hefur birt nokkra kafla úr hrikalegri fram-
göngu Alcoa gegn umhverfi og heilsu fólks.
Syndir Impregilio felast einkum í mútum til
að ná verkefnum í þriðja heiminum og þræla-
haldi starfsmanna á þeim slóðum. Við höfum
fylgst með anga af miður fagurri starfs-
mannastefnu fyrirtækisins við Kárahnjúka og
auðsveipri fylgisspekt íslenzka vinnueftirlits-
ins og viðkomandi ráðherra við hana.
Alcoa hefur hins vegar haft forustu í um-
hverfismengun, til dæmis í Texas, þar sem fyr-
irtækið hefur hvflt í faðmi Bush-forsetaættar-
innar. Þar á það álver, sem spýr 100.000 tonn-
um á ári af eitri út í andrúmsloftið, það er að
segja 5 kflóum á hvern íbúa rfldsins. Þetta hef-
ur leitt til milljarðasekta.
Álvinnsla Alcoa við Dallas spýr 20.000 tonn-
um af eitri yfir höfuðborgina og nágrenni
hennar. Þetta er um 10% af allri mengun á
svæðinu. Með góðum samböndum við Bush
hefur það fengið sama frest til að minnka
þessa mengun um helming og aðrar vinnslur
fá úl að minnka sína mengun um þrjá fjórðu.
Alcoa hefur gert St. Lawrence fljót að hol-
ræsi og gert ókleift að veiða þar fisk. Sama er
að segja um Ohio-fljót og fljót í Louisiana.
Alls hafa bandarísk stjórnvöld höfðað tæp-
lega 50 mál gegn Alcoa vegna lögbrota. Málið
út af Ohio-fljóti leiddi eitt sér til 8,8 milljón
dala sektargreiðslu.
Rannsókn hefur leitt í ljós, að starfsmenn
Alcoa í Ástralíu og í Quebec í Kanada hafa
beðið heilsutjón af skorti á aðgerðum fyrir-
tækisins til að stemma stigu við rykmengun í
álverum. Allt þetta, sem hér hefur verið rakið,
eru syndir fyrirtækisins í ríku löndunum, þar
sem eftirlit er mikið.
í þriðja heiminum er ástandið verra, en
minna vitað um það. Frestað hefur verið ál-
veri, sem Alcoa átti að fá að reisa í Amazon
fljóti í Brasilíu, þar sem ein stífla fyrirtækisins
hefur þegar leitt til brottflumings 6000
manna, sem misstu hús sín og veiðilendur og
fengu 20 krónur í skaðabætur hver.
Þótt Alcoa hafi á allra síðustu árum hafið
r
ímyndarherferð til að breyta ömurlegri stöðu
í almenningsáliúnu, er Ijóst, að fyrirtækið hef-
ur hvarvetna reynt að gernýta grá svæði í regl-
um og beinlínis brotið lög til að komast undan
sómasamlegu hreinlæú í tengslum við verk-
smiðjur sínar.
Óvíst er hvort Reyðfirðingar fari betur út úr
samskiptum sínum við Alcoa en íbúar Dallas í
Texas. Reynslan segir þó, að þeim beri að vera
á varðbergi gagnvart óskabarni sínu.
Jónas Kristjánsson
Deiglan.com - vefur ungra
hægrisinna - furðar sig á því að
Ólafur Ragnar Grímsson forseú ís-
lands skuli ekki enn hafa gefið yfir-
lýsingu um hvort hann æúar sér að
vera í framboði úl embætús síns í
þriðja sinn en forsetakosningar fara
fram á árinu eins og kunnugt er.
Deiglan segir meðal annars:
„Þjóðin er því í raun fullkomlega
ómeðvituð um framtíð æðsta emb-
ætús landsins þegar nokkrir mán-
uðir eru í kosningar.
Það verður að teljast afar undar-
leg staða að þegar um fimm mán-
uðir eru til forsetakosninga er óvíst
hvort sitjandi forseú verður í kjöri. í
kosningabaráttunni árið 1996 var
mikið rætt um það hvort setja ætú
lög um hámarksfjölda kjörtímabila
sem forseú íslands mætú sitja og
vom frambjóðendur ítrekað beðnir
um skoðun sína á því. Ólafur Ragn-
ar Grímsson var tregur úl að gefa
stórar yfirlýsingar en sagðist þó
telja að tvö úl þnú kjörtímabil væm
hæfilegur tími. Olafur hefur nú ver-
ið forseú í tvö kjörtímabil og eðli-
legt að spurt sé hvort hann hyggist
bjóða sig fram úl forseta þriðja
kjörtímabilið í röð og jaftiframt
hvort það verði hans síðasta kjör-
tímabfl.
Fram að þessu hefur Ólafur
Ragnar Grímsson svarað því til að
yfirlýsingar um framboð séu ótíma-
bærar. I-Ivort sem hann hyggst
bjóða sig fram að nýju eða ekki er
ljóst að tíminn er naumur. Ef for-
setinn býður sig ekki fram hafa aðr-
ir hugsanlegir frambjóðendur mjög
stuttan tíma til að setja í gang kosn-
ingabaráttu, afla fjár og yfir höfuð
taka ákvörðun um hvort æskilegt sé
að fara f framboð. Að sama skapi
hafa hugsanlegir mótframbjóðend-
ur forsetans stuttan tíma til undir-
búnings, fari forsetinn aftur fram,
og ósennilegt að nokkur leggi í mót-
framboð við sitjandi forseta með
einungis nokkurra mánaða fyrir-
vara. Með þvf að draga það að gefa
„Með því að draga
það að gefa yfírtýs-
ingar um hvort af
framboði verður eða
ekki beldur forsetinn
þannig öðrum mögu-
legum frambjóðend-
um i gíslingu."
yfirlýsingar um hvort af framboði
verður eða ekki heldur forsetinn
þannig öðrum mögulegum fram-
bjóðendum í gíslingu. Um leið
styrkir hann stöðu sína og dregur úr
líkunum á því að nokkur bjóði sig
fram á móti honum og líkunum á
því að viðkomandi gæti náð kjöri.
Tæknilega séð getur forsetmn
dregið að gefa yfirlýsingu um fram-
boð sitt þangað úl fimm vikum fyr-
ir kjördag en þá rennm út frestm úl
að skila inn framboðum og með-
mælendum. Þótt forsetinn bíði
varla svo lengi með yfirlýsingu um
framboð verðm að segja að sá tími
sem nú er til stefriu er lýðræðinu
ekki úl framdráttar. Forsetaemb-
ætúð er einn af homsteinum lýð-
ræðisins og eðlilegt að gera þá
kröfu úl forsetans að hann sjái
sóma sinn í því að úlkynna hvort
hann hyggm á endmkjör með hálfs
árs úl eins árs fyrirvara.
Eins og staðan er f dag er óljóst
hvort forseúnn býðm sig fram að
nýju og lfldega bara forseúnn einn
sem veit hvort af framboði verðm.
Hitt er þó ljóst að flesúr virðast gera
ráð fyrir því að Ólafm bjóði sig fram
seti íslands ekki að þurfa að láta svo
lítið að tilkynna um það fyrirfram ef
hann ætlar sér að halda áfram. Því
það gerðu þau aldrei, Sveinn, Ás-
geir, Kristján Eldjárn og Vigdís.
En ætli þeir ekki spenntastir,
Snorri Ásmundsson og Ástþór
Magnússon?
Annar vefúr sem gjaman er
kenndm við ungt samfylkingarfólk
- Kreml.is - er þessa dagana með
skoðanakönnun um hvaða flokkm
eigi besta varaformanninn af þeim
fimm flokkum sem fulltrúa eiga á
Alþingi. Til að fá að sjá niðmstöð-
una hingað úl þarf maðm að lcjósa
fyrst og við ákváðum að kjósa Mar-
gréú Sverrisdóttm varaformann
Frjálslynda flokksins. Að því loknu
vorum við upplýst um að skoðana-
könnunin stæði svona:
1. Katrín Jakobsdóttir,
Vinstri-grænum 29,27%
2. Geir H. Haarde,
Sjálfstæðisflokknum 26,83%
3. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
Samfylkingu 19,51%
4. Margrét Sverrisdóttir,
Fijálslyndum 17,07%
5. Guðni Ágústsson,
Framsóknarfl okknum 7,32%
aftm og að hann verði einn í fram-
boði. Miðað við fyrri yfirlýsingar
forsetans eru þó yfirgnæfandi lfloir
á að þeúa yrði síðasta kjörtímabil
hans. Eðlilegt er að hvetja forsetann
úl að lýsa því..yfir»sem allra fyrst
hvort hann ætli í framboð í sumar
og sömuleiðis að láta uppi hvort
næsta kjörtímabil verði síðasta
kjörtímabil hans. Þjóðin á skilið
skýr svör."
Við þessu er því aðeins að bæta
að þegar hefur komið fram í DV sú
skoðun sérfræð-
inga í Kremlarlógíu
íslenskra stjórn-
mála og embættis-
mannakerfis að sú
staðreynd að for-
setinn hafi ekkert
minnst á fram-
boðsmál sín, til
dæmis í áramóta-
árvarpi sínu frá
Bessastöðum, sé
óyggjandi merki
þess að Ólafur
Ragnar ætli ein-
faldlega í framboð
að nýju.
Samkvæmt
kenningunni á for-
Fyrst og fremst